Bunday tarkibli kesim
tarkibida
-mak, -mek, -ma, -me affiksli harakat nomlari qo‘llaniladi.
• “harakat nomi +
miimkiin/ mumkin” shaklli tarkibli kesim
fe’ldan anglashilgan voqea-hodisaning ro'y berish imkoniyati
mavjudligi yoki mavjud emasligini bildiradi:
Bununla beraber bahar gibiyazda n da istifade edememeleriр е к miimkun. - Shu bilan birga, bahor singari yozdan ham foydalana olmasliklari ju d a mumkin-da. • “ot. ot xarakteridagi so‘z + yordamchi fe’l” tarkibu qo'
shma fe’llar. Turk tilida yordamchi fe’llar ot, sifat, son, olmosh,
ravish kabi so‘z turkumlariga kiruvchi so‘zlar ishtirokida qo‘llanilishi
va gapda tarkibli ot kesim vazifasini bajarishi mumkin.
Ihtiyar dayisim qigneyip geqmek vicdansiz bir hareket olurdu. - Keksa to g ‘asini yanchib o ‘tish vijdonsizlik alomatidir. Biroq bu yordamchi fe’llar
bilan boshqa so‘zning birikma har doim ham qo‘shma fe’llarni hosil
qilavermaydi. Masalan, quyidagi gapda
olm ak /b o ‘lmoq fe’li sodda
fe’l kesim boTib kelgan:
Benim de saatlerce karanhga kapandigim, saatlerce kendimi ihtiyari bir korliige vakfettigim oluyor. — Mening ham soatlarcha qorong 'ulikka berkinib olgan. shu muddat davomida о ‘zimni ixtiyoriy ravishda ко 'rlikka baxsh etganpaytlarim bo ‘lardi. Turk tilida
kilmak/ qilmoq yordamchi fe’li faqat ayrim
so‘zlar ishtirokidagina kelishi mumkin:
Namazmizi ktldm iz mi? -
Namozingizni о ‘qidingizmi? 163
