Bu ishlarni bajariladi xam yuzi, xam ko’zi suv xo’jaligi boshqarmasiga qarashli Namangan qurilish- yig’ish idorasining xissasi katta bo’lgan



Yüklə 0,75 Mb.
tarix22.06.2023
ölçüsü0,75 Mb.
#134247
h


Sug’oriladigan dexqonchilik sharoitida obi xayotning stansiyalari-ning o’rni beqiyos, yillarda raxbarlik qilgan ajoyib inson, yetuk mutaxassis Shimoliy Fargona kanali (SHFK) boshqarmasiga 1990-1992 To’raxon aka Siddikov takidlaganday, qishloq xo’jaligini katta. Undan foydalanish esa yuksak maxoratni, katta mablag’ni talab, xosil olishda nasos qurilmalarining axamiyati juda talab qiladi. Akbar Voxidovning xikoya qilishicha, 1925-1926 yillarda Uychi «Chortoq» suv ko’tarma inshoatida boshliq bulgan Abdusamat Stepanovich Denisenko boshchiligidagi brigada inglizlar tumanining eski Xonariq yoki Ruzimbog’ arig’i o’rnidagi xozirgi ishlab chiqargan dizel nasosini o’rnatib ishga tushirishgan va yuqoriga suv berishgan. Viloyatdagi «Paxtaliko’l» nasos stansiyasi 1949 yilda barpo Shunga xam rosa 90 yil tulibdi. U ikki bosqichli bo’lib, 5 ta nasos agregati xar bir bosqichi soniyasiga 0,6 kubometr suvni Sh FKdan 35 metr balandlikka chiqarib berardi. Buning natijasida 250 gektar yerni sug’orish imkoniyati yaratiladi. 1950-1955 yillarda «Norin» va stansiyalari ko’rib ishga tushirildi.
Bu ishlarni bajariladi xam yuzi, xam ko’zi. suv xo’jaligi boshqarmasiga qarashli Namangan qurilish- yig’ish idorasining xissasi katta bo’lgan. stansiyasi 9 agregat yordamida soniyasiga 3,75 kubometr 1954 yilda ko’rib ishga tushirilgan «Mingbuloq» nasos Mingbuloq tumanining Navoiy nomli va «Namangan» jamamot suvni Oxunboboyev nomli kanal (xozirgi «Sirdaryo») dan olib, xo’jaliklari yerlariga yetqazib beradi. Xo’jaliklarning 1000 gektar yerini sugorishda ushbu nasos stansiyasidan xamon foydalanib kelinmoqda. 1955-1959 yillarda «To’raqo’rg’on-1» nasos stansiyasi barpo etildi. Stansiya soniyasiga 5,5 kubometr suvni SHFKdan olib, 52 metr balandlikka oshirib berish quvvatiga ega edi. Mazkur nasos stansiyasining suv uzatish quvuri 880 metr uzunlikda bo’lib, yer ustiga yetqazildi. (Ish boshi Maqsum Maqsudov bo’lgan).
Bu tadbirning natijasi ularoq, 4303 gektar adir yerlarni obi xayot bilan taminlash imkoniyati vujudga keldi. quvurning ikkinchi navbati 1963 yilda ishboshi Tursunboy Xamroyev yetakchiligida kurib bitqazildi. To’raqo’rg’on tumanidagi «Namuna» nasos stansiyasi 1961 yilda ishga tushirildi. U 1,5 m*/s suvni 2900 metr uzunlikdagi suv uzatish tarmog’i orqali 42 metr balandlikka kutarish quvvatiga ega edi. Uning yordamida 500 gektar yerning suv taminotini yaxshilash mumkin bo’ldi. 1968 yili «To’raqo’rgo’n-2» nasos stansiyasi ishga tushirildi. Namangan tumanidagi «Ijodkor» jamoa xujaligining 500 gektar ekin maydoni suv bilan taminlandi. Namangan qurilish-yig’ish boshqarmasi 1968-1988 yillar mobaynida turli katta-kichiklikda 23 ta nasos stansiyasi ko’rib ishga tushirdi. Bu inshoatlar Namangan, To’raqo’rg’on, Uychi, Mingbuloq, Chortoq, Pop, Kosonsoy va Yangiqo’rg’on tumanlaridagi 15 ming 500 gektar yerga suv yetqazib berdi. Ulardan eng yirigi «Qo’qimboy» nasos stansiyasi bo’lib.
Dillarni xushnud etar. 7 ta agregat yordamida soniyasiga 6,5 kubometr suvni 100 metr balandlikka olib chiqardi. 2850 metr uzunlikdagi ushbu suv uzatish tarmogi orqali 7934 gektar yer suv bilan taminlandi (Uchastka boshlig’i - Obidxon Otaxonov bo’lgan). 1969 yilda qurilgan «Momoxon» nasos stansiyasi «Gigant» va «Gulbog’» jamoa xo’jaligining 5700 gektarlik ekin maydonlaridan to’planadigan yerosti suvlarini Sirdaryoga tashlashga moslashtirildi. Stansiya bu bilan mazkur yerlarning xolatini yaxshilashga xizmat qildi. (Uchastka boshlig’i - Xurshid Muxiddinov bo’lgan). Axoli soni ko’payishi va boshqa extiyojlar munosabati oshirish yanada dolzarb vazifaga aylandi. bilan ekin maydonlarini kengaytirish xamda xosildorlikni yillargacha «To’raqo’rg’on-1», «Paxtaliko’l» singari nasos stansiyasi. Aytganimizdek, viloyatimiz xududida garchi 70- natijasida yuqori zonadagi adir va dasht yerlarni o‘zlashtirish stansiyalari xarakatda bo’lsa xam, Katta Namangan kanali qurilishi g’oyasi keng ko’lamda qanot yozdi. Sovxozlarini tashkil qilish tog’risida»gi xukumat karori 1978 yili «Namangan viloyatida yangi uzum va bog’dorchilik masalalari intensiv xal qilina boshlandi. Chiqqandan keyin yangi yerlarni o’zlashtirish, suv chiqarish uzunligi - 126,6 km) 1 bosqichdan II bosqichga o’tqazishda suv ko’targich inshoati ko’rish zarurati tugilgan. Kanalning 62 Malumki, Katta Namangan kanalini (KNK; xozirgi yili foydalanishga topshirilgandi. Usha yilning mart oyida (Uchastka boshliklari - Sobitxon Xolmatov, Kalashnikov, Adxamjon Obidshoyevlar). Nikolaї II navbat boshlanishidati nasos stansiyasida («Namangan- 40m3») 8 ta agregat 40 kubometr suvni 80 metr balandlikka ega.

Aylangiz uni 96303. suv utkazish kobiliyatiga ega). kutarishga moslashtirilgan (Bosh tugon sekundiga 61,9 kubometr 19,1 ming gektar yangi yer uzlashtirildi, 27,6 ming gektar mavjud Katta Namangan kanali viloyat uchun yorkin istikbol ochdi. ekin maydonlarining suv taminoti yaxshilandi, minglab ishchi Urinlari yaratildi. biri - «Guliston-1» suv kutarma inshooti bulib, u obi xaєtni 1978-1988 yillarda kurilgan nasos stansiyalaridan yana 197 metr balandlikka uzatsa, Sirdaryo buyiga birinchi kurilgan jamoa xujaliklariga yetkazib beradi. 4,5 kubometr daryo suvini «Turkiston», Oxunboboyev nomli Sezyapsizki, bu ishlarda nasos stansiyalari, energetika va aloka boshkarmasinig urni bekiyos. Zero, xozirga kelib boshkarma tasarrufida 718 ta agregat urnatilgan 218 ta nasos stansiyasi mavjud. Ularning umumiy kuvvati 55,8 ming kilovattni tashkil etadi. Bundan tashkari, 800 ga yakin sugorish kuduklari, 228 ta tik zovur kuduklar, 464 kilometr elektr uzatish tarmoklari, 123 ta podstansiya, 275 km aloka tarmogi, yana kuplab energetik, gidrotexnik kurimalar xam borki, 2800 kishilik katta va axil jamoa ularni muvaffakiyatli ishlatib Shularni xisobga olib, kitob saxifalarida boshkarma faoliyatini, ayrim nasos stansiyalarining «tarjimai xol»ini, unda xizmat kilgan faxriylar va pensionerar, ayrim utgan ustozlar xamda xozirda xizmat kilayotgan fidoyi insonlarning umr yullarini imkoniyat darajasida yoritib borishga jazm kilindi. Yana bir gap: ushbu kitob «Xotira va kadrlash kuni»a, «Keksalar-ni ezozlash yili»ga munosib tuxfa buladi, deb umid qilamiz.


NASOS STANSIYALARI, ENЕRGЕTIKA VA ALOQA BOSHQARMASI TARIXIDAN 1968 yil dekabrda viloyatda sugorish tizimi boshkarmasi tashkil kilingan. Unga M.Obidshoyev - boshlik, N.Ryazanov - muovin, A.Dadaboyev - bosh muxandis bulishgan. Bir vaktning uzida (1969 yil) boshkarmada mexanizatsiya bulimi xam tashkil etildi. Viloyat raxbariyati tomonidan texnik xolati ogir bulgan nasos stansiyalarining bir nechtasini kolxoz karamogidan ekspluatatsiyaga olish va texnik yerdam kursatish muljallangan paytda «Chortok» nasos stansiyasi ishlab turgan, «Turakurgon» nasos stansiyasida kurilish ishlari davom etayetgan edi. (Bu vaktda bulimga Tulkin Yuldoshev - boshlik, Ibroxim Karimov texnika xavfsizligi buyicha muxandis edi). - muxandis-mexanik, V.Jijko - bosh energetik, U Abduxayev Bosh mutaxassiye sifatida xizmat bulimidagilar bilan birga texnologik kurilmalarga xizmat kursatish bulimi tuzildi. joylarga borib, nasos kismiga, elektr jixozlariga texnik xizmat kursatila boshlandi. (ixtisoslashtirilgan kuchma mexanizatsiyalashgan kolonna) Ish xajmi oshganligi tufayli Toshkent «SPMK-1» - IKMK Unda nasoslar buyicha remont ishlari bajarila boshlanadi. uzining texnik xizmat kursatish bulimi (filiali)ni ochadi. (Boshlik - V.Jijko). Suv xujaligi boshkarmasida nasos stansiyalari tashkiloti tuzildi.


Unga jura Sattorov - boshlik, Muslim Asanov bosh muxandis etib tayinlandi. Abduvaxobov tayinlandi. OGM - BMB (bosh mexanika bulimi) Mexanizatsiya bulimiga bosh energetik etib Raximjon yurdi. da Karimjon Rayimjonov muxandis-mexanik bulib ishlab nasoslarini ishlatish ogir edi. Shuning uchun Turakurgon Kerakli extiyot kismlari stishmasligi sababli, kolxoz uchastkasi tashkil etildi. Bu nasos stansiyalarini davlat tumanida birinchi kolxozlararo nasos stansiyazarini ishlatish utkazish katta muammo bulgan. ixtiyoriga, yani viloyat suv xujaligi boshkarmasi tasarrufiga suralganda, bu uchastkaga K.Rayimjonov yuborilgan. Bu inson Yangi tashkil bulgan uchastkaga UENSdan mutaxassis uzini tuta bilgani, xalol mexnati tufayli Turakurgon tuman ijroiya kumitasiga muovin etib isha utkaziladi. Uning urniga bosh energetik Raximjon Abduvaxobov kolxozlararo nasos stansiyasiga boshlik bulib bordi. 1971-1978 yillarda tumanlardagi nasos stansiyalari ekspluatatsiyaga kabul kilingan. Davlat va kolxoz nasos stansiyalaridan foydalanishni yaxshilash, uz vaktida texnik xizmat kursatish, xar xil nosozliklarning oldini olish maksadida Namangan SPMK-1 tashkil etiladi va unga Jura Sattorov boshlik etib tayinlanadi. Bu tashkilot, asosan, nasos stansiyalariga texnik xizmat kursatish, aloka ishlarini yulga kuyish, gidrotexnik inshootlar kisilarini tamirlash bilan shugullandi. UENSga boshlik etib Muslim Asanov tayinlandi (1972- 1977 yillar). Boshlikning mutaxassisligi elektrik bulgani Uchun, Ibroxim Karimov bosh mujandislikka munosib deb topildi. 