Ўзбекистон республикаси

5. Guruh jamoasi bilan ishlash va unga rahbarlik qilish. 

Guruh rahbari o’z guruhidagi talabalarning bevosita ta’lim tarbiya jarayoni, 

ya’ni  darslar  davomida  hamda  darsdan  keyingi  faoliyatini  nazorat  qilishga 

mas’uldirlar.  Guruhdagi  barcha  talabalarni  qobiliyatiga  qarab  tugaraklarga  jalb 

etish  kerak.  Guruhdagi  talabalarning  soni  nechta  bo’lishidan  qat’iy  nazar    ularga 

ma’naviyat  daftarini  tuttirish  kerak.  Haftada  bir  marta  o’tkaziladigan  ma’naviyat 

soatlarini  to’g’ri  tashkil  etib,  unga  haqqoniy  yondoshish  shartdir.  Tarbiyachi 

qanday  sharoitda  ishlamasin,  u  qanday  guruhda  ishlashidan  qat’iy  nazar,  talaba 

shaxsini  kamol  toptirishi  kerak.  Guruh  rahbarligi  odatda  guruhni  va  alohida  har 

qaysi  talabani  o’rganishda  boshlanadi.  Ma’naviyati  boy  bo’lgan  guruh  rahbari 

talabalar bilan alohida – alohida ishlashni amalga oshirishi, talabalarga o’z ta’siri, 

metodlarini mohirlik bilan qo’llash kerak. 

Agar guruh rahbari talabalar faolligini yanada oshirishga harakat qilsa ota – 

onalar  bilan  aloqani  mustahkamlashi  lozim  bo’ladi.  Қaysiki  guruh  rahbari  ota  – 

ona bilan yaqindan aloqada bo’lsa, uning guruhidagi talabalarining faolligi oshadi. 

O’zbekistonimizning «Ta’lim to’g’risida”gi Қonunini talabalar, ota – onalar 

o’rtasida  o’ranib  ishlab  chiqishi  kerak.  O’quv  maskanida  ta’lim  mazmunini 

takomillashtirish,  ta’lim  metodlarini  yagilash  borasida  ko’p  ishlar  qilindi  va 

qilinmoqda.  Trabiyachi  talabalarda  bilim  olishga  bo’lgan  ishtiyoq  va  ehtiyojini 

uyg’otishga  harakat  qiladi.  Agar  guruh  rahbari  o’z  guruhidagi  talabalar  o’rtasida 

hurmat qozona olsa, talabani fikrlashga o’rgatsin. 

O’quv  maskanida  olib  boriladigan  tarbiyaviy  ishlar  sistemasini  to’g’ri  va 

bevosita    guruhda  o’zlashtirshni  ko’tarishga  ta’sir  etadi.  Guruh  rahbari  talabalar 

bilan  hamkorlikda  tarbiyalanuvchilarni  o’qishga  ongli  munosabatda  bo’lishga 

o’rgatadi., talabalarning o’qishga nazorat qiladi. 

Darslarga  kiradi,    kuzatadi  va  o’z  guruhidagi  talabalar  bilan  birgalikda 

guruhda  o’quv  ishlari  sifatini  oshirish    chora  –  tadbirlarini  belgilaydi.  Guruh 

xonasining    jixozi  va  ko’rinishi  talabalarning  estetik  tarbiyasiga  jiddiy  ta’sir 

ko’rsatadi.  Shuning  uchun  talabalarga  guruh  burchagini  qanday  jixozlash 

kerakligini  aytib  berish  kerak.  Guruh  rahbari  ko’rgazmali  qurollardan  samarali 

foydalanish, talabalarning darsdan bo’sh vaqtlaridan foydalanish tarbiyalanuvchilar 

ijodiy  qobiliyatlarini  o’strishda,  ularni  har  tomonlama  kamol  toptirishga  yordam 

---

beradi.  Darsdan  bo’sh  vaqtlarida  talabalarning  jamoat  topshiriqlarni,  tugaraklarda 

ishtirok etishini nazorat qilish kerak. 

Tarbiyalanuvchilarni  sevish  va  hurmat  qilish  tarbiyaviy  ish  samaradorligini 

oshirishning  zarur  shartidir.  Agar  pedagog    tarbiyalanuvchilarni  sevmasa  u  

tarbiyalanuvchilarning haqiqiy tarbiyachisi, murabbiyi bo’la olmaydi. 

Hozirgi kunda tarbiyaviy ishlar usulubiyoti fanining  eng mu him vazifasi bu 

– kelajagimiz poydevorini kuruvchi va yuksaltiruvchi, bozor iktisodiyoti sharoitida 

mustakil  ishlash  –  ma’naviy  kadriyatlarimizni  va  umumbashariy  kadriyatlarni 

uzida  mujassamlashtirgan  mutaxassis  kadrlarni  tayyorlashdir.  Buning  uchun  esa 

zamonaviy  va  jaxonning  ilgor  ta’lim  texnologiyalari  bilan  ta’minlangan  ukuv  – 

uslubiy adabiyotlar majmualarini yaratish, ta’lim tizimini tubdan uzgartirish uning 

mazmuniga  milliy  ru  h  singdirish,  samarali  an’anaviy  uslublarni  saklab  kolgan  

holda ilgor uslublarni yaratish va ularni amaliyotda kullash lozim. 

Shu maqsadda so’ngi yillarda  pedogogik olim va amaliyotchilar tomonidan 

ilmiy 

asoslangan 

hamda 

O’zbekistonning  ijtimoiy-pedogogik  sharoitiga 

moslashgan ta’lim texnologiyalarini yaratish va ularni ta’lim – tarbiya amaliyotida 

qo’llash  yo’lga  qo’yilmoqda.    O’qitishning  zamonaviy  metodlarini  qo’llash 

o’qitish  jarayonida  yuqori  samaradorlikka  erishishga olib  keladi.  Dars  jarayonida 

yuqori  samardorlikka  erishish  uchun  quydagi  metod  va  uslullardan  foydalanish 

mumkin:  ba  hslar,  tadqiqot,  muzyorar,  ishbilarmonlik  o’yinlari,  loyhalash,  kitob 

bilan  ishlash,  suhbatlar,  pinbord,  boshqalarni  o’qitish,  davra  suhbatlaridir.  Ushbu 

metodlarni  dars  jarayoniga  qo’llash  uchun  esa  ta’limning  kichik  guruhlar  bilash 

ishlash  shaklidan  foydalanilsa  maqsadga  muvofiq  bo’ladi.  Bu  esa  o’z  navbatida 

«Ta’lim beruvchi – t’lim oluvchi” diiologidan voz kechishni va “ta’lim beruvchi – 

guruh – ta’lim oluvchi” ko’rinishidagi uch tomonlama o’zaro munosabatga o’tishni 

taqozo  etadi.  Shu  tufayli  pedagog  bilan  talaba  o’rtasida  mustahkam  kontakt 

o’rnatiladi, shaxsiy va bir vaqtning o’zida ta’lim jarayonida jamoaviy ruhiy holat 

kuchayadi.

1

 

Quyida  biz  sizlarning  e’tiboringizga  “Men  qanday  jamoa  tuzushni 

hohlayman” nomli mavzudagi    roli o’yinni   ko’rib chiqamiz.