Ўзбекистон республикаси навоий кон металлургия комбинати навоий давлат кончилик институти «автоматлаштириш ва бошқарув» кафедраси схемотехника фанидан очиқ дарс ишланмаси мавзу: кетма-кет занжирли схемалар. Триггерлар

2. Sinxron triggerlarning chiqish yo‘lida signallarning o‘zgarishi uchun uning kirish yo‘liga qo‘shimcha sinxrosignal (boshkarish signali) berish kerak. Aks holda bunday triggerlarda axborotlarni yozib bo‘lmaydi.

• Asinxron triggerlarda axborotning o‘zgarishi uchun istalgan paytda kirish signallarining berilishi bilan o‘zgaradi.
• Sinxron triggerlarning chiqish yo‘lida signallarning o‘zgarishi uchun uning kirish yo‘liga qo‘shimcha sinxrosignal (boshkarish signali) berish kerak. Aks holda bunday triggerlarda axborotlarni yozib bo‘lmaydi.

Asinxron RS trigger:

• Asinxron RS trigger ikkita mantiqiy elementlar asosida qurilishi mumkin: ”YOKI-YO‘Q” hamda “VA–YO‘Q”. Elementlar qayta aloqa zanjirlari orqali o‘zaro ulanadi.

“YOKI – YO‘Q” elementlar asosida qurilgan asinxron RS triggerning funksional sxemasi va grafik belgilanishi xamda uning vakt diagrammasi quyidagi ko‘rinishga ega:

Bunday trigger ikkita kirish yo‘liga (S va R) hamda ikkita chiqish yo‘liga (Qva ) ega. Bu erda R-reset-olib tashlash (sbros) va S-Set- o‘rnatish ma’nolarini anglatadi.

Endi asinxron RS triggerning ishlash prinsipini analitik taxlil etamiz:

• S=1 va R=0 bo‘lganda triggerga «1» yoziladi (Q=1)
• S=0 va R=1 bo‘lganda triggerga «0» yoziladi (Q=0)
• S=0 va R=0 bo‘lganda trigger o‘z holatini saqlaydi Ushbu xolat axborotni saqlash rejimi xisoblanadi.
• S=1 va R=1 signallarini bir vaktda berish ta’qiqlanadi, chunki bunday kirish signallarida trigger o‘z turg‘un holatini yo‘qotadi.

asinxron RS triggerning o‘tish jadvalini quyidagicha ifodalash mumkin:

S	R	Qt+1	Izoh
0	0	Qt	Saklash
0	1	0	0-ni o‘rnatish
1	0	1	1-ni o‘rnatish
1	1	-	mumkin emas