1972 yilda mexanizatsiya bulimiga bosh mexanik etib Uktam Abduxayev utkaziladi. UENS dastlab tashkil etilganda 7 kishi bulib ish boshlaydi: boshlik, bosh muxandis, buxgalter, kadrlar bulimi boshligi, kassir va xavfeizlik texnikasi xamda menat muxofazasi buyicha mutaxassis. Nasos stansiyalari tasarrufini koida buyicha yulga kuyish maksadida ent zarur bulgan bulimlarni: mexanizatsiya bulimi, energetika bulimi, tamirlash bulimi, taminot bulimi, elektr jixozlarini sozlash, sinovdan utkazish, kursatkich asbob-priborlarni tekshirish, ishlab chikarish bulimi, xisoblash va reja bulimlarini kurib chikib tashkil etish eng tuzishib, nasos stansiyalari bosh boshkarmasi (GUNS) bilan zarur vazifa bulib koldi. Bularni belgilangan meyor buyicha tashkil etildi. kelishilgan xolda Suv xujaligi vazirligi ruxsati bilan Pop, Chust, Uychi, Chortok, Kosonsoy va boshka tumanlardan 1974 yilda Ministrlar Kengashi karori bilan Turakurgon, tasarruf etish uchun 52 ta elektrlashtirilgan nasos stansiyalari kursatish bulimlari jalb etildi. Bundan tashkari, kamsuv kabul kilindi va tamirlash ishlariga texnik xizmat tumanlarda sugorish uchun artezian tik kuduklar va meliorativ skvajinalarni tasarrufga olish xam UENSga topshirildi. Bunday sugorish skvajinalari Chust, Kosonsoy, Yangikurgon va Chortok tumanlarida joylashgan. Meliorativ tik kuduklar esa Norin, Uychi, Mingbulok, Pop (Navbaxor) va Namangan tumanlarida bulgan. Tik kuduklarni tasarruf etish uchun «Tikkuduk» bulimi tuzildi. Bunga boshlik kilib Komil Ibragimov tayinlandi. Bu bulimga dastlab 1500 dan ortik skvajina sugorishga muljallangan va 100 dan ortik meliorativ tik kudukka xizmat ko’rsatish nazorati yuklatilgan.
1978 yilda UENS boshlig’i boshqa ishga utkazilgani sababli Ibragim Karimov - boshliq, Usmonjon Ibrojimov esa bosh muxandis etib tayinlandi.
va dexqonchilikda ko’zlangan xosilni olish maqsadida Chust qishloq xo’jalik ekinlarini o’z vaqtida suv bilan taminlash tumanidagi kamsuv yerlarga suv chikarish uchun 2 boskichli «Tepakurgon» nasos stansiyasi kurildi. U yerga 28 M 12 x 2 nasosidan 6 dona Urnatildi. Nasosning suv chikarish kobiliyati 0-2 m'/s va balandligi 197 m edi. Bu nasos stansiyasi Shimoliy Fargona kanalidan suv olardi. Yetarlicha natija olinmagach, konstruktor va ekspert chakirildi. Malum bulishicha, mazkur nasos fakat tinik suvga muljallangan ekan... Inshootni 24 NDS nasosi bilan taminlashga va 6 boskichli klatildi. Buning uchun tamirlash ishlarini bajarish kerak edi. Shu maksadda suv ujaligiga karashli PMK (kuchma mexanizatsiyalashgan kolonna), SPMK-1 (ixtisoslashtirizgan kuchma mexanizatsiyalashgan kolonna), UPTK (ishlab chikarishni texnik komplektatsiyalash boshkarmasi) va tumandagi barcha tashkilotlar jalb etilib, bunga yordam bergani aloxida shtab tuzildi. Shtabga tuman suv xujaligi bulimidan Rustam Isokjonov va viloyat suv xujaligi ishlab chikarish boshkarmasi (OPUVX)dan Ibroxim Karimov biriktirilib, ikki smenali ish tashkil kilindi. Chust nasos stansiyasidagi rekonstruksiya ishlarini bajarishda OPUVX (viloyat suv xujaligi ishlab chikarish boshkarmasi) boshligi X.Xoshimov barcha kerakli narsalarni topishda uz vaktida yordam kursatib turdi. Nasos stansiyasini ishga solishda montajchilar, tamirlash ustaxonasi, laboratoriya xodimlari bilim va tajribalarini ayamasdan, jonbozlik kursatdilar. Uch boskichli «Tepakurgon» va boshka nasoslar uz vaktida Miga tushirildi. Sugorish uchun muljallangan skvajinalar Xam reja asosida kurib, ishga tushirib turildi. Suv taminoti yaxshilandi. Kosonsoy 13 tumanidagi o’zlashtirilgan
«Irrigator» xamda «irvonsoy» («Yubileyniy») nasos stansiyalari ishga tushirildi. Shuningdek, 1976 yidda «Teshiktosh» kanalidan suv oladigan «Buston» nasos stansiyasi iga tushirilib, kir-adirlarga suv chikarildi. Nasos stansiyasining ochilishida Kosonsoy oksokollari, kuruvchilar, suv xujaligi vakildari katnashdilar. Yigilishda usha paytdagi respublika raxbari Sharof Rashidov, viloyat raxbari Maxkam Kamolov, tuman raxbari Samaraxon Karimov, OPUVX boshligi Nabixon Turgunov va boshkalar katnashdilar. Ochilish marosimida .Rashidov lenta kirkib, topirdi. Tumanda, shuningdek, «Inter-sigma» - yukori bosimda avtomatlashgan vertikal nasos agregatlari xam ishga tushirildi. yaxshilash uchun Katta Namangan kanaliga «Orzu», «Guliston», Yangikurgon tumanida pokoridagi yerlarning suv taminotini «alaba» stansiyalari kurilib, foylalanishga topshirildi. Namanganda Kosonsoy, Yangikurgon va Turakurgon tumanlarida tavminotini yaxshilash uchun «Namangan-l» va «Namangan- suv tankisligining oldini olish, suv chikarishni muljallab ishga tushirildi. Mazkur nasos 1» nasos stansiyalari vaktinchalik kurilib, sekundiga 20 m° stansiyasiga Tursunboy aka Darvishev boshlik buldi. metrga kutaradigan «Namangan-40m» nasos stansiyasi kurila KNKdagi suvni olish maksadida 1974 yili 40 m3/s suvni 80 boshlandi va 1983 yizda ishga tushirildi: 8 ta 52V 11 vertikal nasos agregati urnatildi. Chortok tumanida «Suvchi - 1-P», «Aykiron», Uychi tumanida «Uychi» kutarma inshootlari kurilib, uz muddatida ishta «TUda - 1-11» nasos stansiyalari ekspluatatsiyaga topshirildi.
Bugungi kunga kelib, viloyatimizda 825 ming kilovolt- amper kuvvatga ega bulgan 220 kilovolt kuchlanishli «Sardor», «Obixayot» (Pungon), «Kizilrovot» elektropodstansiyalari ishlab turibdi. 168 dan ortik 110/35 kilovolt kuchlanishli, umumiy kuvvati 1 million 990 ming kilovolt-amper bulgan elektrostansiyalar, 4800 dan ortik transformator punktlari, 16600 kilometrdan ortik 220 dan boshlab 110, 35, 10, 6, 0,4 kilovoltgacha kuchlanishli elektr uzatish tarmoklari uzluksiz ishlab, viloyatimiz axolisiga xizmat kursatmokda. Namangan nurchilarining mamlakat energetikasiga kusha- yotgan xissasi, butun umri va kuch-gayratini soxa ravnakiga bagishlagan energetiklarning jushkin faoliyati dikkatga sazovor. Takkoslash uchun kuyidagi malumotni keltiramiz (R. Musayev. «Namangan nur kuynida», 2004 y., 23-6.): nasoslar kurilishini takozo etardi. 1958 yilda «Kizilrovot» «Paxta jin maydonlarining kengayishi sugorish uchun bulgan va 35/10 kilovolt kuchlanishli transformator, kuvvati sovxozida 35/6 kilovolt kuchlanishli, 1200 kilovolt-amper tushirildi». 1200 kilovolt-amper bulgan podstansiya kurilib, ishta «1959 yilla Uchkurgon tumanida kilovoLt esa «Mikrorayon» podstansiyasi kurilib, bular asosan nasos vsa laminli «ankirgok» podstansiyasi, Namangan nakrida stansiyasini elektr kuvvati bilan taminlashga muljallandi». tushirilishi munosabati bilan Uychi-Chortok adirlarini suv «...1978 yil kuzida Katta Namangan kanalining ishga masalasi kuildi. Iirik nasos stansiyalarini elektr kuvvati bilan taminlash maksadida yirik nasos stansiyalari kurish bilan taminlashda energiya manbai bulishi kerak, albatta.
Nasosdir bu, vox, na soz! Bu masalani usha paytdagi viloyat raxbari Maxam Kamolov Maksadni kiska bayon kilinganda u kishi: bilan maslaxatlashib, vazir Aziz Xamidovga kungirok kildik. - Xalk uchun bulsa, bor vujudim bilan kushilganim bulin, - dedi. Ertasigayok u bir gurux loyixachilarni junatdi. Oradan bir kun utib, uzi uchib keldi. Natijada Kirgizistonning «Kurpsoy» GOSidan 220 kilovolt kuchlanishli tarmok va transformator kuvvati 125 ming kilovolt-amper bulgan «Kizilrovot» podstansiyasi kurilib ishga tushirildi. 220 kilovolt kuchlanishli tarmok «Kizilrovot»dan to Namangandagi «Sardor» podstansiyasigacha olib borildi. Xuddi shu tarika «Pungon» massivida 220 kilovolt kuchlanishli «Obixayot» podstansiyasi barpo etildi». 1970-1972 yillari viloyatning adir yerlarida kichik-kichik nasos stansiyalari kurish avjiga chikdi. Xar yili sugorish mavsumi boshlanguncha kuvati 50 kilovattdan tortib 300 kilovattgacha bulgan 25-30 ta nasos stansiyalari kurib ishga tushirilardi. Bunday nasos stansiyalari Uychi, Chortok, Yangikurgon, Kosonsoy, Turakurgon, Chust, Pop tumanlarida kurilardi. Nasos stansiyasiga elektr uzatish tarmogi kurish, transformatorlarni urnatib, kuchlanish ostiga kuyish viloyat partiya kumitasi va ijrokumning karoriga asosan elektr tarmoklari bilan «Uzolektrkurilish» («Uzolektrostroy») boshkarmasining 11-mexanizatsiyalashgan kolonnasiga, nasos stansiyalarini kurish, kuvurlarini montaj kilish shaxardagi sanoat korxonalari, viloyat suv xujaligi tashkiloti zimmasi- ga yuklatilardi. 1971-1972 yillar mobaynida viloyat paxta maydonlarini sugorish Turakurgon tumanida «Namuna», «Shaxand», Chortok tumanida «Chortok», «Alixon», Chust tumanida «Olmos» podstansiyalari va 100 kilometrdan ortik 110/35 kilovolt kuchlanishli, 200 kilometrdan ortik 10/6/0,4 kilovolt kuchlanishli elektr uzatish tarmoklari kurib ishga tushirildi. Podstansiyalardagi transformatorlarning kuvvati 78 ming kilovolt-amperga oshirildi. bulgan extiyoji Natijala kokoridagi tumanlar xududida joylashgan kondirildi va uzluksiz kuvvat bilan taminlashga imkon yaratildi. Namanganda bu davrda eng yirik bulgan 220 kilovol «Sardor» podstansiyasi bilan Andijon viloyatidagi «Yubileynaya» podstansiyasini bir-biri bilan tutashtiruvchi 220 kilovolt kuchlanishli elektr uzatish tarmogi kurib, ishga tushirizdi. Bu uz navbatida Fargona vodiysini Angren GRESi bilan boglovchi mustaxkam elektr zanjirini xosil kildi. 1971 fillan boshlab xar yili viloyatda suv taqchilligi kuzatila boshlandi. Barcha nasos stansiyalari to’la quvvatda ishlaydi. Yana Chust, Yangiqo’rg’on, Kosonsoy, Chortoq tumanlarida sug’orish uchun yuzlab tik quduqlar qazilib, elektrlashtirildi. 1975-1980 yillarda viloyatda Katta Namangan kanalining ishga tushishi bilan, Uychi, Chortoq. Yangiqo’rgon, Kosonsoy, Pop tumanlarida adirlikdagi yerlarga suv chiqarib o’zlashtirish keng ko’lamda olib borildi.
