Jamoaning shakllanish bosqichlari.
Jamoaning rivojlanish darajasini belgilash metodikasi ko’p. Uning mohiyati
u yoki bu rivojlanish darajasidagi jamoa normativ ta’rifini aniq jamoa ta’rifi bilan
taqqoslashdan iboratdir ijtimoiy ahamiyatga ega bo’lgan maqsadning, pedagoglar
bilan talabalarning birgalikdagi xar tomonlama sobitqadam faoliyatining, o’zaro
mas’uliyatli munosabatlarning mavjudligi; o’z-o’zini boshqarish organlarining
faoliyati va hokazo.
Talabalarning jamoa turmush normalari va qoidalarining, intizomning
buzilishiga munosabatlarini kuzatib, jamoaning tashkiliy tuzilishi
ta’sirchanligiga ishonch hosil qilish mumkin. Jamoa rivojlanishining dastlabki
bosqichida talabalar tarqoq bo’lib, ularda yakdil fikr va guruh rahbari tayanishi
mumkin bo’lgan ta’sirchan faollar bo’lmaydi. Shuning uchun bunday jamoada
salbiy hodisalar ochik muhokama qilinmaydi, mustaqil jamoa qarori qabul
qilinmaydi va hokazo. Agar jamoa rivojlashishning ikkinchi bosqichida bo’lsa,
nomigagina emas, balki pedagogning harakatlarni qo’llab-quvvatlaydigan hqqiqiy
harakat qiluvchn faollar bo’lsa, uning ayrim talabalar va jamoa oldiga muayyan
talablar kuyishini kuzatish mumkin.
Jamoaning rivojlanish darajasidan dalolat beradigan muxim belgilardan biri
— talabalarning birgalikdagi faoliyatga ishtiyoqi chiqindi qog’oz
yoki metallom
tuplash, kechaga tayyorgarlik kurish kabi ta’lim muassasalari tajribasida muntazam
uchrab turadigan ishlarda kuzga tashlanadi. Guruh raxbari jamoaning rivojlanish
darajasini belgilash uchun talabalarda ularnipg hozirgi va bo’lajak xayotlarida
ijtimoiy axamiyatga molik maqsadlari mavjudligiii bilishi muxim, ya’ni jamoaning
hayotiy faoliyati istiqbollarini barcha yoki ayrim talabalar qabul qilishini va bu
istikbollarning xususiyati kandayligini bilib olish zarur. Agar bulajak shanbalik
yoki bayram kechasi talabalar uchun faoliyatga undovchi voqea bo’lsa va bu yaqin
istiqbol faqat ayrim talabalar va faollar uchun ahamiyatli bo’lsa, jamoa
rivojlanishining ikkinchi boskichi haqida gapirish mumkin.
1
1
Ражабова С. «Касб - hунар коллежи o’qитувчисининг касбий маhоратини оширишнинг ташкилий
педагогик асослари» номзодлик диссертацияси.Т., 2004.
Jamoaning rivojlanish darajasini aniklashda talabalarning fakat guruhdan
tashkari faoliyatida namoyon buladigan munosabatlarni tahlil etish bilangina
cheklanib bulmaydi. Guruh rahbari ishining uziga xos xususiyati shundan
iboratki, u oddiy talabalar jamoasini emas, balki talabalar jamoasini shakllantiradi.
talabalarning asosiy vazifasi o’qishdan iborat. Shuning uchun guruh rahbari
dastavval talabalarning ukishga kanday munosabatda ekanliklarini, uzlarini darsda
kanday tutishlarini, uy vazifalarini sidkidildan bajarishlari yoki bajarmasliklarini
aniklaydi. Va, nihoyat, eng muximi — ularning ukishdagi muljallari nimalardan
iborat, bu muljallar ijtimoiy moxiyatga molik yoki molik emasligi hisoblanadi.
Dostları ilə paylaş: |