Óz betinshe jumisi nókis-2023 Tema: Bank amanatı shártnaması

Bank amanatı shártnaması túsinigi hám onıń formaları

Amanat saqlaw zatlardıń buzılıwı hám awırlasıwınıń aldın alıw aıyaqlı materiyallıq zárúrliklerdi támiyinlew maqsetinde, sonday-aq isbilermenlik iskerliginde ámelge asırıatuǵın keń tarqalǵan keń tarqalǵan xızmet kórsetiw túrlerinen biri bolıp sanaladı. Amanat saqlaw menen baylanıslı jámiyetlik qatnasıqlar aldınnnan huqıq tártipke salınadı.Máselen, Áyyemgi Rim huqıqında amanattı saqlaw menen baylanıslı qatnasıqlardı tártipke salıwshı normalardan ibarat bolǵan “depositium” institute bar bolǵan. Amanat saqlaw shártnaması boyınsha Amanat saqlawshı saqlawǵa berilgen buyımǵa qaratılǵan iyelik etiw huqıqınaǵana iye bolǵan, Amanat nársesinen paydalanıwǵa tek ǵana shártnamadan tuwrıdan-tuwrı kórsetilgen jaǵdaylardaǵana jol qoyılǵan. Hárqanday jaǵdayda da múlktiń iyesi saqlawǵa tapsırıwshı bolıp qalabergen.
Amanat saqlaw menen baylanıslı jámiyetlik qatnasıqlar Puqaralıq Kodeksiniń 51-babı normaları tiykarında shártnama menen tártipke salınadı.
Bank amanatı shártnaması boyınsha birinshi tárepden (amanatshıdan) qabıl etip alǵan yamasa onıń atına kelgen pul summasın (amanattı ) qabıl etip alǵan ekinshi tárep (bank) shártnamada názerde tutılǵan shártler tiykarında hám tártipte amanat summasın qaytarıw hám oǵan procentler tólew májbúriyatın aladı.
Amanat saqlaw shártnamasın basqa shártnamalardan ajıratıp turıwshı huqıqıy belgileri tómendegiler:

• 
  Ulıwma qaǵıydalarǵa muwapıq amanat saqlaw real shártnama bolıp esaplanadı, yaǵnıy zattı amanat saqlaw boyınsha tárepler ortasındaǵı huqıq hám májbúriyatlar júk tasıwshı tarepien zattıń amanat saqlawshıǵa tapsırılıwı waqtınan baslap júzege keledi.Sonday-aq amanat saqlawdı óz kásiplik iskerliginiń maqsetlerinen biri sıpatında ámelge asırılatuǵın shólkem yáki yuridik shaxslar ortasında amanat saqlaw shártnaması júzege kelgenge shekem, usı shártnama konsessual shártnamalar toparına kiredi. , sebebi bunday shártnama boyınsha amanat saqlawǵa tapsırıwshınıń zattı amanat saqlawǵa qoyıw hám ekinshi tárep, yágnıy amanat saqlawshı zattı qabıl qılıw boyınsha shártnama boyınsha huqıq hám májbúiyatları shártnamanıń barlıq áhmiyetli shártleri boyınsha óz ara kelisilgen hám shártnama tiyisli formada rásmiylstirilgen waqıttan baslap júzege keledi
  
• 
  Amanat saqlaw shártnaması haqı esesineyamasa biypul dúziliwi múmkin, bul shártnama boyınsha amanat saqlawshı retinde kim (professional amanat saqlawshı ) qatnasıw menen baylanıslı bolıp tabıladı.
  
• 
  Shártnama múnásibetleri quramına kóre, shártnamanıń bir tárepleme yamasa eki táreplama bolıwı boyınsha ilimpazlar ortasında birdey pikir joq. Biypul dúzilgen hám real amanat saqlaw shártnaması bir tárepleme esaplanadı, sebebi bunday shártnama boyınsha shártnama zatqa qarata júk tapsırıwshıda huqıqlar, amanat saqlawshında bolsa májbúriyatlar júzege keledi. Haqı esesine amanat saqlaw shártnamasında júk tapsırıwshı amanat saqlawshınıń xızmetleri ushın pul tólew minnetlemeine, amanat saqlawshı bolsa amanattı saqlaganlıq ushın pul alıw huqıqına iye boladı. Bul jaǵday amanat saqlaw shártnamasın eki tárepleme shártnamalar toparına kirgiziwdi názerde tutadı.
  

Bank amanatı shártnaması amanat summası bankke kelip túsken kúnden baslap dúzilgen esaplanadı.
Puqara amanatshı bolǵan bank amanatı shártnaması ǵalabalıq shártnama dep esaplanadı.
Bank penen amanatshınıń amanat qoyılǵan esapbeti boyınsha munasábetlerine qarata bank esapbeti shártnaması haqqındaǵı qaǵıydalar, eger bul baptıń qaǵıydalarında basqasha tártip názerde tutılǵan bolmasa yamasa ol bank amanatı shártnamasınıń mánisinen kelip shıpasa, qollanıladı.
Bul baptıń banklerge tiyisli qaǵıydaları nızamshılıqqa muwapıq yuridikalıq shaxslardan amanatlar qabıl etiwshi basqa kredit shólkemlerine qarata da qollanıladı.
Pul qarjların amanatlarǵa tartıw huqıqına nızamshılıqta belgilengen tártipte licenziya berilgen bankler iye boladı.
Bunday huqıqqa iye bolmaǵan shaxs puqaradan amanat qabıl etken jaģdayda, amanatshı tezlik penen amanat summasın qaytarıp beriwdi, sonıń menen birge bul summaǵa Puqaralıq Kodeksiniń 327-statyasında názerde tutılǵan procentlerdi tólewdi hám de procent summalarınan tısqarı amanatshıǵa jetkizilgen hámme zıyandı qaplawdı talap etiwi múmkin.
Eger bunday shaxs bank amanatı shártnaması shártleri tiykarında yuridikalıq shaxstıń pul qarjların qabıl etken bolsa, Puqaralıq Kodeksiniń pitimler haqıyqıy bolmaslıǵınıń tiykarları hám aqıbetlerine tiyisli qaǵıydaları qollanıladı.
Eger nızamda basqasha tártip belgilengen bolmasa, usı statyanıń ekinshi hám úshinshi bólimlerinde názerde tutılǵan aqıbetler, kim bolıwına qaramastan, puqaralar hám yuridikalıq shaxslardıń pul qarjların :
- amanat saqlawshılarǵa amanattı talap etiwi menen-aq alıw hám amanatshınıń bul bap qaǵıydalarında názerde tutılǵan basqa huqıqların ámelge asırıw múmkinshiligin bermeytuǵın veksellar yamasa basqa qımbatlı qaǵazlar beriw;
- olarǵa nızamģa qılap shıǵarılǵan dep tabılǵan aksiyalar hám basqa qımbatlı qaǵazlardı satıw jolı menen amanatlarǵa tartıw jaģdaylarģa qarata qollanıladı
- bank amanatı shártnaması jazba formada dúzilgen bolıwı kerek.
- eger amanattıń qoyılǵanlıǵı amanat dáptershesi, fond (depozit) sertifikatı yamasa bank tárepinen amanatshıǵa berilgen, nızamda, nızamǵa muwapıq belgilengen bank qaǵıydalarında hám bank ámeliyatında qollanılatuǵın jumıs qatnası ádetlerinde bunday hújjetler ushın názerde tutılǵan talaplarǵa juwap beretuǵın basqa hújjet penen tastıyıqlanǵan bolsa, bank amanatı shártnamasınıń jazba formasına ámel etilgen esaplanadı.
Bank amanatı shártnamasınıń jazba formasına ámel etpeslik bunday shártnamanıń haqıyqıy bolmawına alıp keledi. Bunday shártnama óz-ózinen haqıyqıy emes.