Çürük Koruma ve Tedavi programı Dr. Remzi Ülgen

Çürük Koruma ve Tedavi programı

• Dr. Remzi Ülgen

Çürük ve Korunma

• Çürüğün Durumu

• Teşhis

• Risk Değerlendirilmesi (genel ve kariogramla)

• Koruma

• Tedavi

1. Çürüğün Durumu

• Sağlıklı yüzey

• Beyaz nokta ( White Point)

• Mine harabiyeti

• Dolgulu fakat çürük devam ediyor

• Dentinde madde kayıbı

• Dişte Fraktür

2. Teşhis (genel)

• Mikrobiyolojik ( laktobasil, Mutans Streptokok)

• Tükürük ( Akış hızı, tamponlama kapasitesi,

• Plak ( Plak miktarı)

• Diş yüzeyinde uzun süredir plak olmasına rağmen Fluorlu içme suyu,

• Düşük mutans,

• Az şeker tüketimi,

• Normal tükürük sayesinde çürük oluşmamış. Buna rağmen yüksek risk kabul edilmelidir.

Teşhis (Kariogram)

4.Koruma

• Fluorid

• Diyet analizi

• Oral hijyen

• Antimikrobiyaller

• Tükürüğün düzenlenmesi

Koruyucu Uygulamalar

Floridler ve farklı kullanımları

• Topluma yönelik/Okulda/ Evde Hekim Kontrolünde Olanlar

• Su

• Tuz

• Süt

• Şeker

• Tablet, damla

• Gargara

• Diş macunu

• Diş ipi ve kürdan

• Çiklet

• Suni tükürük

Profesyonel Kullanım

• Yüzeyel solüsyonlar

• Jeller

• Vernikler

FLUOR VE SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ

• Fluor doğada yaygın olarak, bileşikler halinde bulunur.

• Halojenler grubunda yer alan bir elementtir.

• İnsan organizmasında iz element olarak bulunur

• Diş ve kemik gelişiminde önemli rol oynar.

DOĞADA FLUOR KAYNAKLARI

• Fluor çok fazla elektronegatif bir elementtir

• Doğada element halinde rastlanmaz.

• Toprak ve kayalarda, sularda, havada fluor kompleks iyonlar ve bileşikler halinde bulunur.

• Criyolit (Alüminyum yapımında kullanılır %4,2 den fazla F bulunur), apatit, mica, topaz, tourmalin gibi elementlerin içerisinde fluor bulunur.

• Fluorun bol bulunduğu sular genellikle, yüksek dağların eteklerinde, deniz kaynaklarının jeolojik kalıntılarının bulunduğu alanlardaki sulardır.

• Deniz suyu 0,8-1,4 mg/l fluor içerir. Göl, nehir ve

• artezyen sularının büyük bölümünde 0,5 mg/l den azdır.

Havada fluor, fluor içeren kumların tozlarından, endüstriyel gazlardan, kömür dumanlarından, volkanik aktivitelerden çıkan dumanlardan kaynaklanır.

• Havada fluor, fluor içeren kumların tozlarından, endüstriyel gazlardan, kömür dumanlarından, volkanik aktivitelerden çıkan dumanlardan kaynaklanır.

• Bitkilerde fluoru kökleri aracılığı ile aldıklarından gıdalarda da değişik oranlarda bulunmaktadır

• Balıklarda 21-761 mg/kg oranında,

• Tahıllarda, muzda patateste 4,2 mg/kg.

• Bitkisel çayda 3,2-400 mg/kg, demlenmiş halinde 8,6 mg/l bulunmuştur.

FLUORUR VE ÇEVRE KİRLİLİĞİ

• Kirliliğin temel kaynağı endüstri ve madenciliktir

• (1955 yılında Almanya’da endüstriyel alanlarda havadaki fluor içeriği 0,5-3,8 microgr/metreküp, endüstriyel olmayan alanlarda 0,05-1,9 microgr/metreküp bulunmuştur.)

• Pestisit ve gübrelerin kullanılmasıyla da besin zincirine fluor karışmaktadır ( bu da fluorun istenmeyen yan etkilerine neden olabilmektedir ).

FİZYOLOJİ:

• Gıdalarla alınan fluoridin %75-90’nı gastrointestinal sistemden absorbe edilir.

• Plazma pik konsantrasyonuna 30-60 dk. ulaşır.

• Oral mukozadan absorbsiyon sınırlıdır ve muhtemelen %1’den azdır.

• Midedeki absorbsiyon, pH, gastrik içerik, diyetteki Ca ( Ca Engeller) ve diğer katyonların miktarlarına bağlıdır.

• Plazmadaki fluor konsantrasyonu 0,04-0,06 mg/l civarındadır.

• Serum fluorid konsantrasyonları PTH verildiğinde artarken Kalsitonin verildiğinde azalmaktadır.

• Günlük alınan fluoridin %10-25 kadarı absorbe edilmeden feçesle atılır.

• Absorbe edilen fluorun eliminasyonu böbrekler aracılığıyla ve az miktarlarda ter yoluyla olmaktadır (35 ml/dk).

• 1mg/l fluorlu su içen veya 1mg’lık tablet kullanan çocuklarda fluor eksresyonu 25-35 mikrogr/saattir

• NaF Toksik Dozu: 5Mg/Kg

• 10 Kg ağırlığında bir çocuk için 50 Mg, ( 4 Mlt jel)

• 20 Kg ağırlığında bir çocuk için 100 Mg NaF yutarsa AKUT TOKSİK DOZ’ a ulaşılır.

Diş Hekimliğinde Fluoridlerin Kullanımı

• Ağız ortamında demineralizasyon ve remineralizasyonu süreçleri birbirini izlemektedir.

• Fluoridlerin bu süreçleri etkileyerek demineralizasyonu yavaşlatması, remineralizasyonu arttırması nedeniyle diş hekimliğinde kullanılmaktadır.

• Fluoridler Diş Hekimliğinde;

• Sağlıklı bireylerde,

• Çürüğe eğilimli olanlarda,

• Erozyon ve hassasiyet tedavisinde,

• Özel bakım ihtiyacı olan gruplarda uygulanmaktadır.

Özel bakım ihtiyacı olan grupları;

• Ortodontik tedavi görenler,
• Baş boyun kanserleri nedeniyle radyoterapi yapılan hastalar,
• Gebeler,
• Yaşlılar,
• Ağız kuruluğu olanlar ve

• Özürlü çocuklar oluşturmaktadır ki bu gruplar içinde de fluoridlerin uygulanması son derece önem taşımaktadır.

Fluorid Kullanım Yöntemleri

Genel Kullanım Özellikleri.

• Fluoridlerden optimal yarar sağlayabilmek için 3-4 yıl (2-3000 ppm birikim) kullanılmaya devam edilmelidir.

• Fluoridler cam ile temas etmemelidir.

• Korunmaları ve uygulamaları plastik kaplardan yapılmalıdır.

• Uygulamalardan sonra 30 dakika bir şey yenmemeli ve içilmemelidir.

Solüsyon ve Jellerin Uygulama Sıklığı

Kalay Fluorür’ün Özellikleri

• SnF2‘nin özellikleri; Antibakteriyel özelliği nedeni ile Mutans Streptokokusların sayısını azaltır.

• Gingivitis tedavisinde kullanılır.

• Plak birikim hızını düşürür.

• Bir iki uygulamada hassasiyetleri giderir.

• Ancak uzun süreli uygulamalarda dişlerde boyanmaya neden olmaktadır.

NaF’ün özellikleri

• Nötral NaF Kompozit ve porselen restorasyonu olanlarda

• Radyoterapi gören hastalarda tercih edilir.

• Clorhexidin ile sinerjik etkiye sahiptir. Birlikte kullanılmaları etkilerini arttırır.

• Floridlerin düşük konsantrasyon ve sık kullanılmaları durumunda daha etkili olmaktadırlar.

%0,2-0,5 haftalık gargara kullanımı;

• Tercihen dişler fırçalandıktan sonra (6-13 yaş arası) 7-12 cc arası NaF ile iki defa birer dakika, toplam iki gargara yapılır. (Sorunlu çocuklarda 2 defa 45 saniye)

• Yarım saat bir şey yenmez ve içilmez

• Bu uygulama 4 hafta arka arkaya tekrar edilir ve altı ay sonra tekrar uygulanır.

Hazırlanması:

• 5 Litre suya 10 Gr ( %0.2) NaF ilave edilir ve plastik bidon iyice çalkalanır ( Topluma yönelik çalışmalarda).

NaF jel risk guruplarında kullanılır.

• Nötral jel (% 1.1) diş fırçası veya kaşıkla 2 defa 2 dakika uygulanır. (Toplam 4 dakika)

• APF jel toplam 1 dakika uygulanır. Bu uygulama çürük şiddetine göre 3-6 ay ara ile tekrar edilir. Her ay uygulandığı durumlar da vardır.

Hazırlanması:

• 1.3 Lt. su, 14,8 gr NaF, 36 Gr CMC (Karboksi Metil Selüloz) Jel kıvamına gelinceye kadar plastik bir kapta tahta spatül ile karıştırılır.

Fluor Vernikleri

• Duraphat %5 NaF (22.600 ppm F)

• Duraflor %5 Naf

• Cavityshield %5 Naf

• FluorProtector Difluorosilane, %0.1 F (1 ppm F)

• Klorkeksidin verniği “Servitec”

• Kalsiyum ve fosfat patı “Tooth mousee”