Ўзбекистон республикаси давлат солиќ ЌЎмитаси солиќ академияси

Bir aksiya uchun daromadni hisobot yilida olingan foydani chiqarilgan aksiyalar soniga bo’lish bilan aniqlanadi.
Qarz va xususiy kapital o’rtasidagi nisbat koeffitsiyenti.
Bunda uzoq va qisqa muddatli qarz mablag’larini o’z mablag’lari manbaiga bo’lib topamiz. Bunday nisbatlar har bir davr uchun aniqlanadi.
Agarda hisobot yili boshidagi aniqlangan koeffitsiyent yil oxiriga nisbatan katta bo’lsa A₁>A₂ u holda korxonaning to’lov qobiliyati oshgan bo’ladi. Aks holda esa korxonaning to’lov qobiliyati pasaygan bo’ladi.
Xususiy kapitalning jami aktivlarda tutgan ulushi koeffitsiyenti.


Xususiy kapital qiymatini


Jami mablag’lar

formulasi orqali topiladi. Bu koeffitsiyent qanchalik birga yaqinlashib borsa korxonaning mustaqilligi shunchalik oshib boradi. Bizning respublikamizda faoliyat ko’rsatayotgan korxonalar bu koeffitsiyentning kamida 50% ga ega bo’lishlari lozim.

3. Xususiy kapitalni ko’paytirish omillarini aniqlash

Xususiy kapital tahlili uning tarkibidan joy olgan ko’rsatkichlar hisobiga o’zgarib boradi. Har bir tarkibning o’zgarishi ham o’z mazmuniga ko’ra ma’lum ko’rsatkichlarni o’zgarishi orqali amalga oshadi.

1. 
   Ustav kapitali;
   

Bu schyot xususiy (hissador) kapitalining qiymati, qimmatbaho qog’ozlarning emissiyasi va joriy yil foydasi va zarari hisobiga o’zgarishi mumkin.

2. 
   Qo’shilgan kapital.
   

Bu schyot quyidagi hollarda o’zgarishi mumkin:

• 
  xususiy (hissador) kapitali qiymatining o’zgarishi;
  
• 
  muomalaga qo’shimcha aksiyalarning chiqarilishida;
  
• 
  asosiy vositalarni qayta baxolanishida;
  
• 
  foyda va zararlarni hisobiga.
  

3. Rezerv kapitali ham yuqorida keltirilgan o’zgarish sabablari hisobiga amalga oshadi. Faqatgina bu o’zgarishlar tarkibiga foyda hisobidan rezervlarga ajratilgan summalar.