1. Meyvələrin yayılma üsulunu onların əlamətlərinə görə müəyyən edin. Meyvələrin əlamətləri Yayılma üsulu Meyvələrin çirəli ləti var Meyvələrin tükcükləri var küləklə Meyvələrin qarmaqcıqları

Biologiya

VII fəsil üzrə KSQ Tarix:

VI sinif şagirdi:
1.Meyvələrin yayılma üsulunu onların əlamətlərinə görə müəyyən edin.
Meyvələrin əlamətləri Yayılma üsulu

Meyvələrin çirəli ləti var

Meyvələrin tükcükləri var küləklə

Meyvələrin qarmaqcıqları, iti dişcikləri var su ilə

Yüngül boşluqların hava boşluqları var heyvanlar vasitəsilə
2. Ekoloji amillərin canlı orqanizmlərə təsiri barədə məlumatları oxuyun.

Məlumatın nömrəsini cədvəlin müvafiq xanasına yerləşdirin.

Ekoloji amil	Bitkilər	Göbələklər	Heyvanlar
işıq
su

1. Bəzi ibtidailərin (yaşıl evqlena) və birhüceyrəli yosunların işığa həssas gözcüyü əlverişli işıq şəraitini tapmağa xidmət edir.

2. Yarpaqlar iynələrə və tikanlara çevrilmiş, həşəratların nəfəslikləri qapaqlarla örtülmüşdür.

3. Kaktusun gövdəsində su ehtiyatı toplanır.

4. Fotosintez prosesi nəticəsində bitkilər qidalanmaq üçün üzvi maddələr əmələ gətirir.

5. Əksər meymunlar gündüz heyvanlarıdır.Yalnız gecə meymunları fəsiləsinin nümayəndələri gecə həyat tərzi sürürlər.

6. Göbələklər lazım olan maddələri canlı və məhv olmuş orqanizmlərdən torpağın nəmliyindən, təbii su hövzələrindən alır.

7.Bəzi bitkilərin tükcüklü yarpaqları olur, bəziləri isə quraqlıq zamanı yarpaqlarını tökür.

8. Quru qurbağalarının sidik kisəsində su ehtiyatı toplanır.

3. Düzgün variantın altından xətt çəkin.
1. Oxşar qidaya,məkana və digər həyat şəraitinə ehtiyacı olan növlər arasındakı münasibətlər rəqabət/yırtıcılıq adlanır.

2. Bir orqanizmin digər orqanizmi parçalayaraq qidalanması parazitizm/yırtıcılıq adlanır.

3. Bir orqanizmin digərinin qidalı maddələri hesabına yaşaması simbioz/parazitizm adlanır.
4. İnsanın fəaliyyətinin təbiətə təsirini əks etdirən bir neçə nəticə çıxarın.

Meşələrin qırılması nə ilə nəticələnə bilər?

1.
2.
3.
4.


5.Qida zənzirinin düzgün ardıcıllığını göstərin:
a) Bakteriyalar - qozalar - sincab – dələ

b) Ot bitkisi – qurbağa – çəyirtkə - koramal – şahin

c) Ağac – ağacdələn – qabıqyeyən böcəyin sürfəsi - bakteriyalar
6. Səhra bitkilərinin hansi uyğunlaşmaları var? 3 cavab seçin:
a) köklərin torpaq səthinə yaxın yerləşməsi

b) köklərin dərinə getməsi

c) yarpaqların kiçik ölçüdə olması və ya tikanlara çevrilməsi

d) iriətli yarpaqların olması

e) şirəli gövdələrin olması
7. “Parazit – sahib” qida zəncirinə uyğun cütlüyü seçin.
a) canavar – tülkü b) pişik – gənə c) kəpənək – çiçək
8. Ekoloji amillərin nömrələrini uyğun sütünlara yazın.

Canlı təbiətin amilləri	Cansız təbiətin amilləri	İnsanın təsiri

1. Neft emalı məhsullarının torpağı çirkləndirməsi 6. Ayının moruq yeməsi

2. Bitkilərin həşəratlarla tozlanması 7. Göbələk ilə ağacın simbiozu

3. Temperaturun aşağı düşməsi 8. Günəş şüalanması

4. İnsanın qrip virusu ilə yoluxması 9. Ərazinin relyefi

5. Zərərli maddələrin havaya buraxılması 10. Meşələrin qırılması

9. Təsərrüfat fəaliyyəti aparılmayan və qorunan təbii sahə necə adlanır?
a) qoruq b) yasaqlıq c) təbii abidə d) milli park

10. Şəhərlərdə səs – küyün əsas mənbəyi nədir? Səs – küyü hansı üsullarla azaltmaq olar?