‘zbekist0n respublikasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi



Yüklə 7,36 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/245
tarix03.10.2023
ölçüsü7,36 Mb.
#151611
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   245
Yo\'doshev Z. Milliy va jahon iqtisodiyoti.

Milliy iqtisodiyot 
— bu mamlakat xo‘jaligi, uning tarkibi va 
ayrim elementlarining o‘zaro bog‘liqligidir.
Milliy iqtisodiyot 
— iqtisodiyotning ham milliy (nomos), 
ham iqtisodiy (oikos)qismlarini birlashtiradi. «Milliy» so‘zi 
lotincha so'zdan olingan bo'lib, 
«natio»
— xalq so‘zini «iqtiso­
diyot» esa grekcha so‘zdan olingan bo‘lib, «
oikonomike
» — uy 
xo'jaligini boshqarish san’ati ma’nosini anglatadi.
Iqtisodiyot, 
milliy 
deb atalsa ham, u ma’lum bir millat 
manfaatini ifodalamay, balki umummilliy manfaatlarga xizmat 
qiladi.
Milliy iqtisodiyot kapitalizmning vujudga kelishi bilan bog‘liq 
hodisadir. U, eng awalo, XVII asming o‘rtalarida Angliyada 
qaror topdi. Hozirgi paytda uning kapitalistik, sotsialistik
postsotsialistik va kam rivojlangan mamlakatlardagi kapitalistik 
shakllari mavjud.
Masalan, kapitalistik milliy iqtisodiyotga uning amerikacha, 
nemischa, yaponcha shakllari to ‘g‘ri keladi. Sotsialistik milliy 
iqtisodiyot esa Xitoy, Vyetnam va Kubada mavjud bo‘lib, asosiy 
soha va tarmoqlarda davlat mulkini va korxonalarini saqlab 
qolgan holda, xususiy mulkchilikdir. Tovar-pul munosabatlariga 
asoslangan o ‘rta va kichik x o ‘jalik lar va boshqa bozor 
munosabatlariga keng yo‘l ochilayotgan iqtisodiy faoliyat 
shakllarini kiritish mumkin.
Sharqiy Yevropa mamlakatlarida va sobiq SSSRda o ‘ta 
markazlashgan m a’muriy davlat sotsializmining inqirozga 
uchrashi natijasida vujudga kelgan yangi mustaqil davlatlarda 
postsotsialistik iqtisodiyot qaror topdi.
0 ‘zbekiston o‘z mustaqilligini qo‘lga kiritgandan keyin bozor 
munosabatlariga asoslangan, o'ziga xos demokratik milliy 
iqtisodiyotni shakllantira boshladi. Mamlakatda davlat va xususiy 
mulkchilikka asoslangan, ko‘p ukladli aralash iqtisodiyot 
vujudga keldi. Xo‘jalik yurituvchi subyektlaming asosiy qismini 
shaxsiy, guruh, shirkat, jamoa, aksiyadorlik korxonalar, dehqon 
va fermer xo'jaliklari tashkil etmoqda.
Iqtisodiyot inson faoliyatining asosiy jihati va jamiyat hayo- 
tining poydevoridir. Shu boisdan, «awal iqtisod, keyin siyosat»


deyiladi. Inson tirik jon boMgani uchun, birinchi navbatda, 
uning moddiy talab ehtiyoji qondirilishi kerak, chunki unga 
faqat 

Yüklə 7,36 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   245




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin