Aksiyalar bozori

ILXKM-80, Suyunov Jasurbek

“AKSIYALAR BOZORI” MAVZUSI BO’YICHA KEYS

1. 
   Oddiy va imtiyozli aksiyalar qoʻllanilishi boʻyicha umumiy va alohida xususiyatlaridan kelib chiqqan holda quyidagi jadvalni toʻldiring
   

Oddiy aksiyalar	Umumiy xususiyatlar	Imtiyozli aksiyalar
1. Korxonani ulishiga ega bo’lish 2.Dividend ko’rinishida foyda olish 3.Ovoz berish huquqiga ega bo’lish 4. Ta’sischilar yig’ilishida qatnashish	1. Daromad oladi 2. Sotish yoki sotib olish huquqi	1. Annuitet ko’rinishida daromad olish 2. Korxona bankrot bo’ganda aksiyadorning xuxuqlari ustivorligi

2-masala.
Faraz qilaylik, A kompaniya aksiyalari boʻyicha keyingi ikki davr mobaynida dividend toʻlovlarining 25 foizlik oʻsishi kutilmoqda. Undan soʻng dividend toʻlovlari yillik oʻsish 5 foiz darajasida barqarorlashadi. Talab qilinadigan daromadlilik stavkasi 12 foiz. A kompaniya aksiyasi qiymatini aniqlang.
Javob:
A kompaniyasi aktsiyalarining qiymatini aniqlash uchun biz dividend chegirma modeli (DDM) formulasidan foydalanishimiz mumkin. DDM kelajakdagi barcha dividendlar to'lovlarining hozirgi qiymatini hisoblab chiqadi.

Keling, muammoni ajratamiz:

1. Dividendlarning o‘sish sur’ati:

- Dastlabki ikki davr uchun dividendlarning o'sish sur'ati 25% bo'lishi kutilmoqda.
– Shundan so‘ng dividendlarning o‘sish sur’ati yillik 5 foiz o‘sish darajasida barqarorlashadi.

2. Kerakli daromad darajasi:

- Kerakli daromad stavkasi 12% sifatida berilgan.

Endi DDM formulasi yordamida aktsiya qiymatini hisoblaymiz:

1-qadam: Har bir davr uchun dividendlarni hisoblang:

1-davr: Dividend = D0 * (1 + g1)

2-davr: Dividend = D1 * (1 + g2)
3-davrdan keyin: Dividend = D2 * (1 + g2)

Qayerda:
D0 = Joriy dividend to'lovi

g1 = Birinchi ikki davr uchun o'sish sur'ati
g2 = Birinchi ikki davrdan keyin barqaror o'sish sur'ati

2-qadam: Har bir dividendning joriy qiymatini hisoblang:

Hozirgi qiymat = Dividend / (1 + r) ^ n

Qayerda:
r = Kerakli daromad darajasi

n = Davrlar soni

3-qadam: Aksiya qiymatini olish uchun barcha dividendlarning joriy qiymatlarini jamlang:

Aksiya qiymati = 1-davrning hozirgi qiymati + 2-davrning hozirgi qiymati + ...

Keling, aktsiya qiymatini hisoblaylik:

Joriy dividend to'lovi (D0) $100 bo'lsa, biz quyidagicha hisoblashimiz mumkin:

1-davr:
Dividend = $100 * (1 + 0,25) = $125

Hozirgi qiymat = $125 / (1 + 0,12)^1 = $111,61

2-davr:
Dividend = $125 * (1 + 0,25) = $156,25

Hozirgi qiymat = $156,25 / (1 + 0,12)^2 = $124,18

3-davrdan keyin:

Dividend = $156,25 * (1 + 0,05) = $164,06
Hozirgi qiymat = $164,06 / (1 + 0,12)^3 = $109,07

Birja qiymati = $111,61 + $124,18 + $109,07 = $344,86

Shunday qilib, A kompaniyasi aktsiyalarining qiymati taxminan 344,86 dollarni tashkil qiladi.