Yusifov E. F., Hacıyev V. C

83 
Cədvəl 15 
Rekreasiya diqressiyalarının stadiyaları 
 
Mineral təbəqəyə qədər tapdalanmış torpaqüstü örtük 
səthinin sahəsinin ölçmələrin aparıldığı ümumi sahəyə 
olan faiz nisbəti, % 
Birinci 
İkinci 
Üçüncü 
Dördüncü 
Beşinci  
1.0- qədər 
1.1 – 5.0 
5.1 – 10.0  10.1 – 25.0 
25.0-dən 
çox 
  
Hava  komfortu  –  rekreasiya  üçün  əlverişli  olan  mikroiqlim 
şəraitidir.  Meşəlik  ərazilər  üçün  havanın  komfortluq  dərəcəsi 
aşağıdakı cədvəldə verilmişdir: 
 
 
Komfortlu havanın mikroiqlim şəraitinin 1.5 m  
yüksəklikdəki göstəriciləri 
 
Havanın 
temperaturu, 
0
C 
Havanın 
nisbi 
rütubətliyi, 
% 
Küləyin 
sürəti, 
m/san 
Atmosfer 
yağıntıları 
+15 və +25 
intervalında 
 
 
-5 və –15 
intervalında 
30 –70 
 
 
 
30 - 70 
5-ə qədər 
 
 
 
5-ə qədər 
Olmur, yaxud 
qısamüddətli 
olur 
 
olmur, yaxud 
qısamüddətli 
olur 
  
Rekreasiya  təzyiqinin  müəyyənləşdirilməsinin  metodları 
və  ölçü  vahidləri.  Rekreasiya  təzyiqinin  ölçülməsi  zamanı 
sınaq 
sahələri,  transekt,  riyazi-statistika  və  qeydiyyat-ölçü  metodlarından 
istifadə edilir.  
Sınaq sahələri metodu rekreasiya təzyiqinin ərazi üzrə dəyişməsini 
ölçməyə  imkan  verir  və  əvvəlcədən  seçilmiş  sınaq  sahələrindəki 
ölçmələrə əsaslanır. 

---

 
84 
Transekt  metod  rekreasiya  diqressiyalarının  stadiyalara  ayrılması 
üçün  nəzərdə  tutulmuşdur.  O,  hərəkət  cığırlarındakı  torpaq  səthinin 
torpağın  mineral  təbəqəsinə  qədər  tapdalanmış,  yalın  hissəsinin 
uzunluğunun  cığırın  ümumi  uzunluğuna  olan  nisbəti  əsasında 
müəyyənləşdirilir.  
Riyazi-statistika  metodu  sınaq  sahələrində  rekreasiya  təzyiqini 
ölçmək 
məqsədi 
ilə 
seçmə 
müşahidələrin 
aparılmasının 
planlaşdırılmasına xidmət edir və tələb olunan xətalar çərçivəsindəki 
zəruri müşahidələrin sayını müəyyənləşdirir.  
Qeydiyyat-ölçü  metodu  müşahidələrin  aparılması  üçün  nəzərdə 
tutularaq sınaq sahələrindəki iştirakçıların və onların sınaq sahəsində 
qalma  müddətinin  qeydiyyatı  üçün  aparılır.  Rekreasiya  təzyiqini 
ölçmək  məqsədi  ilə  bir  sıra  sistemdən  kənar  vahidlərdən  istifadə 
edilir.  Rekreasiya  təzyiqinin  ölçülməsi  zamanı  istifadə  olunan  əsas 
sistemdən kənar və törəmə vahidlər 16-cı cədvəldə verilmişdir. 
Rekreasiya  təzyiqini  hesablayarkən 
Rd  -  rekreasiya  sıxlığı 
kəmiyyətindən  istifadə  edilir. 
Rekreasiya  iştirakı  (Re)  və  rekreasiya 
intensivliyi (Ri) isə aşağıdakı düsturlar vasitəsi ilə hesablanır: