11-Amaliy ish Mavzu: Komponenta xususiyatlari va hodisalari

11-Amaliy ish
Mavzu: Komponenta xususiyatlari va hodisalari. Standart, Additional, System komponentalari
Ishdan maqsad: Visual C++ dasturida komponentalar bilan ishlashni o’rganish.
Nazariy qism
Ekran markazida forma dizayneri joylashgan (1.1-rasm). Bu bo’lg’usi dasturning interfeysini hosil qiluvchi oynadir. Oynaning nomi va sarlavhasi uning tepasida yozilgan bo’ladi. Odatda, Form1.h va shuningdek oynani berkituvchi va kichraytiruvchi tugmachalari ekranning o’ng tepasida joylashgan.

1.1– rasm. Forma oynasi.
Forma dizayneri ostida dastur kodi muharriri joylashgan, odatda u Form1.h sarlavha bilan beriladi. Bu oyna dastur kodini kiritish va tahrir qilish uchun mo’ljallangan (1.2-rasm).

1.2 – rasm. Kodlar oynasi.

1.3 – rasmda forma va unda joylashgan komponentalarning xossalarini va hodisalarini o’zgartiradigan oynani ko’rish mumkin.

1.3– rasm. Xususiyatlar “Properties” va hodisalar “Events” oynasi.
Ushbu oyna orqali komponentalarning tashqi ko’rinishlari va barcha xususiyatlari sozlanadi. Misol uchun komponentaning o’lchamini o’zgartirish kerak bo’lsa, Font qismidagi 3 ta nuqtali tugma bosiladi va komponenta o’lchamlari o’rnatiladi. U 1.4 – rasmda keltirilgan:

1.4– rasm. Komponenta shiriftlarini sozlash oynasi.

1.5– rasmda. Komponenta hodisalarini ko’rishingiz mumkin. Misol: Formani yopganda hodisasi “Form closed” qismida sichqonchaning o’ng tugmasi 2 marta tez bosilsa, kodlar oynasida ushbu hodisa ro’y bergan holdagi jarayonlarning kodini, kodlar oynasida kiritiladi.

1.5– rasm. Hodisalarni sozlash oynasi.
Visual C++ muhitini VCL vizual komponentalari bilan tanishamiz. Visual C++ muhitida ilova yaratish VCL vizual komponentalaridan keraklilarini formaga joylashtirishdan boshlanadi. Komponentalar ilovaning g’ishtchalari (elementlari, qismlari) deyishimiz mumkin. Barcha VCL komponentalari, ToolBox oynasida palitralarga ajratilgan holda joylashgan bo’ladi. Komponentalar palitrasi ma’lum bir vazifalariga ko’ra komponentalar to’plamidan iborat komponentalar sahifasiga ajratilgan. Bu sahifalar ma’no va vazifasiga ko’ra bir - biriga yaqin bo’lgan komponentalarni bitta guruhga birlashtiradi. 1.6-rasmda komponentalar palitrasi va komponentalar joylashtirilgan oyna keltirilgan.