6- labaratoriya mashg‘oti ru-21 turidagi ko’rsatkich relesini sinash

6- LABARATORIYA MASHG‘OTI

RU-21 TURIDAGI KO’RSATKICH RELESINI SINASH

Ishning maqsadi: RU-21 tipli relelarining ishlash prinsipi va uning asosiy elementlari bilan tanishish.
Nazariy qism

RU-21 ko’rsatish relesi qaysi himoya vositasi ishga tushganlagini ko’rsatish uchun ishlatiladi , bu esa ximoya harakterining keyingi taxlili va zararning moxiyatini aniqlashda yordam beradi.RU-21 relesi 50 Gs chastotali o’zgaruvchan va doimiy tokda xam ishlatilishi mumkin. RU-21 2 ta kontaktga ega va yana qaytib ishchi holatga qo’yadigan moslama bilan jihozlangan

Bu relelar boshqa rele va apparatlarning zanjirlariga kema-ket (6..1) b-rasm va parallel (6.1 a-rasm) ulanadi.

6.1-rasm. Ko‘rsatkich relesining ulanish sxemalari: a) parallel; b) kema-ket.
6.1-rasmda ko‘rsatgich rele KH uzgichning himoya ishlashi natijasida o‘chishi xaqida signal beradi.
Ko‘rsatgich relelarining ishini ko‘rsatuvchi signal bayroqchasi (blinker) va kontaktlari xizmat ko‘rsatuvchi shaxs orqaga qaytarmagunicha ish holatida bo‘ladi. Ketma-ket ulanuvchi ko‘rsatkich relelar qulay va shuning uchun ko‘p ishlatiladi. RU-21 turdagi ko‘rsatkich relelar o‘zgaruvchan va o‘zgarmas toklarda ham ishlatilishi mumkin.

6.2 rasm-RU-21 turdagi ko‘rsatkich relelar ko‘rinishi.
RU-21 turidagi ko‘rsatkich relesi tuzilishi: a) tashqi ko‘rinishi; 1-sokol; 2-cho‘lg‘am; 3-Yakor; 4 – zub zaщelki; 5 – kontakt ko‘prik; 6-yuk; 50 7 – old podshipnik; 8 – skobani old devori; 9 – qo‘zg‘almas kontakt; 10 – plankalar; 11 – skoba; 12-prujina (qarshilik qiluvchi); 13 – skoba; 14 – qaytaruvchi prujina; b) ichki ulanish sxemasi


ISHNI BAJARISH TARTIBI

1. 
   Stendni ishga tushirish uchun stendagi tarmoq vыklyuchateli (o’chirgich) o’chirilgan xolda bo’lishi kerak.
   
2. 
   Stendagi tarmoq viklyuchateli tepaga ko’tarish ya’ni ulanadi.
   
3. 
   Stenddagi rezistor eng yuqori xolga keltiriladi.
   
4. 
   Stendagi P1 tugmasi bosiladi.
   
5. 
   Vaqt relesi ishga tushib tarmoqdan ishchi liniyaga o’tadi.
   
6. 
   Signal tampadan ishchi liniya ulangani kuzatiladi.
   
7. 
   Rezistorni eng pastki xolatga keltiramiz, yani ishchi liniyadagi V ni tushiramiz.
   
8. 
   Stendni zaxiraga o’tishini kuzatamiz.
   

6.3-rasm Labaratorya stendini korinishi

Labaratorya stendida RU-21 ko’rsatish relesi ishlatish orqali qaysi himoya ishlaganligini ko‘rsatkich relesi orqali amalga oshirilganligini tekshiramiz
Labaratorya stendida bir fazali,ikki fazali va uch fazali qisqa tutashuvlar sodir bo‘lganda RT-40 tok relelari himoya qiladi ya’ni linyani manbadan uzadi
ko‘rsatkich relesi esa aynan qaysi himoya ishlagani haqida aniq malumot beradi.
Bu relelarni ishlash vahtini va qaysi rele ishlaganini jadvalga yozamiz.

№	1-Natija Rezistor maksimal xolda ishchi xolatni ulanishi sekundda aniqlang	2-natija Rezistor minimal xolda zaxira xolatiga o’tishini sekundda aniqlang
1	3 sek	5 sek
2
3

Nazorat savollar
1-Komp’yuterli boshqarishni afzallik tomonlarini tushuntiring
2-Qisqa tutashuv jarayonida tok kuchi ortadimi yoki kamayadimi
3-Rele ximoyasida qaysi relelardan foydaniladi
4-Komp’yuterli boshqarishni verutual laboratoriyadagi xarakatini izoxlab bering