BAŞAĞrili hastada değerlendirme başAĞrilari

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

• BAŞAĞRILARI

• 1. PRİMER SEKONDER !!!!

• 2. Tip ??? Etyoloji !!!!

• İlaç aşırı kullanımı !!!!

• Tedavi: Tetkik:

• *Antidepresan,Antikonvulsan Görüntüleme

• Beta blk,Kal. kanal blk. Kan,BOS…

• İndometasin,nöroleptik,lityum…… *Antiemetik,Analjezik,

• NSAİ,steroid,Triptan

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME

• Sekonder başağrıları ;

• Tüm primer başağrılarını taklit edebilir !

• - Sıklıkla gerilim başağrısı şeklinde ortaya çıkar

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Sekonder BA ?

• Erkek hasta

• 10 yaş öncesi - 50 yaş sonrası başlama

• 6 ay içinde başlama veya şekil değiştirme

• Akut şiddetli başağrısı

• Giderek kötüleşen seyir

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Sekonder BA ?

• Travma, efor ile ilişki

• Ikınma, öksürme ile ilişki

• Gövde-baş-boyun pozisyonu ilişkisi

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Sekonder BA ?

• Seyrek görülen başağrıları

• Otonom belirtinin varlığı

• Atipik özellikler

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Sekonder BA ?

• Özgeçmiş özellikleri (sistemik hast.)

• Uyku bozukluğunun varlığı

• Semptomatik ilaç aşırı kullanımı

• Muayene özellikleri

• Nörolojik bulgu

• Sistemik bulgu (ateş,hipoksi….)

BAŞAĞRISI ŞİKAYETİ İLE GELEN HASTA :

• Öyküde tehlike işaretleri var mı ?  Evet

•  

• Hayır

•  SEKONDER

• Muayenede anormal bulgu var mı ?  Evet  BAŞAĞRISI

•  AÇISINDAN

• Hayır DEĞERLENDİR

•  seyrek görülen tip 

• Primer başağrısı ?  Evet

•  atipik özellikler

• Hayır

• Primer başağrısı tipini belirleyip- tedaviyi düşün !

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme;

• Sık görülen BA;

• Migren

• Gerilim tipi başağrısı

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme;

• Seyrek görülen BA;(Otonom bulgu +)

• Küme

• Paroksismal hemikraniya

• Kısa süreli otonom belirtili tek taraflı nevraljiye benzer BA (SUNCT-SUNA)

• Kronik-sürekli yarım başağrısı (hemikraniya

• kontünya)

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme;

• Seyrek görülen diğer BA;(otonom bulgu-)

• Saplanma başağrısı

• Öksürük başağrısı

• Egzersiz başağrısı

• Cinsel eylem başağrısı

• Uyku başağrısı

• Gökgürültüsü başağrısı

• Yeni günlük kalıcı başağrısı

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme;

• Başağrısı – zaman ilişkisi

• Kronik – Tekrarlayıcı

• *sıklık

• *süresi

• *uyku-uyanıklık ilişkisi

• *ağrısız dönemlerin varlığı

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme;

• Kronik BA;

• (3 aydan uzun süreli-ayda 15 günden daha sık)

• Kronik gerilim

• Kronik migren

• Kronik sürekli yarım başağrısı (Hemikraniya

• kontünya)

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme;

• Tekrarlayıcı başağrıları;

• Atak süreleri; Atak sıklığı;

• Episodik gerilim 30 dak-7 gün <15 gün /ay

• Migren 4-72 saat 1-4 /ay

• Küme 15-180 dak 1-8 /gün

• Park.Hemikraniya 2-30 dak 5-40 /gün

• SUNCT 4 dak dan az 3-200 /gün

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme;

• İleri yaşlarda başlayabilen primer BA;

• -Öksürük başağrısı

• -Uyku başağrısı

• -Kısa süreli tektaraflı otonom belirtili nevraljiye

• benzer başağrısı (SUNCT-SUNA)

• -Hemikaniya kontünya

BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME Primer başağrısının tipini belirleme;

• Başağrısı özellikleri

• Lokalizasyon

• Şiddet

• Karekter

• Eşlik eden özellikler

• (otonom belirtiler,bulantı,kusma,

• ışık-ses-kokudan etkilenme...)

• N. K. 42 y. Kadın

• 10 gün önce iş dönüşü tuvalette ani şiddetli başağrısı ile düşüp başını vuruyor

• Bir sağlık kurumuna gidiyor

• Kraniyografi çekilip eve gönderiliyor

• Olayın 7. günü total afazi,sağ hemiparezi

• gelişiyor

• Afazi nedeniyle hikaye tam alınamıyor

• N. K. 42 y. Kadın

• Genç iskemik inme olarak tetkike alınıyor

• TKD de sol OSA hızlı akım+

• Anjiografi yapılıyor

• Klinik düzelme sonrası hasta başağrısını,

• “sanki beyin kanaması geçirmekteyim” şeklinde tanımladığını belirtti.

• *Sol OSA

• anevrizma

• *SAK

• *Vazospazm

• *İskemi

• ANAHTAR BİLGİLER

• Hastanın hikayesi :

• efor sırası akut şiddetli BA

• Hastanın ağrıyı tanımlaması :

• beyin kanamasını düşündüren şiddetli BA

• Hastayı dinleyin,

• size tanısını söyleyecektir.

• Osler, 1904

• A.T. 56 Y. Erkek

• 3-4 aydır başağrısı,

• başın arka tarafında belirli tüm başa yayılıyor

• künt özellikte

• genellikle hafif – zaman zaman orta şiddette

• sürekli-gün içinde dalgalı seyir

• A.T. 56 Y. Erkek

• Devlet memuru

• Hastanın eşi kronik günlük başağrısı şikayeti ve psikiyatrik sorunları nedeniyle uzun zamandır kliniğimizde izlenmekte

• sistemik-nörolojik muayene özellik yok

• psikiyatrik değerlendirmede depresyon+

• Tetikleyici faktörler ? İşi ? Eşi ?

• TANI : ?

• A. T. 56 Y. E

• KLİNİK TANI : Kronik gerilim tip başağrısı

• TEDAVİ : Antidepresan

• A. T. 56 Y. Erkek

• 6 HAFTA SONRA KONTROL BİLGİLERİ ;

• Ağrılarda artış

• Başın arkaya veya öne eğik tutulması ile ağrılarda şiddetlenme- pozisyon değişince hafifleme

• SEKONDER BAŞAĞRISI ? MR ?

• OLGU :A.T.56 y.E

• MR:Sağ serebellar

• hem. kitle

• DİKKATE ALINMAYAN ANAHTAR BİLGİLER :

• cinsiyet - erkek

• başlama yaşı - 56

• ağrının yaşı - 3-4 ay

• UYARICI ANAHTAR BİLGİLER :

• ağrının giderek kötüleşmesi

• tetik faktör - baş pozisyonu ile ilişki

• N.D 41 y. Kadın

• Avukatlık yapan hasta

• Çalışma sırasında başlayan akut şiddetli yaygın başağrısı ile müracaat ediyor

• Nörolojik muayene normal

• Tanı ve tetkik ?

• SAK ?

• BT yapılıyor,

• A.D 41 y. Kadın

• BT normal

• Basit analjezik-NSAİ ilaç veriliyor

• Yaklaşık bir hafta istirahatle iyi

• Çalışmak üzere evden çıkıyor ancak başağrısı ile geri dönüyor

• Yatmak zorunda kaldığını

• Yattığı sürece ağrının geçtiğini ifade ediyor – Tanı ve tetkik ?

• A.D 41 y Kadın

• Kafa içi basınç düşüklüğü ?

• Anamnez özelliği nedeniyle kontrastlı MR isteniyor

• C.K. 56 y. Erkek

• İki ay önce subakut başlangıçlı yatınca hafifleyen çok şiddetli olmayan başağrısı

• MR tetkiki yapılıp semptomatik tedavi+

• Giderek kötüleşiyor ve şuur etkileniyor

• 56 y. E

• Benzer patoloji klinik olarak farklı başlangıç !

