Ateş ve nba dr İlyas DÖkmetaş

Ateş ve NBA

• Dr İlyas DÖKMETAŞ

Ateş: F = C/5x9+32 F=Cx1.8+32

• İnfeksiyonlar ve infeksiyon dışı nedenler ateşe sebep olabilir

• Ateş artışı sonucu nabız ve solunum sayısı artar

• Proteinüri, herpes labialis, febril konvülzyon görülebilir.

Diskordans nedenleri Rölatif Bradikardi

• Tifo

• Tifüs

• Leptospirozis

• Sıtma

• Atipik pnömoni: Psittakozis, lejyoner hastalığı

• Hemorajik ateş: Ebola, lassa, marburg

• İlaç ateşi

• Temaruz ateşi

• KİBAS

• Kalp ileti bozukluğu

Diskordans nedenleri Rölatif Taşikardi

• Gazlı gangren

• Difteri

• Anemi

• Hipotiroidizm

• Pulmoner emboli

• Supraventriküler aritmi

• Şok

Hipotermi ve hipertermi nedenleri

Ateş

• Ateş tanımlayan hastalar geniş bir şekilde sorgulanmalı, tam fizik muauyene ile birlikte gerekli laboratuvar incelemeler yapılmalıdır.

• İnfeksiyon düşünülüyorsa primer odak ?

• Ateşi düşürmek için buz ve alkol kullanılmamalı; Alkolün deriden emilimi, buharın inhalasyonu sonucu MSS depresyonu gelişebilir.

• Islak spanç ve ılık duş: ısı kaybını artırmak

Ateş

• Ateşin zamanı, süresi

• Titreme, terleme

• Organomegali: HpM, Sp M, LAP

• İkter

• Döküntü

• Seyahat öyküsü

• Kilo kaybı

Ateş ve üşüme - terleme

• Üşüme titreme

• Sıtma

• Pnömoni

• Sepsis

• Akut piyelonefrit

• AİE

• Leptosipirozis

Ateş ve Döküntü

• Makülopapüler

• Enterovirus

• Tifo

• Toxoplazmoz

• Kızamık

• Kızamıkcık

• Sifiliz

• HIV

• HBV, CMV, EBV

• Eritrodermi

• Stafilokokkal TŞS

• Streptokokkal TŞS

• Veziküler

• VZV, HSV

• Coksackie A

Ateş ve Sarılık

• Viral hepatit

• Tifo

• Biliyer askaryazis

• Hepatik abse

• Leptospirozis

• Portal piyemi

• Babesiozis

Ateş ve LAP

• Bölgesel LAP

• Toxoplazmoz

• EMN

• Sifiliz (primer)

• Veba

• Lokal infeksiyon

• Kedi tırmığı hastalığı

• LGV

• Tularemi

• Tbc

• Metastatik karsinoma

• Lenfoma

Ateş ve kan bulguları

İnfeksiyon dışı ateş nedenleri

• Hemoliz

• Hematom

• İlaç ateşi

• Maliğn hastalıklar

• Kollagen doku hastalıkları

• Endokrin hastalıkları

• Dehidratasyon

• TRM bozulması, güneş çarpması

• Diğer nedenler; Hipotalamik ateş

Ateş ölçümü

• Koltuk altı

• Oral yol

• Rektal yol

• Cilt, alın yolu

• Dış kulak yolu

• Civalı cam termometreler

• Elektronik dijital termometreler

• Dispozbl, plastik termometreler

• İnfrared, Timpanik membran termometreleri

ATEŞ

• Eksojen pirojenler: MO, Ag-Ab komplexi, Yabancı protein, toksinler, ilaçlar, pirojenik steroidler...

• 

• Monosit, makrofaj, nötrofil, lenfosit, Gliaal hücre

• 

• Endojen pirojenler: IL1-, IL6, TNF/Kaşektin, IFN, Lösemi inhibitör faktör, Silier nörotropik faktör

• 

• PGE2 sentezi ve CAMP seviyesinde artış

• TRM etkilenmesi

• Isı üretiminde artış, ısı kaybında azalma  ATEŞ

Ateş Çeşitleri

Nedeni bilinmeyen ateş

• NBA ilk defa 1961 yılında Petersdorf ve Beeson tarafından tanımlanmıştır.

• 1991 yılında Durack ve Street NBA’i dört alt grupta sınıflamışlardır.

• NBA’li olgular değerlendirilirken hastanın yaşı, varsa altta yatan hastalığı (immün düşkün hasta, HIV pozitif olgu) dikkate alınmalıdır.

Klasik NBA

• 38º C nin üstünde ateş, 3 haftadan uzun süren hastalık ve ateş öyküsü, hastanede 3 günde (2 günlük kültür sonucunu bekleme süresi dahil) (poliklinikte 7 günde) ateş tanısının konulamaması İnfeksiyonlar

• İnfeksiyon dışı nedenler

• Temarüz ateşi

• Kriptojenik ateş

HIV pozitif hastalarda NBA

• HIV pozitif hastada hastane dışında 3 haftadan uzun süren ateş öyküsü veya hastanede 3 günden uzun süren ateş varlığı, 38 ºC’nin üstünde ateş ve ateş nedeninin 3 gün içinde (2 günlük kültür sonucunu bekleme süresi dahil) bulunamaması

HIV pozitif hastalarda NBA

• İnfeksiyonlar

• Tipik ve atipik Mycobacteria

• Pnomosistis cariini infeksiyonu

• Toxoplasmosis

• Cryptococcosis

• CMV, HIV

• Lenfoma

• İlaç ateşi

Nosokomiyal NBA

• Hastaneye kabulde bir infeksiyonu veya inkübasyon döneminde bir infeksiyonu olmayan hastada 38º C nin üstünde ateş varlığı ve 3 gün içinde (2 günlük kültür sonucunu bekleme süresi dahil) tanı konulamaması

Nosokomiyal NBA

• Nosokomiyal infeksiyonlar

• Postoperatif komplikasyonlar

• Septik tromboflebit

• Clostridium difficile koliti

• İlaç ateşi

Nötropeniklerde NBA

• Nötrofil sayısı 500/mm³, ateş 38.0 C  ve ateş nedeninin 3 gün içinde (2 günlük kültür sonucunu bekleme süresi dahil) bulunamaması

Nötropeniklerde NBA

• Gram +bakteri infeksiyonları

• Gram – bakteri infeksiyonları

• Candida

• İnvaziv aspergilloz

• H simplex virus inf

• Diğer nedenler

Ülkemizdeki NBA sebepleri %

Yurtdışı NBA olguları %

Postoperatif ateş

• IL 1, TNF salgılanmasına neden olan her durumda (hematom, doku hasarı, atelektazi, pulmoner emboli..) ateş ortaya çıkabilir.

• Ameliyatın özelliğine ve hastanın yattığı kliniğe göre Postoperatif infeksiyon görülme oranı %2-13.

• İnfeksiyonlar ve infeksiyon dışı nedenler ateş sebebi olabilir

Postoperatif ateş

• Primer hastalık

• Atelektazi

• Pulmoner emboli

• Hematom

• Tromboflebit

• İlaç

• Anestezi kompl.

İlaç ateşi

• Başka nedenlerin araştırıldığı ve ateş için bir neden bulunamayan olgularda hastanın kullandığı ilaçlar ateş nedeni olarak incelenmelidir.

• İlaç kesilmesinden sonra 72 saat içinde (24-48 saatte) ateş düşer, tekrar ilaç verildiğinde ateş yeniden ortaya çıkarsa ilaç ateşi tanısı konulur

İlaç ateşi

• İlacın farmakolojik etkisi

• Kullanılan preperatın kontaminasyonu

• İlaca karşı gelişen aşırı duyarlılık

• Ateş, makülopapüler döküntü, eozinofili, lökosit sayısının normal olması, diskordans varlığı, ateş için başka bir nedwen bulunamaması....

İlaç ateşi nedeni olabilen ilaçlar

Maliğn hipertermi

• Halotan, siklopropan gibi anestezik ilaçlar veya süksinil kolin gibi kas gevşetici ilaçların kullanımı sonucu ortaya çıkan 41- 46 ºC ’ye kadar yükselen ateş, taşikardi, hiperpotasemi, kaslarda sertlik, kaslarda fasikülasyon, ve mental değişikliklerle seyreden, ölümlere neden olan bir tablo

• Tedavi: Islak çarşaf + buz + Dandrolene Sodyum

ATEŞLİ HASTADA TEDAVİ

• Çocuklar, yaşlılar, hamileler, kalp ve böbrek, akciğer ve serebral hastalığı olanlarda ateşin çok yükselmesine engel olunmalıdır

• Antipiretikler: Aspirin (?), parasetamol, steroit, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar

• Primer nedene yönelik tedavi

• Soğuk uygulama

• Sıcak çarpması; soğutma