aniqlash qulay bo‘lishi uchun suvga biroz rang qo‘shiladi (odatda shishaga yopishmaydigan fenol-ftaleinning qizil eritmasi quyiladi). Naychadagi suv sathi shkala (4) yordamida o'lchanadi. Sistemada suyuqlik sathining o'zgarmasligini ta’minlash uchun suvli idish (6) o'matilgan. Vertikal ko'chishlarni aniqlashning bu usuli geodezik asboblar bilan oMchash qiyin boMgan sharoitlarda qoMlaniladi. Binolami ko'chirish chog'ida cho'kishlami nazorat qilishda bu usulga teng keladigani yo'q. Sovuq haroratlarda suv o'rniga texnik spirt ishlatiladi. 4.3.3. Shovun (otves)*lar Bir tik o ‘q b o ‘ylab joylashgan nuqtalaming o‘zaro gorizontal ko'chishlarini aniqlashda shovunlardan foydalaniladi. Ikki xil: to‘g‘ri va teskari shovunlar boMadi. To‘g‘ri shovun. Yuqoriga mahkamlangan egiluvchan po‘lat simga (shovun «ipi») yuk osiladi (4.12-rasm). Shovun chayqalmasligi uchun yuk yopishqoq suyuqlikka (mineral yog‘ga) tushiriladi. Ip inshootning butun balandligi bo‘ylab uning sirtiga tegmasligi kerak. K uzatilayotgan nuqtalam ing ko‘chishlari turli usullar bilan oMchanishi mumkin. Shulardan biri oddiy chizg'ichda oMchash. Buning uchun chizgMch inshoot sirtiga gorizontal holatda o'matiladi va ko'chishlar ch izg'ich n in g m illim etrli shkalalaridan o'lchab olinadi. Teskari shovuninshoot asosi yaqiniga o'matilgan marka (belgi) holatini vertikal ^ M s h la r n i shovun yordamida shaxta yoki quvur orqali yuqoriga uzatish 0 C^ umiy sxema; b_shovun vazifasini о taydi. v a c iljZg ‘jc il - j- te k s h ir ila y o tg a n Teskari shovun
