Bugungi zamon globallashuvi jarayonida kimki axborotga egalik qilsa, o’sha dunyoga hukmronlik qiladi, degan ibora bejiz paydo bo’lgani yo’q. Darhaqiqat, hozirgi kunda yadro quroli ishlab chiqarish bo’yicha dunyoda 20 ga yaqin davlatda harakatlar davom etayotgan bo’lsa, 120 ga yaqin mamlakat esa axborot xurujlarini uyushtirish ustida ish olib bormoqda.
Hozirgi kunda hududiy joylashishidan qat’iy nazar, kundalik hayotimizga turIi xildagi axborotlar internet xalqaro kompyuter tarmog’I orqali kirib kelmoqda. Shuning uchun ham mavjud axborotlarga noqonuniy kirish, ulardan foydalanish va o’zgartirish, yo’qotish kabi muammolardan himoya qilish bugun dolzarb masala bo’lib qolmoqda.
Hozirgi kunda hududiy joylashishidan qat’iy nazar, kundalik hayotimizga turIi xildagi axborotlar internet xalqaro kompyuter tarmog’I orqali kirib kelmoqda. Shuning uchun ham mavjud axborotlarga noqonuniy kirish, ulardan foydalanish va o’zgartirish, yo’qotish kabi muammolardan himoya qilish bugun dolzarb masala bo’lib qolmoqda.
Axborot xavfsizligi
Davlatning axborot xavsizligini ta’minlash muammosi milliy xavfsizlikni ta’minlashning asosiy va ajralmas qismi bo’lib, axborotni muhofaza qilish esa davlatning birlamchi masalalariga, davlat siyosati darajasiga aylanmoqda.
AQSH Mudofaa Vazirligi (MV) kompyuter tizimlarini baholash maqsadida kompyuter xavfsizligi Milliy Markazi NCST-TG-005 va NCSC-TG-011 nomli Qizil kitob (kitob rangiga ko’ra) deb nomlangan qo’llanmasini chiqardi.
Bunga javob tariqasida GFR axborot xavfsizligi agentligi Green Book ni tayyorladi. Unda xuxusiy hamda davlat miqyosida axborot xavsizligini ta’minlashda vujudga keluvchi talablar kompleks tarzda o’z aksini topgan.
1990-yilda Yashil kitob GFR,Buyuk Britaniya,Fransiya va Gollandiya davlatlari tomonidan ma’qullandi va Yevropa Ittifoqiga yuborildi. Uning asosida Yevropa standartini ifodalovchi ITSEC (Axborot Tehnologiyalarining Himoyalanganligini Baholash Kriteriyalari) yoki Oq kitob tayyorlandi. Bu kitobda xavfsiz axborot tizimlarini tashkil etish kriteriyalari keltirilgan.
1990-yilda Yashil kitob GFR,Buyuk Britaniya,Fransiya va Gollandiya davlatlari tomonidan ma’qullandi va Yevropa Ittifoqiga yuborildi. Uning asosida Yevropa standartini ifodalovchi ITSEC (Axborot Tehnologiyalarining Himoyalanganligini Baholash Kriteriyalari) yoki Oq kitob tayyorlandi. Bu kitobda xavfsiz axborot tizimlarini tashkil etish kriteriyalari keltirilgan.
Axborotni muhofaza qilish sohasida
xalqaro standarlardan
AQSH ning tashqi xavsizligini ta’minlashda markaziy razvedka boshqarmasi (MRB) ga asosiy o’rinlardan biri ajratilgan. U yerda boshqa davlatlar tomonidan milliy axborot infratuzilmaga qilinadigan tahdidlar haqidagi axborotlarni qidirsh va qayta ishlash bo’yicha razvedkaning imkoniyatlarini kengaytirishga yo’naltirilgan reja ishlab chiqilgan va tadbiq qilingan.
AQSH ning tashqi xavsizligini ta’minlashda markaziy razvedka boshqarmasi (MRB) ga asosiy o’rinlardan biri ajratilgan. U yerda boshqa davlatlar tomonidan milliy axborot infratuzilmaga qilinadigan tahdidlar haqidagi axborotlarni qidirsh va qayta ishlash bo’yicha razvedkaning imkoniyatlarini kengaytirishga yo’naltirilgan reja ishlab chiqilgan va tadbiq qilingan.
Axborot xavfsizligi
Mulohazalar
mamlakatimizni barcha hududlariga yirik kompaniyalar, eksportga qaratilgan strategiyaning eng muhim elementlaridan biri erkin iqtisodiy, industrial zonalarga axborot xavfsizligini ta’minlash maqsadida maxsus kadrlar tayyorlash kerak!
Xulosa qilib aytish kerakki, hozirgi zamonda axborot almashinuvi tobora kengayishi bilan bir qatorda tezligi va ma’lumotlar xilma hilligi ortib bormoqda. Bu ma’lumotlar ichida turli hil yod g’oyalar,yolg’on ma’lumotlar va shunga oxshash salbiy g’oyalarham kirib kelishi mumkin. Bu jarayonni inobatga olgan holda davlat tomonidan ishlab chiqilgan barcha zaruriy tegishli chora tadbirlar amalga oshirilib kelinmoqda.
