Apicomplexa, Coccidia yayılmasında

Qurbanova  Türkan  Firudin  qızının  “ U rbanlaşm ış  ekosistcmlərdə 

insanın  opportunistik  xəstəliklərinin  törədiciləri  olan  koksidilərin 

(Apicomplexa, 

Coccidia)

 

yayılmasında 

gəmiricilərin 

rolu” 

m övzusunda  biologiya  üzrə  fəlsəfə  doktoru  clmi  dərəcəsi  almaq 

üçün  təqdim  ctdiyi  disscrtasiya  işinin  avtoreferatına

RƏY

Molum  olduğu  kimi  gəmiricilər  kənd-təsərrüfatı  kulturalarına  vo  istehsalat 

ehtiyatlarına 

ziyan 

vurm aqla 

yanaşı 

təbiotdo 

bir 

çox 

infeksiyaların 

osas 

daşıyıcılarıdırlar.  Bunlardan  taun,  tulyaremiya,  leptospiroz  xəstəliklori,  qızılyel  vo  s. 

infeksiyaların  yayılm asında  gomiricilər  əsas  rol  oynayır.  Epizoozların  inkişafında  vo 

onların  tobii  monbolərinin  qorunm asında  bir  qayda  olaraq  fon  növlər  xiisusi  rol 

oynayır ki,  Azərbaycan  ərazisi  üçün  urbanlaşmış  ekosistemlərdo  onlar  boz  siçovul,  ev 

siçanı  və  qırmızıquyruq  qum  siçanı  hesab  edilir.  T.F.Qurbanova  tərəfındon  yerino 

yetirilon 

dissertasiya 

işində 

təhlükəli 

birhüceyrəli 

parazitlorin 

yayılmasında 

gomiricilərin  rolunu  öyronərkən  m əhz  bu  üç  növ  üzərində  tədqiqatların  aparılması 

qarşıya qoyulan  moqsodə  çatmaq üçün düzgün  yanaşmadır.

Dissertasiya  işindo  todqiq  edilon  koksidilərin  bozi  növləri  zoonoz  tobioto 

malik  olduğundan  vo  kənd-təsərrüfatı  heyvanları  ilə  yanaşı  insanların  hoyatı  üçün  do 

tohlükə  törodə  bildiyindon  onların  öyrənilmosi  olduqca  aktualdır.  İddiaçı  torofındon 

yerino  yetirilon  disssertasiya  işi  yenilikləıio  zəngindir.  İllc  növbodo  T.F.Qurbanova 

tərəfındən  parazitologiya  sahəsində  tədbiq  edilon  klassik  m etodlardan  olavo, 

həmçinin  m üasir  m olekulyar  metodlardan  istifado  edilərok  m ühüm   noticolor  əldə 

edilmişdir.  Gomiricilərin  bəzi  növləri  koksidilərin  sahibi  qismində  ilk  dolb  bu 

todqiqat  işindo  qeyd  edilir.  Bundan  başqa,  T.F.Q urbanova  torəfındon  Azərbaycanda 

ilk  dofə  olaraq 

Eimeria

  cinsinin  poliksen  xiisusiyyəto  malik  olduğu  sübut  edilmişdir. 

İddiaçı  tərofindon  gəmiricilərin  koksidilər  ilə  yoluxm a  dorocosindon  başqa, 

yoluxmanm   sahibin  yaşından  və  cinsiyyətindən,  o  cümlodon  ilin  fəsillorindən  asılılığı 

da  todqiq  edilmişdir.  Dissertasiya  işindo  gəmiricilərin  bağırsaq  koksidilori  ilo  yanaşı 

m üxtolif  helmint  yum urtalarınm   aşkar  edilməsi  halları  iddiaçının  qarşıya  qoyduğu 

moqsədə  çatrnaq  üçün  kom pleks  şəkildə tədqiqatlar  apardığmı  sübüt cdir.

Avtoreferat  ilə  tanışlıqdan  sonra  Q urbanova  Türkan  Firudin  qızının 

“Urbanlaşmış  ekosistemlordo  insanın  opportunistik  xəstoliklorinin  törədiciləri  olan 

koksidilorin  (

Apicomplexa,  Coccidia)

  yayılm asında  gəmiricilərin  rolu”  mövzusu, 

2429.01  parazitologiya  ixtisasında  biologiya  üzro  fəlsofo  doktoru  elmi  dorocosi  almaq 

üçün  toqdim  etdiyi  dissertasiya  işinin  A A K -nın  fəlsəfo  doktoru  dissertasiyaları 

qarşısında  qoyduğu  biitiin  tələblərə  cavab  verdiyini  və  onun  müəllifinin  bu  adı 

almağa  laiq  olduğunu  hesab  edirom.

Azərbaycan  Respublikası  Səhiyyə  Nazi 

Respublika  Taun  Əleyhinə  Stansiyanın 

Direktor  miiavini,  t.ü.f.d.