— o ‘q u v c h i l a r n i n g m a v j u d b i l i m l a r i n i u z l u k s i z r a v i s h d a
ta k o m illa shtirib borishlari u c h u n z a ru r sh a rt- s h a ro itn i yaratish;
— ularda m e h n a t k o ‘n ik m a va m alakalarini tarkib toptirish;
— o ‘quvchilar faoliyatida y u qori m a d a n iy a t, m aq sad g a intilish,
tashkilotchilik,
m e h n a t in tiz o m i, tadbirkorlik, tejam k o rlik , ishni sifatli
bajarish, moddiy boyliklarga ehtiyotkorona m unosabatda boMish, hayotiy
faoliyat y o ‘nalishini belgilash m alakalarini shakllantirish;
— o ‘quvchilarda davlat iqtisodiy siyosati m az m u n ig a tayangan h olda
u la r yashab turgan h u d u d l a r ishlab chiqarish xususiyatlariga m uvofiq
kasblarni egallashga
boMgan qiziqishni oshirish;
— o ‘quvchilarni kasbga yoMlash, ularni m e h n a t faoliyatining b a r c h a
tu rlari, shuningdek, ular yash a y o tg a n h u d u d d a ehtiyoj m avjud boMgan
m utaxassisliklar bilan tanishtirish.
M a z k u r vazifalar tizim id a o ‘quvchilarni m e h n a t g a psixologik va
a m a liy j ih a td a n tayyorlash u la rn in g qiziqish va qobiliyatlarini a niqlash
o rqali am alga oshiriladi.
M e h n a t tarbiyasi
0
‘q u v chilarning aqliy, m a ’naviv-axloaiv. iismoniv
va estetik tarbiyasi bilan o ‘z a ro bogMia h o ld a yaxlit t iz im d a a m a lg a
o sh irilad i. C hunonchi:
1. A qliy tarb iy a o ‘q u v c h i l a r m e h n a t ta r b iy a s i , u l a r n i k a sb g a
t a y y o rla sh n in g asosi s an a la d i. Z e r o , m e h n a t —
n a z a riy va a m a liy
b ilim larni egallashga y o rd a m b erad i, bilim esa o ‘z nav b a tid a shaxsni
m e h n a t g a t a y y o r l a s h n i t a k o m i l l a s h t i r a d i . M e h n a t t a r b i y a s i n i n g
sam aradorligi o ‘quvchilarni m e h n a t faoliyatiga tayyorlash ja r a y o n id a
h a r to m o n la m a rivojlangan shaxsni tarbiyalash vazifasi bilan belgilanadi.
2. M e h n a t tarbiyasi axloqiy tarb iy a n in g asosiy vositasi hisoblanadi.
C h u n k i m e h n a t faoliyati y o r d a m i d a o ‘q u v c h i d a m e h n a t s e v a r l i k ,
intizom lilik, irodalilik, tash ab b u sk o rlik , m ustaqil h a ra k a t qilish kabi
axloqiy xislatlar h am shakllanadi.
3. M eh n a t tarbiyasi estetik tarbiya bilan m u s t a h k a m
a lo q a d a olib
boriladi. M ehnat tarbiyasi m a z m u n i g a estetik e le m e n tl a r n i singdirish
aso sid a uni am alga oshirish o ‘q u v c h i l a r m e h n a t ta rb iy a sid a k a tt a
ah a m iy a t kasb etadi. M e h n a td a g o ‘zallik va o ‘z m e h n a t i d a n zavqlanish
u n in g y an a d a sam arali kechishiga y o rd a m beradi.
4. «Milliy istiqlol g ‘oyasi: asosiy tu s h u n c h a va tam oyillar» risolasida
m illiy istiqlol m afkurasining ijtim o iy -iq tis o d iy asoslari h a q i d a fikr
yuritilar ekan: «Milliy istiqlol m afk u rasi o ‘z m o h iy a tig a k o ‘ra, h a r b ir
fu q a ro n in g m unosib tu rm u s h darajasini t a ’m in la y d ig a n farovon h ay o t
www.ziyouz.com kutubxonasi
kechirishga chorlaydi. H ar bir insonni, u
qaysi shakldagi m ulkchilik
asosida m ehnat faoliyati bilan shug‘ullanm asin, shaxsiy m a nfa atlarini
xalq va vatan m anfa ati bilan o ‘zaro uyg‘unlashtirib yashashga undaydi.
... H a r bir fu q a ro n in g farovonligi — butnn jam iyatning farovonligidir,
g ‘oyasini ilgari su ra d i» 1, — deb t a ’kidlanishi h am bejiz emas.
Yuqoridagilarga asoslanib, o ‘quvchilar m ehnat tarbiyasida quyidagi
m ezonlarni asos qilib olish m aqsadga muvofiq. Bular:
— o ‘q u v c h i la r t o m o n i d a n m e h n a t n i n g ijtimoiy a h a m i y a ti n i n g
tushunilishi;
— ularning ixtiyoriy ravishda m ehnat qilishlari;
— ularda m e h n a t qilmay hayot kechiruvchilarga nisbatan nafrat
uyg‘otish;
—
0
‘quvchilarda m ehnat va m ehnat ahliga hurmat tuyg‘ularini qaror
toptirish;
— ularda m e h n a t d a javobgarlikni his etish tuyg'usini tarbiyalash;
— ularning m e h n a tg a ongli m u n o s a b a td a b o ‘lishlariga
erishish;
— m e h n a t d a ijodkorlikni q o ‘llab-quvvatlash;
— o ‘quvch ilard a jam iyat va u m u m x a lq mulkini k o ‘z q o ra c h ig ‘iday
asrash tu y g ‘ularini shakllantirish;
— m e h n a t d a d o ‘stlik, o 'rto q lik va ham korlikka erishish;
—
0
‘q u v c h i l a r n i n g m e h n a t n i g o ‘z a ll i k m a n b a y i s i f a t i d a
tushunishlariga erishish va boshqalar.
Yuqoridagi m ezonlar asosida o ‘quvchilami b o ‘lg‘usi kasbiy faoliyatga
tayyorlash jarayonini barcha t a ’lim-tarbiya ishlarini mustahkam aloqada,
hozirgi z a m o n talablariga mos h o ld a olib borish taqozo etiladi.
Dostları ilə paylaş: