% 99'u kemiklerde hidroksiapatit şeklinde bağlı durumdadır. Ca10(PO4)6(OH)2

% 99'u kemiklerde hidroksiapatit şeklinde bağlı durumdadır. Ca10(PO4)6(OH)2

• % 99'u kemiklerde hidroksiapatit şeklinde bağlı durumdadır. Ca10(PO4)6(OH)2

Ca2+ 

• Ca2+ 

• membrandaki Na+ kanalları daha kolay ve daha fazla açılır

• stimülasyon eşiği , eksitabilite artar

• spontan depolarizasyonlar gelişebilir (örn. hipokalsemik tetani)

Barsaklar

• Barsaklar

• Aktif transport kalsiyum bağlayan protein (CaBP) kalbindin
• Kısmen pasif difüzyon

• Kemikler

• Osteoblastlar
• Osteoklastlar

• Böbrekler

• glomerüler filtrasyon

Paratiroid bezlerinden salgılanır.

• Paratiroid bezlerinden salgılanır.

• 84 amino asitli bir polipeptiddir.

• Plazma düzeyi 1 ng/mL

• Etkileri D vitaminine benzer; ondan farklı olarak böbreklerden fosfat atılımını azaltmayıp, tersine artırır.

Para-thor-mone 500 U/5 mL viyal, 5 viyal, (Lilly, İngiltere)

• Para-thor-mone 500 U/5 mL viyal, 5 viyal, (Lilly, İngiltere)

• Doz: günde 2 kez 20-40 Ü (i.m. veya s.k.), birkaç gün verilir.

• PTH preparatları alerjik reaksiyonlara neden olabilir. (Kasaplık hayvanlardan elde edildiği için)

• Uzun süre kullanıldığında antikor gelişmesi nedeniyle etkisine karşı tolerans gelişir.

• Paratiroid hormonun rekombinan bir fragmanı olan teriparatid menapoz sonrası osteoporoz tedavisinde kullanılmak üzere üretilmiştir.

En önemli belirti hipokalsemidir. Buna bağlı olarak tetani gelişir.

• En önemli belirti hipokalsemidir. Buna bağlı olarak tetani gelişir.

• Özellikle tiroid cerrahisi sırasında paratiroid bezlerinin de yanlışlıkla çıkartılması nedeniyle oluşur.

Tümör (primer):

• Tümör (primer):

• hiperkalsemi
• hipofosfatemi
• alkalin fosfataz 
• hiperkalsiüri (ürolitiazis sıklığı )
• osteoporoz

• Kronik hipokalsemi (sekonder):

• Kronik böbrek hastalıkları
• D vitamini eksikliği
• Bazı kronik hastalık halleri

• hipokalsemi  paratiroid hiperplazisi

Kaynakları bakımından farklı, fakat yapı ve oluşumları bakımından birbirine benzeyen 2 türlü D vitamini vardır.

• Kaynakları bakımından farklı, fakat yapı ve oluşumları bakımından birbirine benzeyen 2 türlü D vitamini vardır.

< 18 yaş : 400 Ü (10 g kolekalsiferol eşdeğeri)

• < 18 yaş : 400 Ü (10 g kolekalsiferol eşdeğeri)

• 19-23 yaş : 300 Ü

• > 23 yaş : 200 Ü

• Gebelik ve laktasyonda günlük gereksinim 200 Ü artar.

Absorbsiyon

• Absorbsiyon

• İnce barsaktan absorbe edilirler.

• D3 daha hızlı ve daha fazla absorbe edilir.

• Absorbsiyonları safra asitlerine gereksinim duyar.

• Dağılım

• D vitamini bağlayan proteine bağlanarak taşınırlar.

• Karaciğer ve yağ dokusunda depolanırlar.

Eliminasyon

• Eliminasyon

• Karaciğerde hidroksillenme ve konjugasyon mekanizmaları ile inaktive edilirler (karaciğer mikrozomal enzimleri bu olayda kısmen rol oynar).

• Metabolitlerin büyük bir kısmı safra içinde atılırlar ve enterohepatik dolanıma girerler.

• Fenitoin ve fenobarbital enzim indüksiyonu yaparak inaktivasyonu hızlandırırlar ve uzun süreli kullanılmaları ile D vitamini eksikliğine yol açabilirler.

• İzoniazid D vitamininin aktif hidroksilli türevlerine dönüşmesini engeller; izoniazid ile birlikte profilaktik olarak D vitamini verilmelidir.

Çocuklarda raşitizm (rickets)

• Çocuklarda raşitizm (rickets)

• Erişkinlerde osteomalasi

1. Dönem

• 1. Dönem

• Hipokalsemi gelişir.  PTH salgısı 

• Plazma fosfat düzeyi normal

• Kemiklerde hafif demineralizasyon

a) Nutrisyonel D vitamini eksikliği

• a) Nutrisyonel D vitamini eksikliği

• Yetersiz beslenme

• Yeterince güneş ışığı alamama

• b) Metabolik D vitamini eksiklikleri

• Kalıtsal
• Kalıtsal olmayan

Kalıtsal

• Kalıtsal

• a. X kromozomuna bağlı dominant D vitaminine dirençli raşitizm (hipofosfatemik raşitizm) Yüksek dozda D vitamini (50.000 - 250.000 Ü/gün) ve oral fosfat (1-3 g/gün) ile tedavi edilir. b. Otozomal resesif D vitaminine bağımlı tip I raşitizm

• D vitamininin biyoaktivasyonundaki defekte bağlı olarak kalsitriol sentezi bozulmuştur. Fizyolojik dozlardaki kalsitriol (1-2 g/gün) ile tedavi edilir. c. Otozomal resesif tip II raşitizm Kalsitriol reseptörlerinde anormallik vardır. Reseptörün kalsitriole bağlanmasında ya da bağlandıktan sonra kompleksin DNA’ya bağlanmasında bir bozukluk söz konusudur. Yüksek dozdaki D vitaminine veya kalsitriole yanıt vermez. Parenteral kalsiyum tedavisi gerekir.

• Kalıtsal olmayan

• Renal osteodistrofi Dışarıdan yeterli miktarda D vitamini verilse de böbrekte 1,25 (OH)2D3'e dönüşemez. Kalsitriol ile tedavi edilir.

Yüksek dozda D vitamini verilmesi ile ortaya çıkan hiperkalsemi halidir. Ortaya çıkışı verilme süresi ve doza bağlıdır.

• Yüksek dozda D vitamini verilmesi ile ortaya çıkan hiperkalsemi halidir. Ortaya çıkışı verilme süresi ve doza bağlıdır.

• Bebeklerde hiperkalseminin uzun sürmesi mental ve fiziksel gelişmede gerileme yapar.

• Gebelerde gelişen D hipervitaminozu fötusta şekil bozukluklarına ve fötal hipoparatiroidizm oluşması sonucu yenidoğanda hipokalsemi, tetani ve konvülsiyonlara neden olur.

Tiroid bezinin parafolliküler hücreleri (C hücreleri) tarafından salgılanır.

• Tiroid bezinin parafolliküler hücreleri (C hücreleri) tarafından salgılanır.

• 32 amino asitli polipeptiddir.

• Prekürsör moleküldeki 21 aminoasitlik bir bölüm de kalsitonin ile birlikte salgılanır; katakalsin adı verilen bu peptid kalsitonin gibi kalsemiyi düşürür.

• Parathormonun fizyolojik antagonistidir. Akut verilişi hipokalsemi ve hipofosfatemiye neden olur.

• Hiperkalsemi (hiperparatiroidizm, hiperkalsemi yapan tümörler vb.'ne bağlı) tedavisinde kullanılır.

