birikmalar. giri§li yapilar - aytiluvchi fikrga qo‘shimcha yangi m aium ot, fikr orttiruvchi kiritma so ‘zlar, gaplar. Turk tilidagi kirish konstruksiyalarni tuzilishiga ko'ra uch guruhga ajratish mumkin: 1. Kirish so ‘zlar. 2.. Kirish birikmalar. 3. Kirish gaplar. gramer - grammatika . giinliik kanu§ma - kundalik nutq, og'zaki nutq haber cumlesi - real voqelikdagi biror narsa-predmet. voqea-hodisa yoki jarayon to‘g ‘risida xabar bildiradigan, informatsiya beradigan, biror faktni, belgini konstatatsiya qiladigan, bayon etadigan, tasdiqlaydigan gap. hal ekleri (ad durum ekleri; isim £ekim ekleri) - kelishik qo'shimchalari; kelishik kategoriyasi hece du$mesi - bo‘g ‘in tushishi hikaye birlesik zamani - hikoya murakkab zamon shakli hikayenin ?arti - hikoyaning sharti hiikiim anlatan iinleni cumlesi - so'zlovchining his-tuyg‘ularini anglatuvchi his-hayajonli gaplar (qo‘rquv, quvonch, baxt). hiikiim anlatan iinlem ciimlesi - so'zlovchining muayyan faktga 303
bo4gan munosabatini anglatuvchi his-hayajonli gaplar (masalan, inkor, ta’na, tasdiq). igretileme — metafora; metafora yo'li bilan ma’no ko'chishi iki dernekli ciimle - har ikkala bosh bo‘lak - ega va kesim ishtirok etgan gaplar. ikincil ciimle (ergash gap) - ergashgan qo'shma gap tarkibidagi bosh gap ma’nosini izohlovchi gap. ilge? tiimleci - turk tilshunolsigida ko'makchi alohida yoki muayyan
