Aniq integralning tatbiqlari Reja: Aniq integralning fizik va mexanik tatbiqlari



Yüklə 0,86 Mb.
Pdf görüntüsü
tarix03.02.2023
ölçüsü0,86 Mb.
#82676
Aniq integralning tatbiqlari Reja Aniq integralning fizik va me



Aniq integralning tatbiqlari 
Reja: 
1. Aniq integralning fizik va mexanik tatbiqlari. 
2. 
Aniq integral yordamida yassi figuralar yuzlarini hisoblash. 
3.
Egri chiziq yoyi uzunligini hisoblash. 
4. Aylanma jism hajmini hisoblash. 
1.
Kattaligi o’zgaruvchan va funksiya bilan aniqlanadigan kuch moddiy 
nuqtani [
] kesma bo’yicha harakatlantirganda bajarilgan ish 

formula bilan hisoblanadi. 
Biror o’zgarmas tezlik bilan to’gri chiziq bo’ylab tekis harakat qilayotgan 
moddiy nuqtaning 
[ ] vaqt oralig’ida bosib o’tgan masofasi
formula bilan hisoblanadi. 
Tezligi har bir 
vaqtda o’zgaruvchan va funksiya bilan aniqlanadigan 
notekis harakatda moddiy nuqtaning 
[ ] vaqt oralig’ida bosib o’tgan masofasi 

formula bilan aniqlanadi. 
Ma’lumki, 
inersiya 
momenti 
tushunchasi 
mexanikaning 
muhim 
tushunchalaridan biri hisoblanadi. Tekislikda 
massaga ega bo’lgan moddiy nuqta 
berilgan bo’lib, bu nuqtadan biror o’qqacha ( yoki nuqtagacha) bo’lgan masofa 
ga teng bo’lsin. U holda
miqdor 
moddiy nuqtaning o’qga ( nuqtaga) 
nisbatan inersiya momenti deb ataladi. 
Masalan, tekislikdagi 
massaga ega bo’lgan moddiy nuqtaning 
koordinata o’qlariga hamda koordinata boshiga nisbatan inersiya momentlari mos 
ravishda


formulalar orqali hisoblanadi. 
Masalan, tekislikda har biri mos ravishda 
massaga ega bo’lgan 
,
, …,
moddiy nuqtalar sistemasining 
koordinata o’qlariga hamda koordinata boshiga nisbatan inersiya momentlari mos 
ravishda 



formulalar orqali ifodalanadi. 
Biror 
egri chiziq yoyi bo’yicha massa tarqatilgan bo’lsin. Bu massali 
egri chiziq yoyining koordinata o’qlari hamda koordinata boshiga nisbatan inersiya 
momentlari 

√ [ 
]

√ [ 
]

√ [ 
]
formulalar orqali ifodalanadi. 
tekislikda 
massalari 
bo’lgan 
material nuqtalar sistemasi berilgan bo’lsa, u 
holda, 
va 
ko’paytmalar 
massaning 
va o’qlariga nisbatan statik 
momentlari deyiladi. 
Berilgan sistemaning og’irlik markazi koordinatalarini
va 
lar bilan 
belgilaymiz. U holda, mexanika kursidan ma’lum bo’lgan 




formulalarni yozishimiz mumkin. 


tenglama bilan berilgan egri chiziq yoyining og’irlik 
markazi koordinatalari quyidagi integrallar bilan aniqlanadi : 


∫ √ [ ]
∫ √ [ ]


∫ √ [ ]
∫ √ [ ]
chiziqlar bilan chegaralangan tekis figura 
og’irlik markazining koordinatalari 
∫ [ 
]
∫ [ 
]


]
∫ [ 
]
formulalardan topiladi. 
2.


3.


4. 



Yüklə 0,86 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin