‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Bilimingizni sinab ko*ring
1. Ijtimoiy yordam nima?
2. Ijtimoiy yordam kimlarga ko‘rsatiladi?
3. Ijtimoiy xizmatlar va yordamlaming manzilliligi nimani angla- 
tadi?
4. Natural shakldagi ijtimoiy xizmatlar nima degani?
5. Davlatning to‘liq ta'minotiga olish nima degani va uning shart 
hamda tartiblari qanday?
6. Qariyalar va nogiron fuqarolarga qanday ijtimoiy xizmatlar 
ko‘rsatiladi?
7 Dori-darmon va farmatsevtika sohasidagi imtiyozlar kimlarga 
beriladi?
8. Nogironlarni protez-ortopediya buyumlari bilan ta'minlash nima 
degani?
9 Yakka-yolg‘iz qariyalar va nogironlarga o‘z uylarida ijtimoiy 
xizmat ko'rsatish kim tomonidan va qanday tartibda amalga 
oshiriladi?
101 Q a r a n g : 0 ‘zbekiston R espublikasining Soliq kodeksi. — T ., 
„NORMA“, 2010-yil.
166
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

XV BOB.
RIVOJLANGAN MAMLAKATLARDA IJTIMOIY
TA'MINOT VA IJTIMOIY HIMOYA
15.1. M ustaqil davlatlar hamdo‘stligi
Rivojlangan mamlakatlarda uzoq yillik taraqqiyot va to'plan- 
gan boy tajriba asosida ancha mukammalashgan huquqiy tizim va 
m exanizmlar yaratilgan va ular samarali ishlab turgan bo‘lsa, 
rivojlanib kelayotgan m am lakatlarda bu sohadagi qonunchilik 
shakllanish va takomillashish bosqichidadir.
Barcha davrlarda va jamiyatlarda ham aholini ijtimoiy ta'm in- 
lash hamda ijtimoiy himoya qilish ijtimoiy zaif aholi qatlamlarini 
m oddiy-ijtim oiy q o ‘llab-quvvatlash, ularga davlat va jam iyat 
ko'magi, g‘amxo‘rligi ko‘rsatilishi orqali ijtimoiy adolatni o‘ma- 
tish, ijtim oiy-siyosiy barqarorlikka erishish, jam iyatning turli 
qatlam lari o'rtasida o ‘zaro totuvlik, tinchlik va barqarorlikni 
saqlab turish maqsadlarini ko‘zlaydi.
Bugungi kunda insoniy aloqalar va kommunikasiya vositalari 
keng taraqqiy topgan sharoitda ijtimoiy ta 'm in o t va ijtimoiy 
muhofaza sohasidagi o ‘zaro tajribalarni baham ko'rish, yutuq- 
lardan birgalikda foydalanish imkoniyati mislsiz kengaymoqda. 
Xorijiy mamlakatlar qonunchilik tizimi va uni qoMlash tajribasini 
diqqat bilan o'rganish har qanday mamlakat uchun ham, ay- 
niqsa o‘z mustaqil taraqqiyot yo‘liga yaqin davrlarda kirgan, rivoj- 
lanayotgan mamlakatlar uchun foydadan holi emasligi ayondir.
Jahondagi mamlakatlarda aholini pensiya va nafaqalar bilan 
ta'm inlashning turli-tum an tizimlariga amal qilinadi. U lam ing 
aksariyatida jam g‘arib boriladigan pensiya ta'm inotiga amal qiladi 
va uning mablagMari shakllanishida bo ‘lg‘usi pensioner o ‘zining 
ish haqi va boshqa daromadlaridan toManadigan badallari bilan 
ishtirok etadi.
Boshqa mamlakatlarda esa davlat pensiya ta'm inoti tizimlari 
joriy qilingan boMib, ishlovchilarning oylik maoshlaridan davlat 
solig‘i shaklida maqsadli ravishda budjetga o ‘tkazilgan mablagMar 
hisobidan qat'iy normalangan tarzda pensiya ta'm inoti amalga 
oshiriladi.
Masalan,