Adsız sunu



Yüklə 229,19 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix27.02.2023
ölçüsü229,19 Kb.
#85868
Adsız sunu



Azərbaycan Texniki Univeristeti
FƏNN:AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ UŞGÜZAR VƏ AKADEMİK 
KOMMUNİKASİYA 
TƏLƏBƏ: ZEYNALOV CEYHUN
FAKÜLTƏ: İQTİSADİYYAT VƏ İDARƏETMƏ
İXTİSAS: İQTİSADİYYAT 
MÜƏLLİM:İSAYEVA NƏRMİN


İşgüzar ünsiyyət, Cəmiyyətdə insanlar arasında 
ən geniş yayılmış ünsiyyət növü işgüz 
ünsiyyətdir. Bu ünsiyyət olmadan iqtisadi, 
hüquqi, diplomatik, ticarət, inziba pes 
münasibətlər sahəsində heç nəyə nail olmaq 
mümkün deyil.


İşgüzar danışıqları uğur aparmaq, iş 
sənədini düzgün tərtib etmək bacarığı indi 
hər bir insanın mədəniyyətinin ayrılmaz 
hissəsinə çevrilmişdir. Bütün səviyyələrdə 
menecer, müəllim tələbə, həkim, 
mühəndis, işçi, hər bir vətəndaş işgüzar 
danışıqları yüksək tələbl səviyyəsində 
bilməlidir.


Peşəkar fəaliyyətin demək olar ki, hər 
hansı bir növündə yüksə uğura nail 
olmaq üçün işgüzar ünsiyyət 
qaydaları və prinsipləri ilə bağlı 
müəyyə məlumatlar, biliklər, fikirlər 
mütləq əldə olunmalıdır.


İşgüzar ünsiyyətin məqsədi qarşıya 
müəyyən məqsədlərin və konkret vəzifələri 
qoyulmasıdır. Qarşılıqlı əlaqə kimi ünsiyyət 
insanların bir-biri ilə əlaqə qurmasını, birg= 
fəaliyyətini, əməkdaşlıq etmək üçün 
müəyyən məlumat mübadiləsi yaratmasını 
nəzərd= tutur.


İşgüzar ünsiyyətdə ünsiyyət 
predmeti ortaq fəaliyyətdir 
(ümumi iş) və rabit tərəfdaşı 
həmişə digəri üçün 
əhəmiyyətli bir şəxs kimi çıxış 
edir. Məhsuldar əməkdaşlıq 
məqsəd və mövqelərin 
yaxınlaşması, tərəfdaşlığın 
yaxşılaşdırılması işgüzar 
ünsiyyətin asas vəzifələridir.


Göründüyü kimi, hər iki termin bir nəticə əldə etməyə 
yönəlmiş müəyyən məqsədi olan ortaq bir fəaliyyət 
deməkdir. İşgüzar ünsiyyət və işgüzar rabitə qarşıya 
müəyyən məqsədlər qoymağı və müəyyən problemlərin 
həllini nəzərdə tutur. Bununla da onlar sözün geniş 
mənasında adi ünsiyyətdən fərqlənirlər. İşgüzar 
ünsiyyətin eyni dərəcədə vacib bir hissəsi ortaq fəaliyyət 
və ya təcrübə, məlumat mübadiləsidir.


İşgüzar ünsiyyətin məcburi elementləri. Birgə fəaliyyətdə bir sıra 
məcburi elementləri ayırd etmək olar:
> iştirakçıların qarşılıqlı əlaqəsi;
> fərdi hərəkətlərin yerinə yetirilməsi üçün vahid məkanın və vaxtın olması;
> vahid fəaliyyət prosesinin ayrı-ayrı funksiyalara bölünməsi və onların iştirakçılar 
arasında bölüşdürülməsi;
> fərdi hərəkətlərin əlaqələndirilməsi, onları idarə etmək ehtiyacı.


İşgüzar ünsiyyətin qarşılıqlı təsirli olması. İşgüzar 
ünsiyyətin qarşılıqlı təsirli olması üçün bir sıra aşağıdakı 
komponentlərdən ibarət olmalıdır:
> əlaqə qurmaq (tanışlıq) - başqa bir insanı tanımağı, özünü başqa bir insanla tanış
etməyi;
> ünsiyyət vəziyyətində istiqamətləndirmə, baş verənləri anlamaq, fasilə vermək;
> maraq doğuran bir problemin müzakirəsi;
problemin həlli;
> əlaqənin tamamlanması.


İşgüzar ünsiyyət xidmət 
sahəsindəki insanlar 
arasında əlaqələrin inkişaf 
etdirilməsinin mürəkkəb, 
çoxşaxəli bir prosesidir. 
Onun iştirakçıları rəsmi 
statuslarda hərəkət edir va 
məqsədlərə, konkret 
vəzifələrə nail olmağa 
yönəldilir.


Bu prosesin özünəməxsus bir xüsusiyyəti olan müntəzəmlik 
aşağıdakı komponentlər tərəfindən müəyyən edilən məhdudiyyətlərə 
tabe olmaqdır:
✓ işgüzar ünsiyyət növü;
✓ işgüzar ünsiyyət forması;
✓rəsmiyyət dərəcəsi;
✓ ünsiyyətin konkret məqsəd və vəzifələri;
✓ milli və mədəni ənənələr;
✓ davranışın sosial normaları.


İşgüzar ünsiyyətin ümumi bir xüsusiyyəti ondadır 
ki, iqtisadi maraqların toqquşmas qarşılıqlı əlaqəsi 
və sosial tənzimlənməsi qanun çərçivəsində 
həyata keçirilir. Çox vax insanlar müəyyən bir 
sahədə qarşılıqlı münasibətləri qanuni şəkildə 
rəsmiləşdirmək üçü işgüzar münasibətlərə girirlər. 
Münasibətlərin qarşılıqlı əlaqəsinin və hüquqi 
qeydini ideal nəticəsi qarşılıqlı hörmət və etimada 
söykənən tərəfdaşlıqdır.


İşgüzar ünsiyyət əsasən formalaşdırılmış vəziyyətdədir. 
Təşkilatdakı hər bir işçiy rəsmi hüquq və vəzifələrin sabit 
bir davranış standartı verilir. İş qarşılıqlılığının ümum 
qaydası iş rolları, hüquqlar və funksional məsuliyyətlər 
nəzərə alınmaqla qarşılıq fəaliyyət prinsiplərinə riayət 
edilməsidir. Eyni zamanda tabeçiliyə və iş etiketinə riay 
etmək lazımdır. Rəsmi təmasda olduğu bir vəziyyətdə 
məlum "yazılı" və "yazılmamış davranış normaları 
mövcuddur. Xidmətdə qəbul edilən qayda va forma iş 
etikas adlanır. Onun əsas funksiyası insanlar arasında 
qarşılıqlı anlaşmanı təşviq eda


Iş etiketinin ikinci 
funksiyası rahatlıq 
funksiyasıdır Müasir daxili 
xidmət etiketi beynəlxalq 
xüsusiyyətlərə malikdir. 
Onun əsası 1720-ci ilda 
xarici ideyaların 
götürüldüyü "Ümumi 
Qaydalar" əsasında 
qoyulmuşdur.


işçilər arasında tabeçilik, asılılıq əlaqələrinin 
qurulduğu xüsusi bir mühitdə aparılır. Nəticədə 
problem iyerarxik piramida səviyyələrində tam və 
dəqiq məlumatın ötürülməsində yaranır. Bəzi 
məlumatlara görə, üst rəhbərlikdən gələn 
məlumatların yalnız 20-25%-i birbaşa icraçılara 
çatır və onlar tərəfindən düzgün başa düşülür.


Bu, bir tərəfdən məlumatların təhrif edilməsi, digər tərəfdən 
rəhbərlərin işçilərə bütövlükdə müəssisədəki vəziyyət barədə 
ətraflı məlumat vermək istəməməsi ilə əlaqədardır. İşgüzar 
ünsiyyətin bu xüsusiyyətlərini nəzərə almaq üçün yazılı 
təlimatları, qərarları, əmrləri işgüzar qarşılıqlı fəaliyyətin 
effektivliyini artırmağın ən vacib yolu kimi tanımaq lazımdır.


Effektiv işgüzar ünsiyyət. Effektiv işgüzar ünsiyyət üçün 
əsas şərt motivasiyadır. İşgüzar ünsiyyətdə bir şəxs hər 
hansı bir təşkilatın nümayəndəsi kimi çıxış edir. Fəaliyyət 
prosesində şəxsi ehtiyaclar təmin edilmirsə və ya 
insanın öz düşüncə və davranış tərzi qrupla üst-üstə 
düşmürsə, onda qarşıdurma yarana bilir (daxili, 
şəxsiyyətarası) və işə marağın azalması baş verir. 
İşgüzar ünsiyyətdə tətbiq olunan effektivliklə əlaqədar 
olaraq, işgüzar ünsiyyətin bütün iştirakçılarının həm son 
nəticəyə çatmasında, həm də şəxsi niyyətlərinin həyata 
keçirilməsində qarşılıqlı asılılıq diqqət mərkəzində 
olmalıdır.


Birgə fəaliyyət zamanı fərdi idrak proseslərinin 
dinamikasının tənzimlənməsinin xüsusi 
mexanizmləri, problemlərin həlli üçün birgə 
strategiyalar, qrup üçün ümumi fəaliyyət tərzi 
formalaşa bilir. Bu zaman fərdi keyfiyyətlər 
mübadiləsi aparılır, məqsəd va hərəkətləri hədəflərlə 
əlaqələndirmək bacarığı, istəyi inkişaf etdirilir və 
digər insanların hərəkətləri nəzarətə götürülür. Bütün 
bunlar informasiya məkanının genişlənməsinə öz 
töhfəsini verir, problemin həll olunmasını və necə həll 
olunmasını görməyə imkan verir.


Bu qarşılıqlı əlaqənin nəticəsi iştirakçılar arasında bir növ fikirlərin birləşməsidir. 
Uyğunluq ortaq fəaliyyət iştirakçıları arasında iş birliyidir. Buna görə effektiv 
işgüzar ünsiyyətin başqa bir prinsipi birgə fəaliyyət zamanı komanda üzvlərinin 
uyğunluğu və harmoniyasıdır.
Effektiv işgüzar ünsiyyətin əhəmiyyətli bir hissəsi rəsmi ünsiyyətdir. Yəni iş 
saatları ərzində təşkilat daxilində həyata keçirilən insanların qarşılıqlı əlaqəsidir. 
Bu növ işgüzar qarşılıqlı əlaqə korporativ ünsiyyət adlanır və özünəməxsus 
xüsusiyyətlərə malikdir. Beləliklə, məsələn, işgüzar korporativ ünsiyyətdə bir 
tərəfdaşla əlaqəni dayandırmaq mümkün deyil (ən azı hər iki tərəf üçün itkisiz). 
Buna görə də bəyənmələrindən və bəyənməmələrindən (xarici görkəmi, 
boy-buxunu, geyimi və s.) asılı olmayaraq ünsiyyət iştirakçılarının təmasları tələb 
olunur.


Diqqətiniz üçün 
teşekkürler 
(\_/)
( ° °)
(7🥕7

Yüklə 229,19 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin