Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


ilkgapidan so ‘ng avval birinchisi, keyin ikkinchisi suhbatga qo ‘shildi



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə166/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

ilkgapidan so ‘ng avval birinchisi, keyin ikkinchisi suhbatga qo ‘shildi.
• otlashgan ravish bilan: 
Lakin mevsim icabi 
oralar, pekqok
kimselerin ragbet ederek gittikleri ve toplandiklari yerdi.
— 
Lekin mav-
sum talabi bilan 
uyerlar ju d a ко ‘pchilikning rag ‘bat ко ‘rsatib borgan
va to'planganjoylari edi.
• bir toVush, bo'g'in, affiks, yordamchi so'z turkumlari ham 
ilmiy uslubdagi matnlarda ega bo‘lib kelishi mumkin: 
-ler cogul
ekidir. - -lar ko'plik qo'shimchasidir. 
Igin edat sayilir. - “uchun”
ко ‘makchi hisoblanadi.
Tarkibli ega. 
Turk tilida 
tarkibli ega 
so‘zning analitik formasi 
yoki analitik konstruksiya bilan ifodalangan ega ko‘rinishidir. Tarkibli 
ega “yetakchi komponent + yordamchi komponent” ko'rinishiga ega 
bo‘lishi mumkin. Bunda tarkibli ega quyidagicha bo‘lishi mumkin:
• yetakchi fe’l va yordamchi fe’ldan iborat tarkibli egalar: 
Susup kalmasi. “sen hakhsin
” 
demeye gelirdi. - Jimib qolganligi
“Sen haqsan ” degan m a ’noni bildirardi.

keng m a’nodagi ot va yetakchi fe’ldan iborat tarkibli egalar16: 
Kocadere ’den buralara gelip de 
giftgilik yapmak kan kizin harci
degil. - Ко jadaradan bu yerlarga kelib dehqonchilik qilish xotin-
xalajning ishi emas.
Turk tilidagi ega vazifasidagi “yetakchi komponent + yordamchi 
komponent” tipidagi fe’llarni o'rganish natijasida m a’lum bo‘ldiki, 
turk tilida asosan keng m a’nodagi ot va yordamchi fe’ liar qatnashuvi- 
dagi tarkibli egalar qo'llaniladi.- 
Bey baban hakikaten boyle diiyunii-

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin