Bajardi: Qodirov Davron

---

Bajardi: Qodirov Davron 
 
Хo’jalik va madaniy iste’mol uchun ishlatiladigan suv havzalaridagi zararli moddalarning 
me’yorini yuqori chegarasi Moddalar (RECh M) mg/l Moddalar (RECh M) mg/l 1 2 1 2 A. 
Sanitar-toksiologik zararlilik ko’rsatgichi asosida: Fenol (karbon kislota) 0,001 Anilin 0,1 
Хlorbenzol 0,02 Benzol 0,5 Хlorofos 0,05 Berilliy 0,0002 Aktiv xlor 0 Geksogen Rux 1 
Geksametiyayendiamin 0,01 Хrom: Geksaxlorbenzol 0,05 uch valentl» 0,5 Margumung 0,03 olti 
valentli 0,1 Nitrit, nitratlar (azot bo’yicha) 10 to’rt valentli uglerod 0,3 Nitroxlorbenzol 0,05 V. 
Organik zararlilii ko’rsatgichi asosida: Simob 0,0005 Benzin 0,1 Qo’rg’opshn 0,03 Geksaxloran 
0,02 Formaldegid 0,01 Dinitrobenzol 0,5 B. Umumsanitar zararlshshgi asosida: Dixporbenzol 
0,002 Ammiak (azot bo’yicha) 2 Dixlorfenol 0,002 Dimetilformamid 10 Dixloretan 2 Kadmiy 
0,001 DDТ 0,1 Kaprolaktam 3 Kerosin 0,1 Kobalt 0,1 Neft: Nikel 0,1 Oltingugurt ko’dlari 0,1 
Miss 1 boshqa turlari 0,3 Тemir 0,5 Uglerodsulfid 1 Тrinitrotoluol 0,5 Skipidar 0,2 Тoluol 0,5 
Propilen 0,5 Suvning sifatini GOSТ bilan belgilashda ulardagi zararli moddalardan tashqari 
kislorod konsentratsiyasining me’yoriy miqdori ham inobatga olinadi. Kislorodning 
konsentratsiyasi 1 mg organik moddani 2, 5, 8, 10, 20 sutka davomida biokimyoviy 
oksidlanishiga ketadigan kislorod miqdori, biokimyoviy jarayonlarni to’liq ta’minlaydigan 
kislorod miqdori va suvni kislorodga bo’lgan umumiy kimyoviy zaruriyat miqdorlari bilan 
aniqlanadi. 
Bir kishi uchun zararli moddalarning ta'siri. Zararli moddalar 
Zararli modda - bu odamning organizmiga murojaat qilganda, kasallik holatida kasallik 
yoki salomatlik holatida og'ishlarga olib kelishi mumkin bo'lgan moddadir 
zamonaviy usullar
 Bu 
to'g'ridan-to'g'ri modda bilan va hozirgi va keyingi avlodlarning uzoq muddatlarida aloqa 
jarayonida to'g'ridan-to'g'ri. 
Modda zararli - 1. Inson tanasiga murojaat qilganda, o'zboshimchalik shikastlanishiga 
olib kelishi mumkin bo'lgan kimyoviy birikma, 
professional kasalliklar
 yoki sog'liq holatida 
defektsiya (GOST 12.1.007-76). 2. O'sish, rivojlanishi yoki organizmlarining sog'lig'ida 
qoidabuzarliklarning sabab bo'lgan kimyoviy modda o'z ko'rsatkichlariga vaqt o'tishi bilan, shu 
jumladan avlodlar zanjirida ham ta'sir qilishi mumkin. 
GOST 12.1.00-89 ma'lumotlariga ko'ra, inson tanasiga ta'sir darajasiga ko'ra barcha 
zararli moddalar quyidagi darslarga bo'linadi: 
Juda xavflidir. 
Juda xavf. 
O'rtacha xavfli. 
Past xavf. 
Xavf MPC ning kattaligiga, o'rtacha xurram dozasi va o'tkir yoki surunkali harakat zonasi 
bilan bog'liq. 
Kimyoviy moddalarning irratsional jihatidan foydalanish, sintetik materiallar ishlash 
salomatligiga salbiy ta'sir qiladi. Zararli modda (sanoat zahari), uning davrida inson tanasiga 
tushadi 
kasbiy faoliyat
, patologik o'zgarishlarni keltirib chiqaradi. Havoning ifloslanishining 
asosiy manbalari 
ishlab chiqarish xonalari
 Zararli moddalar xom ashyo, butlovchi buyumlar va 
tayyor mahsulot bo'lishi mumkin. Ushbu moddalarning ta'siridan kelib chiqadigan kasalliklar 
professional zaharlanish (mastlik) deb ataladi. 
Toksik moddalar inson tanasiga nafas yo'llari (nafas olish joyi), oshqozon-ichak trakti va 
teri orqali kiritiladi. Zaharlanish darajasi ularning umumiy holatiga va texnologik jarayonning 
xususiyatiga bog'liq (moddani, maydalash va boshqalar). Kvitansiyaning asosiy usuli 
toksik 
moddalar
 o'pka. O'tkir va professional surunkali intoksikatsiyadan tashqari, sanoat zaharlari 
tananing barqarorligining pasayishiga va umumiy kasallikni oshirishga olib kelishi mumkin. 

---

Zahar xususiyatlari barcha moddalarni, hatto yuqori dozalarda yoki baland bosimda 
kislorodli pishirish kabi. Biroq, zaharli ta'siri normal sharoitda va nisbatan oz miqdorda 
namoyish etilgan zaharlarga tegishli. 
Ishlab chiqarishda sanoat persabdorlari ishlab chiqarishda xom ashyo, oraliq yoki tayyor 
mahsulotlar shaklida katta kimyoviy moddalar va aralashmalar mavjud. 
Zararli moddalarning toksik ta'siri, toksikometriya indekslari, qaysi moddalarga juda 
zaharli, o'rtacha toksik va kichik toksik va kichik toksik holatlarda tasniflanadi. Turli 
moddalarning toksik ta'sirining ta'siri tanaga, uning fizik xususiyatlariga, kvitansiyaning biologik 
vositasi (qon, fermentlar) bo'lgan moddalar miqdoriga bog'liq bo'lgan moddalar miqdoriga 
bog'liq. Bundan tashqari, effekt jins, yoshga, individual sezgirlikka, tanada, shuningdek, tarqatish 
va yo'q qilishning yo'llariga bog'liq 
meteorologik sharoitlar
 va boshqalar 
tegishli omillar
 
atrof
. 
Toksiketriya ko'rsatkichlari va zararli moddalar toksiksining mezonlari zararli moddalar 
va zararli moddalarning miqdoriy ko'rsatkichlari va zararli moddalar xavfi mavjud. Turli dozalar 
va zaharlarning kontsentratsiyasi ta'sirida zaharli ta'siri funktsional va tarkibiy (patorfologik) 
o'zgarishi yoki tananing o'limi bilan namoyon bo'lishi mumkin. Birinchi holda, toksiklik mavjud, 
politsiya va nofaol dozalar va kontsentratsiyalar shaklida ifodalanishi uchun qilingan. 
7.1-jadvalda zararli moddalarning toksikologik tasnifi 
Umumiy toksik ta'sir 
Toksik moddalar 
Neyro-faalitik 
harakat (bronxospazm, kramplar, kramplar 
va falajni) 
Fotogarganik 
insektsiyalar 
(xlorofos, 
karboofos, nikotin, sv va boshqalar) 
Teri-realycativ 
harakat 
(oksid 
qiluvchi remocs remoces remocy remocore 
fenomeni bilan birgalikda) 
Dikloroetan, 
hexhochloran, 
sirikaning 
mohiyati, Arsenik va uning birikmalari, simob) 
Umumiy omodik effekt (gimoksik 
konvulsiyalar, koma, miyaning shishasi, 
falaj) 
Sinil kislotasi va uning derivativlari, 
uglerod oksidi, alkogol va surrogaturalar, 
Yoshga to'lgan ta'sir (toksik shema 
o'pka) 
Azot oksidi, s 
Yirtilib, tirnash xususiyati (shilliq 
pardalarning tirnash xususiyati) 
Kuchli 
kislotalar 
va 
ishqorlar, 
CHLORLICRIN, S 
Psixotik ta'sir (aqliy faoliyat, ongni 
buzish) 
Dorilar, Atrropin 
Ishlab chiqarishda, qoida tariqasida, ish kunida zararli moddalarning kontsentratsiyasi 
doimiy emas. Ular, ya'ni tushlik tanaffusini pasaytirish, yoki keskin o'zgarib, ko'p hollarda 
doimiy ravishda o'zgarib, stimul rahbarligining tez-tez va keskin tebranishi. moslashish 
shakllanishining buzilishi. 
Hozirgi kunda 7 millionga yaqin kimyoviy moddalar va aralashmalar ma'lum bo'lgan 
(bundan keyin modda deb ataladi), ulardan 60 ming inson faoliyatida qo'llaniladi. Xalqaro 
bozorda 500-1000 yangi kimyoviy birikmalar va aralashmalar har yili paydo bo'ladi. 
Zararli inson tanasiga murojaat qilganda, u bilan aloqa qilish jarayonida, ham hozirgi va 
keyingi avlodlarning uzoq muddatli muddatlarida aniqlangan, kasalliklar, kasalliklar yoki 
og'ishlarga olib kelishi mumkin bo'lgan modda. deb nomlangan. 
Ularning amaliy foydalanishiga qarab kimyoviy moddalar (organik, noorganik, 
elorganganik) tasniflanadi: 

---

