Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги ислом каримов номидаги тошкент

Qisqa  tutashuv  toki.  Kuchlanish  nolga  teng  bo‘lganida  (yani  quyosh 

elementi qisqa tutashgan bo‘lsa) quyosh elementi orqali o‘tuvchi tok. Qisqa tutashuv 

toki odatda I

sc

 bilan belgilanadi. 

---

39

 

 



  Qisqa tutashuv toki – quyosh elementi xosil qilishi mumkin bo‘lgan 

maxsimal tok. 

J 



 







  qV 



 





J

0 



exp



 

nkT 



 



1



 



 J

sc 

, J

sc 



 J

L 

(2.4) 



 



 



 





Qisqa tutashuv toki quyidagi faktorlar bilan aniqlanadi: 

 

Quyosh elementi yuzasi bilan. 

 

Fotonning miqdori va spektral tarkibi bilan. 

 

Yutuvchining  optik  xossalari  bilan  (yutilish  va  qaytarilish 

koeffitsientlari bilan) 

 

Tashuvchilarning to‘planish extimolligi bilan. 

Tokni oshirish uchun: 

 

 

Yarimotkazgichdan qaytishni va metall kontaktlarni pasaytirish. 

 

Yarimo‘tkazgichda yutilishni oshirish. 

 

Rekombinatsiyani kamaytirish [30]. 

 

Qaytarishga qarshi qoplamalar: 

 

  Qaytarishga  qarshi  qoplamalar  ma’lum  qalinlikli  va  sindirish 

ko‘rsatgichli shaffof plyonkalardir. 

  Yarimo‘tkazgichdan qaytish interferensiya natijasida pasayadi. 

  Kremniy (Si) elementi uchun muxim material kremniy nitrididir (SiN

x

). 

 

Teksturlash.  Teksturlash  yutilgan  nurlanish  ulushi  va  optik  yo‘l  ulushini 

oshiradi.  Kremniyli  quyosh  elementlarini  suyuq  kimyoviy  ishlov  berish  orqali 

teksturlanadi. NaOH, KOH da monokristal kremniy uchun anizotrop ishlov beriladi. 

HF, HNO

3

 , H

2

SO

4

 da polikristal kremniy uchun izotrop ishlov beriladi(2.5 – rasm) 

[35]. 

---

40

 

 

 

 

2.5 – rasm. Quyosh elementi sirtining teksturasi.