Берилган саволларга ёзма тарзда жавоб тайёрланг. Алюмин қотишмаларини маркировкасини ўзига хослиги нимада?

1-топшириқ. Берилган саволларга ёзма тарзда жавоб тайёрланг.

1. 
   Алюмин қотишмаларини маркировкасини ўзига хослиги нимада?
   

Alyuminiy qotishmalari - asosiy qismi alyuminiydan iborat qotishmalar. Alyuminiy qotishmalari alyuminiyga Si, Si, Mg, Zn, Mn, Ni, Fe, Ti va boshqa elementlarni alohida-alohida yoki ma’lum kombinatsiyada qo‘shib suyuqlantirish yo‘li bilan tayyorlanadi. Alyuminiy qotishmalari ga legirlovchi elementlar sifatida Ni, Cr, Sa va boshqa, qotishma xossalarini yaxshilaydigan elementlar sifatida esa oz miqdorda Na, Be, Ti, Ce, Nb ham qo‘shiladi. Bu elementlar fizik, kimyoviy va mexanik xossalari xilma-xil Alyuminiy qotishmalari hosil qilishga imkon beradi. Alyuminiy qotishmalari yengil bo‘lishi bilan birga ancha puxta ham-dir. Alyuminiy qotishmalari deformatsiyalanadigan va qu-yiladigan qotishmalar guruhlariga bo‘linadi. Deformatsiyalanadigan Alyuminiy qotishmalari har xil yarim fabrikatlar va buyumlar tayyorlash, quyiladigan Alyuminiy qotishmalari esa xilma-xil detallar quyishda qo‘llaniladi. Alyuminiyni Mg va Mn bilan qotishmasi AMg va AMts bilan belgilanadi. Bulardagi raqamlar magniy miqdorini bildiradi: AMg1, AMg6. 6. AD deformatsiyalanadigan alyuminiyni bildiradi. Samolyotsozlikda, kemasozlikda, mashinasozlikda alyuminiyning qotishmalari keng ishlatiladi. AQSh milliy standartlari (H35.1 ANSI standarti) va Rossiyaning GOST asosida. Rossiyada asosiy standartlar GOST 1583 «Alyuminiy quyish qotishmalari. Texnik xususiyatlari "va GOST 4784" Deformatsiyalanadigan alyuminiy va alyuminiy qotishmalari. Pochta markalari ". Shuningdek, UNS [en] belgisi va alyuminiy qotishmalari uchun xalqaro standart va ularning ISO R209 b markirovkasi mavjud. AL - quyma alyuminiy qotishmasi.

2. 
   Миснинг асосий қандай қотишмаларини биласиз?
   

Misning asosiy qotishmalaridan biri bu rux qotishmasidir. Asosiy qismi ruxdan iborat boʻlgan qotishmalar. Tarkibida qoʻshilmalar sifatida alyuminiy, mis va magniy boʻlgan Rux qotishmalari muhim sanoat ahamiyatiga ega. Mis qotishmalari — mis asosidagi qotishmalar. Inson yaratgan birinchi metall qotishma Jez davri Bronza, jez va asosiy legirlovchi elementa nikel boʻlgan misnikel qotishmalari Melxior Mis qotishmalari jumlasiga kiradi. Mis qotishmalari quyma, deformatsiyalanadigan va kukunsimon xillarga boʻlinadi. Quyma Mis qotishmalari suyuqlanganda oquvchan boʻladi, qotganda uncha kirishmaydi. Deformatsiyalanadigan Mis qotishmalari issiqlayin yoki sovuqlayin bosim bilan yaxshi ishlanadi. Kukunsimon Mis qotishmalari kiradi. Mis qotishmalari antifriksion ishqalanishga qarshi, issiqbardosh, konstruksion, korroziyabardosh zanglashga qarshi, prujinabop va elektrotexnika materiallari sifatida keng qoʻllanadi. Bular asbobsozlik, mashinasozlik, aviatsiya va kemasozlikda, suv-bugʻ armaturasi, badiiy buyumlar, idishtovoklar yasash va boshqa sohalarda ishlatiladi. Misning asosiy qotishmalariga misol qilib quyidagilarni aytishimiz mumkin:

Mis (1)-xlorid, CuCl — rangsiz kristall modda.
Mis (P)-xlorid, SiS12 — toʻq jigarrang kristall modda.
Mis (P)gidroksid, Si(ON)2 — havorang amorf yoki kristall modda.
Mis (P)nitrat, Cu(NO3)2havorang gifoskopik kristall modda.
Ruxalyuminiy va ruxalyuminiymis sistemalari asosidagi Rux qotishmalari tarkibida alyuminiy 3,5 dan 22% gacha, magniy 0,02 dan 2% gacha; ularda rqattiq eritma (juda oz miqdordagi alyuminiyning ruxdagi qattiq eritmasi) bilan aqattiq eritma (ruxning alyuminiydagi qattiq eritmasi) hosil boʻlishi mumkin. Ruxmis sistemasi asosida sanoat ahamiyatiga ega boʻlgan L60 (mis 60%, rux 40%) va L15 (mis 85%, rux 15%) rusumli jezlar olinadi. Misning asosiy qismi qotishmalar tayyorlashga va boshqa metallarni loyga aylantirishga yo'naltiriladi. Misning ko'p qismi elektr simlarini ishlab chiqarishga ketadi va elektr sanoati, elektronika va asbobsozlikda qo'llaniladi, ammo misning katta qismi hozirgi vaqtda tozaligiga qarab eksport qilinadi. sof mis.
GOST 859-78ga ko'ra, mis mis xom ashyosi 99,0% (M4) dan 99,99% (M00) ga teng.
Mis qotishmalari. Qotishmalar tarkibi, xususiyatlari, qo'llanilishi. Muhim xususiyatlarga ega bo'lgan mis, ayni paytda, strukturaviy material sifatida mashinasozlik talablariga javob bermaydi, shuning uchun u qotishtiriladi. uning tarkibiga sink, kalay, alyuminiy, nikel va boshqalar kiradi va mexanik va texnologik xususiyatlarini oshiradi. Eng ko'p ishlatiladigan guruch, bronza va mis-nikel qotishmalari.

3. 
   Титан хоссаларига қўшимчаларнинг таъсири қандай?
   

Titan Titanum, Ti — Mendeleyev davriy sistemasining IV guruhiga mansub kimyoviy element. Titan unsur deb ham yuritiladi. Tartib raqami 22, atom massasi 47,88. Titan oraliq metallarga kiradi. Titan massa sonlari 46 (7,95%), 47(7,75%), 48(73,45%), 49(5,51%), 50(5,34%) boʻlgan 5 ta barqaror izotopdan iborat. Uning bir necha sunʼiy radioaktiv izotoplari ham maʼlum. 1795 yilda nemis kimyogari Titan Klaprot TiO2 rutil nomaʼlum elementning oksidi ekanligini aniklagan va oʻsha elementga Titan nomini bergan Titan nomi yun. afsonasidagi titanlar — Uran (Osmon) va Geya (Yer)ning bolalari nomidan olingan]. 1925 yilda Niderlandiya olimlari VanArkel va de Bur titan (IV)yodidni choʻgʻ holatidagi volfram simda parchalash yuli bilan sof Titan oldilar. Titan Yer poʻstining massa jihatidan 0,57% ni tashkil qiladi. Titan tabiatda titan (1U)oksid TYU2 (rutil, anataz, brukit), temir titanat yoki ilmenite FeTiO3, kaltsiy titanat yoki peroskvit CaTiO, holida uchraydi. Ilmenit koʻpincha magnetit bilan qoʻshilib FaTiO3 nFe3O4 tarkibli titan magnetitlar hosil qiladi. Bu mineral Titanning muhim rudalaridan. Titan poʻlat kabi yaltiroq qattiq metall. Suyuqlanish temperaturasi 1668±5°, qaynash temperaturasi 3227°, zichligi 4,51 g/sm3. Titan mustahkam va plastik, oson bolgʻalanadi va yoyiladi, prokatlanadi, odatdagi temperaturada juda kuchsiz qaytaruvchi. Titan sirtida oksid parda hosil boʻlganligidan korroziyaga bardoshliligi jihatidan zanglamas poʻlatdan ham ustun turadi. U havoda oksidlanmaydi, dengiz suvida zanglamaydi, agressiv kimyoviy muhitlarda ham oʻzgarmaydi. Titan suyukdanish temperaturasida eng faol metallar qatoriga oʻtadi. Kizdirilganda deyarli barcha elementlar bilan birikadi. Metallar bilan qattiq eritmalar va intermetalik birikmalar hosil qiladi. 600° dan yuqori temperaturada havo kislorodi bilan oksidlanib, Titan (1U)oksid TYU2 ga oʻtadi. 700°dan yuqori temperaturada azot bilan Titan nitrid TiN hosil qiladi. 300°dan yuqori temperaturada vodorod xlorid bilan reaksiyaga kirishib, Titan (1U)xloridga aylanadi. Titan konsentrlangan sulfat kislota bilan reaksiyaga kirishib, Titan sulfat Ti(SO4)2 va sulfit angidrid SO2 hosil qiladi. Titanning H2Ti03 va N2TYU4 tarkibli kislotalari N4TYU5 va H4Ti08 tarkibli peroksokislotalari maʼlum. Titan oʻz birikmalarida 2 valentli boʻlishi ham mumkin. Titan xossalariga misol qiladigan bo’lsak erish harorati, oksidlanish darajasi, atom massasi, ionlanish energiyasi, elektrmanfiylik shular asosiy xossasi bo’ladi. Titan xossalariga qo’shimchalarning ta’siri qiymatlari, zichligi ion bog’lanishlari o’zgaradi.