• Son zamanlarda somon kalsitoninin (salkatonin) intranazal uygulanan nazal sprey şekli çıkartılmıştır.

• İ.M., S.C. ve nazal sprey şeklinde kullanılırlar.

• Kalsiyum : Kalsitonin salgılanması 

• Kalsiyum : Kalsitonin salgılanması 

• Gastrin : Kalsitonin salgılanması 

Hiperparatiroidizm ve tümörle ilişkili osteolitik kemik hastalığı gibi durumlarda gelişen hiperkalsemiler

• Hiperparatiroidizm ve tümörle ilişkili osteolitik kemik hastalığı gibi durumlarda gelişen hiperkalsemiler

• Postmenapozal osteoporoz (kronik tedavi için pahalı bir yaklaşım)

• Paget hastalığı (osteitis deformans)

Kemik kristalleri içinde toplanırlar. Pirofosfatlara benzerler. Pirofosfatlarda P-O-P bağı bulunurken, bisfosfonatlarda P-C-P bağı bulunur; bu nedenle enzimatik hidrolize dayanıklıdırlar. İskeletteki yarılanma ömürleri uzundur.

• Kemik kristalleri içinde toplanırlar. Pirofosfatlara benzerler. Pirofosfatlarda P-O-P bağı bulunurken, bisfosfonatlarda P-C-P bağı bulunur; bu nedenle enzimatik hidrolize dayanıklıdırlar. İskeletteki yarılanma ömürleri uzundur.

• Osteoklastların bisfosfonat içeren kristalleri fagosite etmesi, onların metabolik etkinliğini inhibe eder ve böylece kemik rezorbe etme yetenekleri azalır.

• Antirezorptif etki güçleri kalsitoninden zayıftır.

İlaç olarak ilk kullanılan disodyum etidronattır.

• İlaç olarak ilk kullanılan disodyum etidronattır.

• Osteoporoz tedavisindeki dozu 400 mg/gün x 14 gün/3 ayda bir
• Mineralizasyonu önlediği ve osteomalasi eğilimi yarattığından, bu sakıncasını en aza indirmek için sürekli değil, periyodik verilir.
• Nefrotoksiktir.
• Sadece rezorpsiyonu inhibe eden, fakat çökmeye dokunmayan yeni bisfosfonat türevleri: Alendronat, Pamidronat, Klodronat, Risedronat, Tiludronat, İbandronat

Oral alınan dozun %10’undan azı absorbe edilir

• Oral alınan dozun %10’undan azı absorbe edilir

• Emilime uğrayan bisfosfonatların yarısı kemikte tutulur, kalanı böbrekler yoluyla değişikliğe uğramadan atılır.

Bisfosfonatlar özofajit, özofagus ülserleri ve erozyonlarına neden olabilirler.

• Bisfosfonatlar özofajit, özofagus ülserleri ve erozyonlarına neden olabilirler.

• Sabah aç karna ve bol su ile birlikte alınmalı, alındıktan sonra 30 dakika yiyecek ve su dışında içecek alınmamalı ve yatılmamalıdır.

• Günün başka bir saatinde alınacak ise, en az 2 saat önceden 2 saat sonraya kadar yiyecek ve su dışında içecek alınmamalıdır.

Endikasyonları

• Endikasyonları

Menapozal kemik kaybına karşı koruyucu etkiye sahiptirler.

• Menapozal kemik kaybına karşı koruyucu etkiye sahiptirler.

• Ancak kemik dansitesinde sağladıkları artış (2 yıllık tedavide %1,2) estrojen tedavisi ile sağlananın (2 yıllık tedavide %5-7) altındadır.

Kemik oluşumunu uyarır, kemik rezorpsiyonunu azaltır.

• Kemik oluşumunu uyarır, kemik rezorpsiyonunu azaltır.

• Postmenopozal osteoporoz tedavisi için onaylanmıştır.