«Ўзбекистон темир йўллари» датк

Armaturalarni ankerlash. Quyida zo’riqtirilmagan armaturalarni ankerlash sxemalari keltirilgan (2.12-rasm). Elementlar diametri 5 mm gacha bo’lgan Br–II sinfli sim bilan ankersiz armaturalansa, betonning sinfi B20 dan; diametri 6 mm va undan ortiq bo’lsa – B30 dan kam bo’lmasligi lozim. K–7 va K–19 sinfli arqonsimon armatura qo’llangan elementlardagi betonning sinfi kamida B30 olinadi. Agar A–V (At–V) va At–IV sinfli sterjenli ankersiz armatura ishlatilsa, armatura diametri 18 mm gacha bo’lganda, beton sinfi kamida B20 va B30, armatura diametri 20 mm va undan ortiq bo’lganda, B25 va B30 dan kam bo’lmasligi kerak.

2.12-rasm. Zo’riqtirilmaydigan armaturalarni ankerlash: a – doirali silliq sterjenlarni to’qilgan karkaslarda; b – sterjen oxirida maxsus ankerlar bilan; v – sterjenlarni egish;

g – chetki erkin tayanchlarda; 1 – plastina; 2 – kiygizilgan kallak; 3 – shayba;
4 – burchaklik; 5 – payvand; 6 – sterjenlarni egilishiga qarshilik ko’rsatadigan qo’shimcha xomutlar

Armaturani betonga tirab taranglanganda, uning uchida anker moslama hamma vaqt turishi shart, ammo tirgaklarga tirab tortganda maxsus ankerlar o’rnatish shart emas. Ko’prik konstruksiyalarini taranglashda asosan kolodkali va konussimon qopqoqli ankerlar ishlatiladi (2.13-rasm).

2.13-rasm Kolodkali va konussimon qopqoqli anker: 1 – taranglangan armatura

(18 ta simdan tashkil topgan armatura tutami); 2 – diametri 2 mm bo’lgan spiral sim; 3 – diametri 1 mm bo’lgan sim bog’lama; 4 – kanal ishlash; 5 – dastak; 6 – qopqoq (probka); 7 – kanalni to’ldirish teshigi; 8 – element uchiga qo’yilgan sim to’r

Aylana kesimli konstruksiyalar (rezervuarlar, quvurlar va h.k.) o’ta mustahkam sim bilan uzluksiz ravishda armaturalansa, simning bir uchi o’rama spiral ostiga mahkamlanadi va ikkinchi uchi siquvchi boltga o’ralib, betonda qoldirilgan metall taxtakachlarga burab tig’izlanadi.

Egiluvchi elementlarga ta’sir etuvchi ko’ndalang kuchning qiymati salmoqli bo’lsa, to’sinning tayanchga yaqin qismida zarurat bo’lgan holda, bo’ylama armaturadan tashqari ko’ndalang armatura – xomutlar ham taranglanadi. Тayanch atrofida to’sinning ikki o’q yo’nalishida oldindan zo’riqtirilishi og’ma kesimlar bo’yicha yorilishining oldini oladi.