‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I
Yüklə 80 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Jam oa haqida tushuncha.
Ja m o a (lotincha «kollektivus» so‘zining tarjimasi boMib, yigMlma, om m a, birgalikdagi majlis, birlashma, guruh) bir necha a ’zo (kishi)lardan iborat boMib, ijtimoiy ahamiyatga ega www.ziyouz.com kutubxonasi um um iy maqsad asosida tashkil topgan guruh demakdir. Zamonaviy talqinda «jamoa» tushunchasi ikki xil m a ’noda ishlatiladi. Birinchidan, j a m o a d e g a n d a bir necha kishilarning m uayyan m aq sa d yoMida birlashuvidan iborat tashkiliy guruhi tushuniladi (m asalan, ishlab chiqarish jamoasi, zavod jamoasi, o ‘quv yurti jamoasi, x o ‘jalik jamosi va hokazo). Ikkinchidan, jam oa deganda yuqori darajada uyushtirilgan guruh tushuniladi. Chunonchi, 0 ‘quvchilar jamoasi yuqori darajada uyushtirilgan birlashma hisoblanadi. Jam oada va iamoa yordamida tarbiyalash — tarbiya tizimida muhim ahamiyatga ega boMgan tamoyillardan biridir. Shaxsni shakllantirishda jamoaning yetakchi rol o ‘ynashi t o ‘g‘risidagi fikrlar pedagogika fanining ilk rivojlanish davrlaridayoq bildirilgan. J a m o a d a u n in g a ’zolari o ‘rtasidagi munosabatning alohida shakli yuzaga keladi, bu esa shaxsning jamoa bilan birgalikda rivojlanishini t a ’minlaydi. Lekin h ar qanday guruhni ham jam oa deb hisoblab boMmaydi. Jam oa bir q a to r belgilaiga egadirki, mazkur belgilar jamoani kishilarning yetarli darajada uyushgan har q anday guruhdan ajratib turadi. 0 ‘quvchilarjamoasi o‘zigaxoslik kasb etuvchi muhim belgilarga egadir. Quyida jamoa va uning xususiyatlari (belgilari) borasida so‘z yuritamiz. Ja m o a ijtimoiy jamiyatning bir qismi hisoblanadi, unda ijtimoiy hayot va kishilik munosabatlarining barcha m e ’yorlari o ‘z ifodasini topadi. Z e ro , ja m o a jam iyatdagi mavjud m u n o s a b a t la r tizim ida namoyon boMar ekan, jam oa va ijtimoiy jamiyat maqsadi, intilishida o ‘zaro birlik, uzviylik, aloqadorlik yuzaga keladi. Shu bois jam oa hayotining aniq (yagona) maqsadga qaratilganligi va ijtimoiy-g'oyaviy xususiyat kasb etishi uning yetakchi belgisi sanaladi. H a r bir jamoa boshqa iamoalar bilan uzviv aloqadorlikda mavjud boMadi. Muayyan jam oaning har bir a ’zosi jamiyat ijtimoiy faoliyatini tashkil etish jarayonida o ‘z jamoasi bilan birgalikda ishtirok etadi. Jamoa a ’zolarini intilishlarini tushunish, jam o a oldiga q o ‘yilgan maqsad mohiyatini chuqur his etish ham da uning shaxsni shakllantirishdagi o ‘rni va rolini t o ‘g‘ri baholay olish jam oa a ’zolarining um um iy va xususiy (shaxsiy) maqsad, qiziqishi, ehtiyoj va faoliyatlari o ‘rtasidagi birlikni nam oyon etadi hamda jam oaning boMinishiga yoM q o ‘ymaydi. H a r bir jam oa o ‘z - o ‘zini boshqarish organiga ega va umumiy jamoaning uzviy qismi sanaladi. Shuningdek, u m aqsadning birligi va tashkil qilish xususiyatlari orqali umummilliy ja m o a bilan bogManadi. Ijtimoiy iamivat ehtivoiini qondirishga vo‘naltirilgan birgalikdagi faoliyat www.ziyouz.com kutubxonasi jam oanin g navbatdagi m uhim xususiyatidir. Ja m o a faoliyatining ijtimoiy-g‘oyaviy yo‘nalishi ham jam oaning faoliyati m azm unida o ‘z aksini topishi muhim ahamiyatga egadir. Ja m o a xususiyatini aniqlashda kishilar guruhining yagona ijtimoiy tizimini o ‘m ata olishdagi usuli, ya’ni, jamoani tashkil qilish usuli ham muhim hisoblanadi. Pedagogik jihatdan maqsadga muvofiq tashkil etilgan jam o a, xususan, uning a ’zolari o ‘rtasida o ‘zaro ruhiy yaqinlik, ishchanlik, bir- biri u c h u n g ‘a m x o ‘rlik, o ‘zaro yo rd am , jam o a m an fa ati uch u n qayg‘urish, mazkur yo‘lda amaliy harakatlarni tashkil etish hamda javobgarlik hissi qaror topadi. Dem ak, jam oa o ‘zida quyidagi xususiyatlarni namoyon etadi: Yüklə 80 Kb. Dostları ilə paylaş:
|