• M.Ç 48 y. Kadın - Taşköprü

• 3 yıl önce sağ göz çevresinde otonom belirtilerin eşlik ettiği nevralji tipi ağrılar

• Ağrılar 2-3 ay ara verip birkaç hafta sık olarak tekrarlıyor

• 2 yıl trigeminal nevralji olarak çeşitli tedavilerle izleniyor

• M.Ç 48 y. Kadın - Taşköprü

• Son bir yıl ağrılar sıklaşıyor

• Son aylarda çift görme tabloya ekleniyor

• Tanı ? Tetkik ?

• M.Ç 48 y. K

• TANI :

• Sağ kavernöz

• meningiom

• 73 y. K.

• 2 senedir sol göz çevresinde belirli nevralji tip ağrılar

• Maksiller ve mandibular alanıda tutuyor

• Zaman zaman otonom belirtiler eşlik ediyor

• Trigeminal nevralji tanısı ile tedavide ancak tedaviye yanıt yetersiz

• 73 y. K.

• Sol ponto-serebellar köşe

• kistik tm.

• Farklı patoloji,

• klinik olarak benzer tipte başağrısı

• ANAHTAR BİLGİLER :

• Trigeminal nevralji için sık karşılaşılmayan atipik özellikler

• - Oftalmik dalı tutması

• - Otonom belirtilerin eşlik etmesi

• SUNCT (kısa süreli tek taraflı nevraljiye benzer otonom belirtili başağrısı)düşünüldüğünde ise seyrek görülme özelliği nedeniyle ileri tetkik düşünülmeli

• OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın

• -30 yıldır basağrısı var

• -10 yıl öncesine kadar ayda 1-3 kez migren tipi

• -10 yıldır belirginleşen sıklaşma

• -sürekli avmigran-vermidon 1-3 tbl/gün

• -Kronik günlük başağrısı gelişiyor

• -5 aydır sağ temporal bölgede hassasiyet ve

• akşamları artan ağrı-gıdıklanma hissi başlıyor

• OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın

• Bu nedenle sağlık kurumuna gidiyor

• Benzer tip analjezik tedavi öneriliyor

• Tanı ve tetkik ?

• OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın

• Bir ay sonunda sağ gözde vizyon kaybı gelişmesi üzerine

• Tekrar sağlık kurumuna başvuruyor

• Tanı ve tetkik ?

• OLGU : F.Ö. 57 y. Kadın

• -SEDİMANTASYON 70 mm/saat

• -TANI : TEMPORAL ARTERİT

• ANAHTAR BİLGİLER :

• -Hastanın yaşı - 57

• -Kronik başağrısı zemininde belirli bir

• lokalizasyon ve farklı özellikte yeni

• bir ağrının tanımlanması

• -Yaş ve klinik özelliklerle ayırıcı tanıda

• temporal arterit düşünülmeli

• -İlaç aşırı kullanımı dikkate alınmalı

• Son olgu ;

• Özgeçmiş özelliklerinin kötü kullanımı !

• Z.A 55 y. K

• 30 senedir zaman zaman orta şiddette yaygın başağrıları

• Son 2 yıldır sol göz çevresinde belirli her iki şakak bölgesine yayılan şiddeti azalıp çoğalan ancak eski ağrılarından daha şiddetli giderek kötüleşen başağrıları

• 4 aydır sol göz de kayma çift görme ekleniyor

• Z.A 55 y K

• 5 seneyi geçen bir süredir hipertansiyon,diyabet ve glokom tedavisinde

• Yaygın başağrısı hipertansiyon ile

• Sol göz çevresi ağrı glokom ile

• Çift görme diyabet ile ilişkilendiriliyor

• Ancak tablo giderek kötüleşiyor

• Z.A. 55 y. K

• Hastanın yaşı

• Farklı özellikte giderek kötüleşen yeni bir başağrısı tanımlanıyor,

• ANCAK,

• Özgeçmiş özellikleri yeni ağrılarından sorumlu tutularak tetkik yapılmıyor.

• (özgeçmiş özelliklerinin kötü kullanımı !)