Yil yakunlari bo`yicha Vazirlar Maxkamasida bo`lib o`tgan majlisida Respublika Prezidenti I.A.Karimov bu haqida so`z yuritib takidlagan edi: “Albatta, keyinga uch yilda ko`pgina ishlar amalga oshirildi. Bugungi kunda moliya-xo`jalik faoliyatini faqat soliq organlari tekshirishi mumkin, tadbirkorlarga nisbatan xar qanday sanksiyalar faqat sud qarori bilan qo`llaniladi. Qonunchilikdagi baxsli masalalar tadbirkorlar foydasiga xal etilmoqda. Hisobot taqdim etishning barcha shakllari va turli keskin qisqartirildi.” Xalq so`zi 2007 yil 13 fevral. O`zbekiston Respublikasining 1998 yil 24 dekabrdagi «Xo`jalik
yurituvchi subyektlar faoliyatini davlat tomonidan nazorat qilish
to`g`risida»gi qonunida tekshirishlarning asosiy prinsiplari, tekshirishlarga
qo`yiladigan talablar belgilab berildi.
Mazkur qonunning 4-moddasida xo`jalik faoliyatini davlat
tomonidan nazorat qilish shakllari ko`rsatib qo`-yilgan. Qonunning 9-
moddasida esa korxonalarni tekshirish o`tkazilishidan avval vakolatli
muvofiqlashtiruvchi organdan ruxsat olinishi kerakligi aytilgan.
Xo`jalik subyektlariga soliqlar orqali tasir etish soliqlar, majburiy
to`lovlar olish yo`li bilan ham amalga oshiriladi.
Soliq muayyan tarkibiy elementlarni o`z ichiga oluvchi murakkab
huquqiy-iqtisodiy konstruksiyadir. Soliq ele-mentlari bo`lib quyidagilar
sanaladi:
a) soliq obyekti;
b) soliq solish predmeti;
v) soliqqa tortish bazasi;
g) soliq manbai;
d) soliq solish birligi;
ye) soliq stavkasi;
j) soliqqa tortish davri;
z) soliq to`lash muddatlari;
i) soliq to`lovchilar.
Soliq solish obyekti – soliqqa tortish predmeti yuzasidan soliq
munosabatlari subyektlari o`rtasidagi yuridik aloqalardan iborat. Soliq
solish obyekti bo`lib mulkka nisbatan bo`lgan huquq, foyda, mahsulotning
qiy-mati va boshqalar hisoblanadi.
