Cemlesdirme ve birge olcmeler Beynelxalq ve regional standartlarin tetbiqi ve qaydalari

cemlesdirme ve birge olcmeler



Beynelxalq ve regional standartlarin tetbiqi ve qaydalari


Beynəlxalq standartlar – dünya dövlətlərinin əksəriyyətinin qəbul və istifadə etdiyi standartlar, norma, qayda və tövsiyələrdir.

regional (hövzə) standartlar – texniki-iqtisadi əməkdaşlıq edən bir qrup regional (hövzə) dövlətlərin qəbul və istifadə etdikləri standartlar, norma, qayda və tövsiyələrdir.

dövlətlərarası standartlar – iki və çox dövlətlərin qarşılıqlı razılıq əsasında qəbul etdikləri və bir-biri ilə müvafiq münasibətlərdə istifadə etdikləri standartlar, norma, qayda və tövsiyələrdir.

milli standartlar – ayrıca müstəqil dövlətin ərazisində müvafiq qaydada hazırlanıb istifadə edilən standartlar, norma, qayda və tövsiyələrdir.

standartın tətbiqi – istifadəçi tərəfindən standartda verilmiş tələblərin

yerinə yetirilməsi ilə standartın yayılma sahəsinə və təsir dairəsinə uyğun istifa­dəsidir. Standartın istifadəçiləri aşağdakılardır: təsərrüfat subyektləri (tədqiqatçılar, işləyi­cilər, sınaqları aparanlar, sertifikatlaşdırma üzrə orqanlar, mal istehsalçıları, ticarət təş­kilatları, qulluq və təmir təşkilatları, istifadə edilmiş məhsulun utilləş­dirilməsi, basdırıl­ması və ya məhv edilməsi); əhali, yəni son məhsulun (xalq isteh­lakı mallarının) alıcıları və istehlakçıları və hər cür məişət xidmətlərinin istifadə­çiləri; bütün səviyyə­lərdə dövlət orqanları.

Standartın yayılma sahəsi – konkret standartlaşdırma obyektləri və standart­laşdırma aspektləridir. Standartın təsir dairəsi verilmiş kateqoriyalı standartı qəbul etmiş (təsdiq etmiş) orqanın statusu və səriştəliliyi ilə təyin edilir. Bu, MDB ərazisi (QOST), Azərbaycanın ərazisi (AZS), elm və texnika sahələri (SSAZ), müəssisə (MS) ola bilər.