0 2 2 2 J 1
M am lakat kodi
Ishlab chiqaruv
M ahsulot kodi
N azorat
chiuing kodi
kodi
21- rasm. EAN -13 shtrix kodining ko‘rinishi Yalpi iste’mol tovarlarini kodlashda EAN (21-rasm) shtrix
kodlari keng qo‘lIaniladi. EAN kodining har bitta raqamiga to ‘g ‘ri
keladigan shtrix va oraliq bo‘shliqlar uchun alifbo ishlab chiqilgan.
Tovarni ishlab chiqarishga qo‘yilganida unga 13 ta raqamdan iborat
kod beriladi. Bu kod tayyor tovarga yozib qo‘yiladi. Oldingi ikkita
yoki uchta raqam EAN uyushmasi tomonidan belgiga asosan tovar
ishlab chiqarayotgan davlatni bildiradi. Masalan, 460 dan 469 gacha
bo‘lgan raqamlar Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligiga, 380 Bolgariya
davlatiga berilgan. Keyingi to'rtta raqam tovar ishlab chiqaruvchi-
ning indeksini bildiradi. Ishlab chiqaruvchi va davlat kodlarining
majmuasi markalangan tovami ishlab chiqaruvchi korxonani
bildiradi. Qolgan raqamlar ishlab chiqaruvchiga o ‘z mahsulotini
xohlagan ko‘rinishda kodlashi uchun ajratilgan. Bunda kodlar nol
raqamidan to 99999 gacha bo‘ lishi mumkin. Oxirgi 13-raqam nazo
rat kodi hisoblanadi. U maxsus algoritm bo‘yicha hisoblab topiladi.
Tashqi
savdolarda
tovarlaming
shtrix
kodlanishi
shart
hisoblanadi.
Shtrix kodlarning samaradorligiga hozirgi kunda supermarket-
larda savdo qilgan har bir xaridor guvoh bo‘lmoqda. Sotuvchi
avtomat o ‘qiydigan qurilma yordamida xaridor sotib olayotgan
tovaming kodini aniqlaydi. Shundan keyin tovar skanerlanadi, kassa
kompyuteri xotiradan tovarning narxini aniqlaydi va uni ekranga
chiqarib beradi hamda chekni bosmadan chiqaradi. Bu operatsiyalar
uchun 2 soniya vaqt ham ketmaydi. Chek berilayotganida kassa
61
kompyuteri asosiy kompyuterga tovar sotilgani haqida xabar uzatadi
va xotiraga ushbu xabar kiritiladi.