Kanal satxidan bir necha un metrlab balandlikdagi yerlarga suv chikarish esa yukori bosimli katta nasos stansiyalari kurishni takozo etardi. Nasos stansiyalari kurilishini loyixalashta kirishishdan avval, birinchi navbatda, elektr kuvvati bilan taminlash masalasi kundalang turardi. Bu masalalarni xal kilish uchun esa katta energetika kurilishlarini amalga oshirish lozim uzatish tarmoklari va ulkan kuvvatga ega bulgan podstansiyalar bulib, bir necha kilometrlab yukori kuchlanishli elektr kurilishini amalga oshirish lozim edi. Namangan-Kosonsoy elektr uzatish tarmogi bulib, U Ana shunday tarmoklardan: 110 kilovolt kuchlanishli podstansiyalariga ulangan nasos stansiyalarini energiya bilan «Do’stlik», «Kosonsoy», «Tojikiston» kilovolt kuchanishli elektr uzatish tarmog’i tortildi va Pungon massividagi «Obixayot» podetansiyasidan 110 «Pungon», «Olmossoy», «Sirdaryo», «Anxor - 1-2». «Cho’lak» «G’oliblar» va boshqa podetansiyalar ulandi.Yuqoridagi podstansiyalardan qator nasos stansiyalari ishlay boshladi. Namangandagi «Sardor» podstansiyasidan Chust tumaniga tushirildi. Keyinchalik «Tepako’rg’on - I-I» elektr uzatish tarmog’iga To’rako’rg’on tumanidagi «Turkiston ulanib, yuqoridagi nasos stansiyalari ishga tushirildi. Keyinchalik bu tarmoq Chustdagi «Tepaqo’rg’on» 110 kilovolt kuchlanishli taqsimlash (ORU-110) punkti orqali «Obixayot» podstansiyasi bilan xalqa tarzida ulandi. «Sardor» podstansiyasidan tortilgan 110 kuchlanishli «Katta Namangan kanali - I-Sh» elektr tarmog’iga ulangan, xar birining quvvati 10 ming kilovolt-amper bo’lgan ikki transformatorli Katta Namangan kanali podstansiyasiga esa viloyatdagi eng yirik «KNK» nasos stansiyasi ulandi. Bu nasos stansiyasi sekundiga 40 kubometr suvni 80 metr balandlikka ko’taradi. Nasosdan ko’tarilgan obi xayot Kosonsoy, Namangan, To’raqo’rg’on tumanlari yerlarining suv taminotini yaxshilabgina qolmay, adir yerlarida bog’lar yaratish, paxtachilikni rivojlantirishga, dexqonchilik madaniyatini oshirisha munosib xissa qo’shib kelayotir. «Qizilrovot» potstansiyasidan tortilgan tarmoq Oxunbobyev, «Bo’ston», «Uychi nasos», «Piket-196» va «Farg’ona» potstansiyalariga elektr quvvati yetkazib berdi.
Bu potstansiyalardan elektr uzatish tarmog’i tortilib, ikki tumandagi qator nasos stansiyalarini energiya bilan taminladi. Bu nasoslar suv bilan taminlagan adirlik yerlarda ko’plab boglar barpo etilib, viloyatimiz mexnatkashlarini meva-sabzavotga bo’lgan extiyojini qondirishda katta axamiyat kasb etib kelmoqda. Viloyatda Katta Namangan kanalining ishga tushishi bilan adirlarni o’zlashtirish uchun yangi yirik nasos staniyalari «Pungon», «Olmossoy», «Sirdaryo», «Anxor - 1-2». «Cholak» «Goliblar» va boshqa podtansiyalar ulandi.
Начало формы
Конец формы
Yüklə 0,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin