Zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

Butunlikka cheklanishlar. MBni butunligini aniqlashning umumiy qoidasi yo‘q. Ayrim tizimlarda MBning ayrim maydonlarning unikal qiymatlari uchun cheklanishlar quvvatlanadi. Lekin bu asosan amaliy dasturlarga yuklanadi.
Ierarxik tizimlar. Ierarxik MB tartiblangan daraxtlar to‘plamidan tuziladi. Yanada aniqrog‘i bir xil turdagi daraxtlarning bir necha tartiblangan nusxalari to‘plamidan iborat bo‘ladi.
Butunlikka chеklashlar. Quvvatlash talab etilmaydi, lеkin ayrim hollarda butunlik murojaat bo‘ycha talab qilinadi (xuddi irarxik modеldagiga o‘xshab).
Oldinga MBBTning kuchli joylari:

• 
  Pastki darajada tashqi xotira bilan ma'lumotlarni boshqarish vositalari rivojlantirilgan;
  
• 
  Effеktiv amaliy tizimlar imkoniyatlari qurilgan;
  
• 
  Ob'еktlarni bo‘lish hisobiga xotirani tеjash imkoniyati yaratilgan (tarmoq tizimida).
  

Kamchiliklari.

• 
  Foydalanish juda murakkab;
  
• 
  Fizik tashkil etish haqida faktik bilim kerak;
  
• 
  Amaliy tizimlar bu tashkil qilishga bog‘liq;
  
• 
  MB kirishni tashkillashtirish mantiqiy bo‘laklar bilan to‘ldirilgan.
  

1.3. SQL haqida umumiy ma’lumotlar
SQL bu ma'lumotlar bazalariga kirish va ularni boshqarish uchun standart til. SQL tarkibiy so‘rovlar tilini anglatadi. SQL sizga ma'lumotlar bazalariga kirish va ularni boshqarish imkonini beradi. SQL 1986 yilda Amerika milliy standartlar instituti (ANSI) va 1987 yilda Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (ISO) standartiga aylandi.
SQL orqali quydagi amallarni bajarish mumkin:

• 
  SQL ma'lumotlar bazasiga qarshi so‘rovlarni bajarishi mumkin.
  
• 
  SQL ma'lumotlar bazasidan ma'lumotlarni olishlari mumkin.
  
• 
  SQL ma'lumotlar bazasiga yozuvlarni kiritishi mumkin.
  
• 
  SQL ma'lumotlar bazasidagi yozuvlarni yangilashi mumkin.
  
• 
  SQL ma'lumotlar bazasidan yozuvlarni o‘chirib tashlashi mumkin.
  
• 
  SQL yangi ma'lumotlar bazalarini yaratishi mumkin.
  
• 
  SQL ma'lumotlar bazasida yangi jadvallar yaratishi mumkin.
  
• 
  SQL ma'lumotlar bazasida saqlanadigan protseduralarni yaratishi mumkin.
  
• 
  SQL ma'lumotlar bazasida ko‘rinishlar yaratishi mumkin.
  
• 
  SQL jadvallar, protseduralar va ko‘rinishlar uchun ruxsatlarni o‘rnatishi mumkin.