Ózgermeytuǵın úziw múyeshtegi yarım avtosinxronizator 6 -súwret. Ózgermeytuǵın úziw múyeshtegi yarım avtosinxronizator sxeması

Esaplıq súykeliw ω_súy dep, generator hám sistema chastotalar ayırmasınıń sonday eń úlken muǵdarına aytıladı, ol jaǵdayda generator asinxron júriwsiz sinxronizmga kiriwi támiyinlenedi.



2. 9 -súwret. Súykeliw túrli mánislerinde pulslaniw kernewiniń o'zgeriwi

Bul suwretde joqarıda belgilengen úsh jaǵday suwretlengen. U_кv1 hám U_кv2 belgiler arqalı 1KV hám 2KV minimal kernew releleriń jumısqa túsiw kernewleri ko'rsetilgen. Q úzgishtiń jalǵanıwına signal KL1 hám KL2 aralıq releleriniń ekewinde de kontaktlar jalǵanǵan jaǵdayda ǵana baradı. KL1 relesi KV2 relesiniń kontaktlari arqalı támiynat aladı, óz gezeginde bul rele U_p kernewi U_кv2mánisike shekem tómenlegende kontakttı jalǵaydı (2, 2′, 2″noqatları).

KV2 relesi islegenge shekem kernew U_кv1 mánisike shekem tómenlegende rele KV1 jumısqa túsip, KT waqıt relesini jumısqa túsirip jiberedi. Bul releniń jumısqa túsiw t_r ustavkası ω_sr.his esaplıq súykelisine uyqas bolıp, t_к qadaǵalaw waqıtına teń bolıp tabıladı.
KT relesi kontaktini baylanıstırǵanda, KL1 relesiniń normal jalǵanǵan kontaktı arqalı KL2 relesi támiylenedi. Bul shınjır payda bolıwı ushın KT relesi kontaktinı óshgenge shekem KV2 relesi jumısqa túsiwge úlgirmewi kerek. Bul bolsa chastotalar ayırması kishi bolǵanda, yaǵnıy ω_sr<ω_sr.his shárti orınlanǵanda ((d) jaǵdayı ) bolıwı múmkin.
Eger chastotalar ayırması úlken bolsa, yaǵnıy ω_sr>ω_sr.his, ol jaǵdayda KV2 relesi kontaktın KT relesi kontaktın jalǵawınan adın qosadı.
Bul jaǵdayda KL1 relesiniń normal qosılǵan kontaktları ashılıp, KL2 relesiniń oramları támiyinlenbeydi hám Q úzgishti jalǵawǵa signal barmaydı ((a) jaǵdayı ).
Sanday etip, sinxronizatorda KT relesiniń TK ustavkasın KV1 hám KV2 releleri jumısqa túsiwi aralıǵindaǵı t waqıtı menen salıstırıp, U_g hám U_t kernewleri bir-birine sáykesligi tekseriledi.
Súykeliw chastotası shegaralıq (ω_sr = ω_sr.his) mániske iye, sinxronlaw ele de orınlawǵa bolatuǵın jaǵday 2. 9 -súwret (b) jaǵdayında ko'rsetilgen.
Bul jaǵdayda jalǵawǵa signal kernew nól ma'nisinen o'tiwinen aldınlaw beriledi hám soǵan uyqas úziw waqıtı úzgishtiń jumısqa túsiw t_Q waqıtına teń alınadı.
Bul waqıtqa uyqas _o‘z múyeshi úziw múyeshi dep ataladı. Sxema sonday islewinde teńlestiriwshi tok payda bolmaydı.
Chastotalar ayırması kishi bolǵanda ((d) jaǵdayı ) súykeliw kernewiniń dáwiri jeterli úlken bolıp tabıladı. KV1 relesi islegennen keyin (1′noqatı), KV2 relesi islegenge shekem KT relesi islewge úlgeredi (t > t_k) hám KL1 relesiniń normal jaǵdayda jalǵanǵan kontaktları arqalı KL2 relesiniń oramın támiynleydi. KL2 relesi jumısqa túsip, óz-ózin ustap turıw jaǵdayında turadı.
KV2 relesi islegende KL1 relesi támiynlenedi hám jumısqa túsip, ozıniń normal jaǵdayda úzilgen kontaktları járdeminde Q úzgishtiń jalǵaw solenoidına támiynlep beredi. Q úzgishtiń kontaktları t_q waqıtı o'tkeninen keyin jalǵanadı, bunda U_s kernewdiń mánisi nolge shekem túsbegen boladı.
Bul jaǵdayǵa sáykes keliwshi qátelik múyeshi to'mendegishe:


δ_x = ω_sr.his^.t_Q (2.13)

Bul múyeshtiń esabına Q úzgishtiń kontaktları jalǵanǵanda teńlestiriwshi tok payda boladı.

Súykeliw múyesh tezligi qanshelli úlken bolsa, qátelik múyeshi δ_x hám de soǵan sáykes túrde teńlestiriwshi tok da sonshalıq úlken bolıwı múmkin.
Berilgen túrdegi úzgish hám sinxronlaw apparatları ushın t_Q dıń anıq mánislerinde teńlestiriwshi tokdiń soqqı mánisi ruxsat etilgen shegaradan aspawı ushın sinxronlastırılıp atırǵan kernew chastotalarınıń bir-birine jaqın keliwi shárti atqarılıwı kerek:
_s 0 yaki f_gf_s (2.14)
Ko'rip shıǵılıp atırǵan sinxronizatornıń abzallıǵı - onı ámelge asırıw ápiwayılıǵı bolıp tabıladı. Turaqlı múyeshke iye bolǵan bul hám basqa sinxronizatorlardıń tiykarǵı kemshiligi sonda, olar islew principine qaray generator súykeliwiniń to'men tezliginde teńlestiriwshi tokdiń soqqı menen generatordı qosıwǵa múmkinshilik beredi.
Súykeliwdiń túrli chastotalarında turaqlı úziw múyeshine iye sinxronizatorlar ushın úziw waqıtı to'mendegidey anıqlanadı :
, (2.15)

Bul jerde _oʻ- turaqlı shama bolıp, súykeliw tezligi qanshelli kishi bolsa, soǵan sáykes túrde sinxronizatordan berilip atırǵan úziw waqıtı hám generatordı tarmaqqa jalǵawdaǵı qátelik múyeshi sonshallı úlken boladı. Sonıń menen birge, úzgishtiń jalǵaw waqıtı o'zgermeydi.

Haqıyqattan da, eger _s súykeliw chastotasında bolsa (2.9-súwret.(b)), generatordı tarmaqqa jalǵaw optimal anıq waqıtta ámelge asıriladı (t_oʻz= t_Q bolǵan jaǵdayda). Eger _s súykeliw chastotasınan kishi bolsa, optimaldan aldınlaw jalǵanadı (t_oʻz>t_Q).
Turaqlı úziw múyeshine iye bolǵan yarım avtomatıkalıq sinxronizator sxemasındaǵı releniń iske túsiw ustavkası to'mendegi teńleme arqalı anıqlanadı.
KV2 kernew relesiniń berilgen úziw múyeshindegi jumısqa túsiw kernewi:


(2.16)

Yamasa ekilemshi kernew U_nom=100V bolǵanda :

, (2.17)


- qátelik múyeshiniń maksimal ma'nisi bolıp, tokdiń soqqı menen jalǵanǵanda ruxsat etilgen mánisten asıp ketpeydi:


, (2.18)

Bul jerde I_rux - ruxsat etilgen tok (periodik quraytuǵın) I_nom ǵa teń dep alınadı.

Bir qansha kishi múyeshlerdi sin dep alıw múmkin hám esaplaw to'mendegi ápiwayılastırılgan formulaǵa keledi:


(2.19)

Maksimal ruxsat etilgen súykeliw maksimal bolıwı múmkin bolǵan jalǵaw múyeshi _x den aspaytuǵın etip anıqlanadı :

(2.20)
Releniń uslap turıw waqıtı (basqarıw waqıtı ) t_K= 11,5 s etip saylanadı.
KV1kernew relesiniń islep ketiw kernewi to'mendegi formula arqalı tabıladı:


(2.21)

Yamasa ekilemshi kernewi U_nom=100 V bolǵanda :

(2.22)

Ayrım jaǵdaylarda turaqlı úziw múyeshine iye bolǵan yarım avtomatıkalıq sinxronizatorlar operativ xızmetkerdiń háreketleri tuwrılıǵın basqarıwshı bloklaytuǵın apparat retinde paydalanıladı.

Onıń ushın sinxronizatordıń shıǵıw shınjırı basqarıw gilti konturı menen izbe-ız jalǵanadı. Gezekshi sinxronoskop strelkasın baqlaǵan halda sinxronlanıp atırǵan generatordı qolda úzgish arqalı jalǵawǵa buyrıq beredi. Sinxronizator bolsa úziw múyeshi berilgennen kishilew bolǵanda hám ruxsat etilgen súykeliw tezliginde úzgishti jalǵawǵa ruxsat beredi.