1. Ijtimoiy qonuniyatlarning har bir shaxsga bog‘liqligi. Milliy tarbiya – azaliy ustuvor qadriyat

19-MAVZU. PЕDAGOGIK PARADIGMALAR VA ULARNING IJTIMOIY TARAQQIYOTDAGI ROLI


Reja:
1. Ijtimoiy qonuniyatlarning har bir shaxsga bog‘liqligi.
2. Milliy tarbiya – azaliy ustuvor qadriyat.
3. Ijtimoiy hayotning taraqqiyoti har bir insonga bevosita bog‘liq ekanligi.


Kalit so`zlar: o‘quvchi-darslik-o‘qituvchi paradigmasi, bilim, zamonaviy axborot texnologiyalari, jamiyat metodika, individual kuzatish, yakunlovchi bilim va malakalar

Zamonaviy pedagogikada ta’lim paradigma (modeli)lari. Pedagogik paradigma (yunoncha «paradeigma» — misol, namuna) — pedagogika fani rivojining ma`lum bosqichida ta’limiy va tarbiyaviy muammolarni hal etish namunasi (modeli, standarti) sifatida ilmiy pedagogik hamjamiyat tomonidan eptirof etilgan nazariy hamda metodologik ko’rsatmalar to’plami bo’lib, u ta’limning konseptual modeli sifatida qo’llaniladi. Bugungi kunda ta’limning quyidagi paradigmalari keng tarqalgan:

• 
  An’anaviy — konservativ paradigma (bilim paradigmasi).
  
• 
  Ratsionalistik (bixevioristik) paradigma.
  
• 
  Fenomenologik (gumanistik) paradigma.
  
• 
  Texnokratik paradigma.
  
• 
  Ezoterik paradigma.
  

Ayni vaqtda ta’lim paradigmalarini belgilashga nisbatan uch xil yondashuv mavjud:
1. Qadriyatli (aksiologik) yondashuv— madaniyat inson hayotining mazmuni sifatida tushuniladi.
2. Faoliyatli yondashuv asosan madaniyat moddiy va ma’naviy boyliklarini yaratishga yo’naltirilgan faoliyatning sinalgan usullari sifatida talqin etiladi.
3. Shaxsiy yondashuv — madaniyat muayyan shaxs timsolida namoyon bo’ladi.
Madaniyatga nisbatan turli yondashuvlarning mavjudligi bir qator paradigmalarning yaratilishiga zamin yaratadi.
Har bir paradigma muayyan ta’limiy muammolarni hal etishga yo’naltiriladi. Xususan:

• 
  ijtimoiy institut sifatida o’quv muassasalarining vazifalari;
  
• 
  ta’limning samarali tizimi;
  
• 
  o’quv yurtlari oldida turgan eng muhim, ustuvor masala;
  
• 
  ta’limning ijtimoiy ahamiyatli maqsadlari;
  
• 
  muayyan bilim, ko’nikma va malakalarning qimmatli hisoblanishi.
  

Ayni vaqtda quyidagi paradigmalar mavjud: