‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I

P edagogika faiiining vazifalari. 
P ed ag o gika fani s h a x sn i 
s h a k lla n tiris h d e k ijtim oiy b u y u r tm a n i bajarish asosida ja m iy a t 
taraqqiyotini t a ’minlashga alohida hissa q o ‘shadi. Pedagogika fani 
maqsadi va vazifalarining belgilanishida ijtimoiy munosabatlar mazmuni, 
davlat va jamiyat qurilishi, uning hayotiaa yetakchi o ‘rin tutuvchi 
g‘oyalar mohiyati m uhim ahamiyatga ega.
0 ‘zbekiston Respublikasida demokratik, insonparvar hamda huquqiy 
jamiyatni barpo etish sharoitida mazkur fan yuksak ma’naviy va axloqiy 
talablarga javob beruvchi yuqori malakali kadrni tarbiyalash tizimini 
ishlab chiqish, milliy istiqlol g‘oyasi asosida t a ’lim va tarbiya nazariyasini 
ijodiy rivojlantirish vazifasini hal etadi. Mazkur jarayonda quyidagi 
vazifalarni bajarishga e ’tibor qaratiladi:
1. M a ’naviy va axloqiy talablarga javob beruvchi yuqori malakali 
kadrni tarbiyalashga yo‘naltirilgan pedagogik jarayonning mohiyatini 
o'rganish.
2. Shaxsni har tom onlam a kamol toptirish qonuniyatlarini aniqlash.
3. Ijtimoiy taraqqiyot darajasidan kelib chiqqan holda, rivojlangan 
xorijiy mamlakatlar t a ’lim tizimi tajribasini o ‘rganish asosida uzluksiz 
t a ’lim tizimini takomillashtirish.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

4. T a ’lim muassasalari hamda, ularda faoliyat olib borayotgan 
pedagoglar faoliyati mazmunini asoslash.
5. llg‘or pedagogik tajribalarni umumlashtirish va amaliyotga joriy 
etish.
6. Pedagoglarni pedagogika nazariyasiga oid bilimlar ham da t a ’lim- 
tarbiya usullari bilan qurollantirish.
7. T a ’lim -tarbiya birligi h a m d a ijtimoiy tarbiya y o ‘n a lish la ri 
o'rtasidagi o ‘zaro aloqad orlik n i t a ’m in lash n in g pedagogik s h a r t -
sharoitlarini o ‘rganish.
8. 0 ‘qitish hamda tarbiyalash jarayonining samarali texnologiyalarini 
yaratish.
9. Oila tarbiyasini muvaffaqiyatli tashkil etish yuzasidan o ta - o n a la r
uchun ilmiy-metodik tavsiyalarni ishlab chiqish.
Pedagogika fanining asosiy kategoriyalari. Bizga yaxshi m a ’lumki, 
har bir fan o ‘zining tayanch tushunchalari, qonuniyatlari, tamoyillari, 
qoidalari tizimiga ega. Aynan mana shu holat uning fan sifatida e ’tirof 
etilishini kafolatlaydi.. Fanning mohiyatini ochib beruvchi eng m uhim , 
asosiy tushuncha kategoriva deb ataladi. Pedagogika fanining asosiy 
kategoriyalari shaxs kamolotini ta’minlash, ta’lim va tarbiya samaradorligiga 
erishishga qaratilgan jarayonlaming umumiy mohiyatini yoritadi. Eng 
muhim kategoriyalar sirasiga quyidagilar kiradi: shaxs, tarbiya, t a ’lim 
(o‘qitish, o ‘qish), bilim, ko‘nikma, malaka, m a ’lumot, rivojlanish.
Shaxs — psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va 
xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq- 
atvor va dunyoqarashga ega boMgan jamiyat a ’zosi.
Tarbiva — muayyan, aniq maqsad ha m d a ijtimoiy-tarixiy tajriba 
asosida yosh avlodni har tom o n lam a o ‘stirish, uning ongi, xulq-atvori 
va dunyoqarashini tarkib toptirish jarayoni.
T a ’lim —o ‘quvchilarni nazariy bilim, amaliy ko‘nikma va m alakalar 
bilan q u ro lla n tiris h , u la r n in g bilish q o b iliy a tla r in i o 's t i r i s h va 
dunyoqarashlarini shakllantirishga y o ‘naltirilgan jarayon.
Bilim — shaxsning ongida tushunchalar, sxemalar, m a ’lum obrazlar 
k o ‘rinishida aks e tu v c h i bo rliq ha q id a g i tiz im la s h tir ilg a n ilm iy
m a ’lumotlar majmui.
K o ‘nikma — sh axsning m uayy an fao liy atni tashkil e ta o lish
qobiliyati.
M a la k a — m u a y y a n h a r a k a t yok i f a o l i y a t n i b a j a r i s h n i n g
avtomatlashtirilgan shakli.
I,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

M a ’lumot — t a ’lim -ta rb iy a n a tija s id a o ‘z la s h tirilg a n va 
tizimlashtirilgan bilim, hosil qilingan ko‘nikma va malakalar hamda 
tarkib topgan dunyoqarash majmui.
Rivojlanish — shaxsning fiziologik va intellektual o ‘sishida namoyon 
b o ‘ladigan m iqdor va sifat o ‘zgarishlar m ohiyatini ifoda etuvchi 
murakkab jarayon.