Fightdementia. Org. Au



Yüklə 56,5 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix16.03.2017
ölçüsü56,5 Kb.
#11627

DEMANS

HAKKINDA


NATIONAL DEMENTIA HELPLINE 1800 100 500

FIGHTDEMENTIA.ORG.AU

DEMANS  

NEDİR?


Bu Bilgi Broşürü demansı, kimleri etkilediğini ve bazı yaygın biçimlerini 

tanımlamaktadır.  Broşür, demansın erken belirtilerini açıklar ve 

zamanında yapılan tıbbi teşhisin önemini vurgular.

Demans, beyni etkileyen bozuklukların neden olduğu 

belirtiler bütününü tanımlar. Tek başına belli bir hastalık 

değildir.

Demans düşünceyi, davranışı ve günlük faaliyetleri yerine 

getirme yetisini etkiler. Hastalık, beyin işlevini kişinin normal 

sosyal ve çalışma yaşamını engelleyecek ölçüde etkiler. 

Demansın temel etkisi, azalan zihinsel becerilerin bir sonucu 

olarak günlük faaliyetlerin yapılamaz olmasıdır.

Doktorlar, iki veya daha fazla zihinsel işlevin önemli ölçüde 

bozulması durumunda teşhis koymaktadırlar. Etkilenen 

zihinsel işlevler arasında hafıza, dil becerileri, bilgilerin 

anlaşılması, uzamsal beceriler, muhakeme ve dikkat 

sayılabilir. Demanslı kişiler problem çözmekte ve duygularını 

kontrol etmekte zorluk çekerler. Kişilik değişiklikleri de 

görülebilir. Bir kişide görülen belirtiler, demansa neden olan 

bozuklukların beynin neresinde hasar olduğuna bağlı olarak 

ortaya çıkar.

Demansın birçok çeşidinde, beyindeki bazı sinir hücrelerinin 

çalışması durmakta, diğer hücrelerle bağlantısı kaybolmakta 

ve ölmektedir. Demans genellikle ilerleme gösterir. Yani, 

hastalık beyinde giderek yayılır ve kişide görülen belirtiler 

zamanla kötüleşir.

Demans kimlerde görülür?

Demans herhangi bir kişide görülebilir, ama risk yaşla artar. 

Demanslı kişilerin çoğu yaşlı kişilerdir, ama yaşlıların 

çoğunun demans hastası olmadığı da unutulmamalıdır. 

Yaşlanmanın normal bir parçası değildir, beyin hastalığı 

nedeniyle olur. Seyrek olarak 65 yaşın altındaki kişilerde de 

demans ortaya çıkar ve buna ‘erken görülen demans’ adı 

verilir.


Seyrek görülen birkaç kalıtsal demans çeşidi bulunmakta 

olup, hastalığa mutasyona uğramış belirli genlerin neden 

olduğu bilinmektedir. Bununla beraber çoğu demans 

vakasında bu genlerin etkisi yoktur, ama ailede benzer 

demans hikayesi olanlar daha fazla risk altındadır. Ayrıntılı 

bilgi için Demans Hakkında: Demansın genetiği (About 



Dementia: Genetics of dementia) Bilgi Broşürünü 

okuyunuz.

Bazı sağlık ve yaşam tarzı koşullarının, kişilerde demans riski 

yaratan bir rol üstlendiği de görülmektedir. Fiziksel ve 

zihinsel olarak daha az aktif olan kişilerde olduğu gibi, 

yüksek tansiyon gibi tedavi edilmemiş damarsal risk 

faktörlerine sahip kişilerde risk artmaktadır. Demans risk 

faktörleri hakkında güncel ve ayrıntılı bilgiler 



yourbrainmatters.org.au  web sitesinde bulunabilir.

Demansın nedeni nedir?

Demansa neden olan birçok farklı hastalık bulunmaktadır. 

Çoğu vakada, bireylerde bu hastalıkların görülme nedeni 

bilinmemektedir. Demansın en yaygın görülen biçimleri 

şunlardır:

Alzheimer’s hastalığı

Alzheimer’s hastalığı en yaygın demans biçimdir, vakaların 

üçte ikisinden sorumludur. Demans, sıklıkla hafıza kaybı ile 

başlayıp, zihinsel faaliyetlerde giderek azalmalara yol açar. 

Alzheimer’s hastalığı beyinde görülen iki anormallikle 

karakterize edilir – amiloid plakları ve nörofibriler yumaklar. 

Plaklar, beta amiloid adı verilen bir proteinin anormal 

kümeleridir. Yumaklar, tau adı verilen proteinlerin 

burulmasından oluşan demetlerdir. Plaklar ve yumaklar sinir 

hücreleri arasındaki iletişimi durdurur ve ölmelerine neden 

olur. Ayrıntılı bilgi için Demans Hakkında: Alzheimer’s 

hastalığı (About Dementia: Alzheimer’s disease) Bilgi 

Broşürünü okuyunuz.



Damarsal demans 

Damarsal demans, beyindeki kan damarlarında oluşan 

hasarın yol açtığı zihinsel bozukluktur. Demansa tek bir felç 

neden olabildiği gibi zaman içerisinde olan birçok mini-felç 

de neden olabilir. Bu mini felçler aynı zamanda geçici 

iskemik ataklar (TIAlar) olarak da bilinir.

Damarsal demans teşhisi, beyin kan damarlarında bir 

hastalık ve günlük yaşamı kısıtlayan zihinsel bozukluk 

olduğunu gösteren kanıtlar bulunduğunda konulur. 

Damarsal demans belirtileri bir felç sonrasında aniden 

başlayabildiği gibi kan damarı hastalığı kötüleştikçe yavaş 

yavaş da başlayabilir. Belirtiler, beyin hasarının nerede 

1

Bu yardım belgesi mali olarak Avustralya Hükümeti  



tarafından desteklenmiştir. 

ABOUT  


DEMENTIA

WHAT IS DEMENTIA?

TURKISH | ENGLISH


Bu yayın, içerdiği konu hakkında sadece genel bir bilgi verir. Kişilerin kendi özel 

durumları için profesyonel tavsiye almaları salık verilir. Alzheimer’s Australia bu yayında 

yer alan her hangi bir hatadan veya eksiklikten sorumlu değildir.

© Alzheimer’s Australia 1999  

Gözden geçirme 2005, 2012, 2013, 2016

ABOUT 


DEMENTIA

DEMANS


HAKKINDA

olduğuna ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Sadece bir 

zihinsel işlevi etkilediği gibi birkaç belli işlevi de etkileyebilir. 

Damarsal demans, Alzheimer’s hastalığına benzeyebilir, 

damarsal demans ve Alzheimer’s karışımı da yaygın 

görülmektedir. Ayrıntılı bilgi için Demans Hakkında: 



Damarsal demans (About Dementia: Vascular dementia) 

Bilgi Broşürünü okuyunuz.



Lewy cisimciği hastalığı

Lewy cisimciği hastalığı, beyinde Lewy cisimciklerinin 

bulunmasıyla karakterize edilir. Lewy cisimcikleri, sinir 

hücreleri içinde oluşan alfa- sinüklein proteinlerinin anormal 

kümeleridir. Bu anormallikler beynin belli alanlarında oluşur, 

hareket, düşünme ve davranışlarda değişikliklere neden 

olur. Lewy cisimciği hastalığı olanlar dikkat toplama ve 

düşünme yetilerinde büyük dalgalanmalar yaşayabilirler. 

Kısa sürelerde neredeyse normal bir performanstan ciddi 

kafa karışıklığı yaşadıkları dönemlere geçebilirler. Görsel 

halüsinasyonlar da yaygın belirtiler arasındadır.

Lewy cisimciği hastalığına, birbiriyle örtüşen bozukluklar 

dahil edilebilir:

 Lewy cisimcikli demans



 Parkinson hastalığı

 Parkinson hastalığı demansı



Parkinson hastalığı, çoğunlukla ilk olarak hareket belirtileri 

ortaya çıktığında teşhis edilir. Parkinson hastalığı ilerledikçe 

birçok kişide demans da gelişir.  İlk olarak ortaya zihinsel 

belirtiler çıktığında, Lewy cisimcikli demans teşhisi konulur.

Lewy cisimciği hastalığı bazen Alzheimer’s ve/veya damarsal 

demans hastalığı ile görülür. Ayrıntılı bilgi için Lewy 



cisimciği hastalığı (Lewy body disease) Bilgi Broşürünü 

okuyunuz.



Ön-şakak demansı

Ön-şakak demansı, beyin ön ve/veya şakak loblarının hasar 

görmesiyle ortaya çıkar ve ilerleyen bir tablo gösterir. 

Belirtiler genellikle bireyler 50-60 yaşlarındayken bazen de 

daha erken yaşlarda başlar. Ön-şakak demansının iki ana 

çeşidi vardır – ön (davranışsal belirtiler ve kişilik 

değişiklikleriyle görülür) ve şakak (dil becerilerindeki 

bozukluklarla görülür). Bununla birlikte bu ikisi sıklıkla 

örtüşür. 

Beynin ön lobları, kişinin muhakeme ve sosyal davranışlarını 

kontrol ettiğinden, ön-şakak demansı olan kişiler sıklıkla 

doğru sosyal davranışları göstermekte sorunlar yaşarlar. 

Kaba davranabilir, normal sorumluluklarını ihmal edebilir, 

saplantılı, tekrar edici, saldırgan olabilirler, kendilerini 

tutmada zorluk çekebilir veya tepkisel davranabilirler.

Şakak demansının veya ön-şakak demansının dil yetilerini 

etkileyen türünün iki ana biçimi vardır. Semantik (anlamsal) 

demans, kelimelerin anlamlarının giderek kaybolması, 

kelimeleri ve insanların isimlerini bulmakta zorluk çekme ve 

dili anlamada zorluklarla görülür. İlerleyici akıcılığını yitirmiş 

konuşma zorluğu (non-fluent aphasia), çok yaygın olmayıp 

akıcı konuşma yetisini etkiler.

Ön-şakak demansı bazen ön-şakak lob dejenerasyonu 

(FTLD) veya Pick’s hastalığı olarak adlandırılır. Ayrıntılı bilgi 

için Demans Hakkında: Ön-şakak demansı (About 

Dementia: Frontotemporal dementia) Bilgi Broşürünü 

okuyunuz, ya da Frontier araştırma grubu web sitesini 

neura.edu.au adresinde ziyaret ediniz.

Demans mı?

Demansa benzer belirtiler gösteren birkaç durum vardır. 

Bunlar genel olarak tedavi edilebilirler. Bunlar arasında bazı 

vitamin ve hormon yetersizlikleri, depresyon, ilaç etkileri, 

enfeksiyonlar ve beyin tümörleri yer almaktadır.

Belirtiler ilk çıktığında erken aşamada tıbbi teşhisin 

konulması çok önemlidir, böylece tedavi edilebilir hastalığı 

olan kişiye teşhis konulabilir ve doğru bir şekilde tedavi 

edilebilir. Belirtiler demans nedeniyle ortaya çıkmışsa, erken 

teşhis konulmasıyla destek, bilgi ve ilaçlara erkenden 

ulaşılabilecektir.

Demansın ilk işaretleri nelerdir?

Demansın ilk işaretleri sinsi ve belirsiz olabilir ve hemen 

bariz olmayabilir. Bazı yaygın belirtileri arasında şunlar vardır:

 İlerleyici ve sık hafıza kaybı 



 Kafa karışıklığı

 Kişilik değişikliği



 Kayıtsızlık ve geri çekilme

 Günlük faaliyetleri yapma kabiliyetlerini kaybetme 



Yardımcı olmak için neler yapılabilir?

Şu anda demansın çoğu çeşidinin bir tedavisi yoktur. 

Bununla birlikte bazı belirtileri azaltan ilaçlar bulunmuştur. 

Demanslı kişiler için destek çok önemlidir, ailelerine, 

arkadaşlarına ve bakıcılarına verilen yardım durumun 

yönetiminde olumlu bir değişiklik yapabilir.

1

DAHA FAZLA BİLGİ



Alzheimer’s Australia destek, bilgi, eğitim ve danışmanlık 

hizmetleri sunar. Demans Ulusal Yardım Hattı’nı  



1800 100 500 numaradan arayabilir ya da 

fightdementia.org.au adresinde web sitemizi ziyaret 

edebilirsiniz

Dil yardımı almak için 131 450 numaradan 

Yazılı ve Sözlü Tercümanlık Servisini arayınız.



ABOUT 

DEMENTIA


NATIONAL DEMENTIA HELPLINE 1800 100 500

FIGHTDEMENTIA.ORG.AU

WHAT IS 

DEMENTIA? 



This Help Sheet describes dementia, who gets it and some of its 

most common forms. It describes some early signs of dementia 

and emphasises the importance of a timely medical diagnosis.

Dementia describes a collection of symptoms that 

are caused by disorders affecting the brain. It is not 

one specific disease.

Dementia affects thinking, behaviour and the ability 

to perform everyday tasks. Brain function is affected 

enough to interfere with the person’s normal social 

or working life. The hallmark of dementia is the 

inability to carry out everyday activities as a 

consequence of diminished cognitive ability.

Doctors diagnose dementia if two or more cognitive 

functions are significantly impaired. The cognitive 

functions affected can include memory, language 

skills, understanding information, spatial skills, 

judgement and attention. People with dementia  

may have difficulty solving problems and controlling 

their emotions. They may also experience  

personality changes. The exact symptoms 

experienced by a person with dementia depend on 

the areas of the brain that are damaged by the 

disease causing the dementia.

With many types of dementia, some of the nerve 

cells in the brain stop functioning, lose connections 

with other cells, and die. Dementia is usually 

progressive. This means that the disease gradually 

spreads through the brain and the person’s 

symptoms get worse over time.

Who gets dementia?

Dementia can happen to anybody, but the risk 

increases with age. Most people with dementia are 

older, but it is important to remember that most older 

people do not get dementia. It is not a normal part of 

ageing, but is caused by brain disease. Less 

commonly, people under the age of 65 years develop 

dementia and this is called ‘younger onset dementia’.

There are a few very rare forms of inherited 

dementia, where a specific gene mutation is known 

to cause the disease. In most cases of dementia 

however, these genes are not involved, but people 

with a family history of dementia do have an 

increased risk. For more information see the Help 

Sheet on About Dementia: Genetics of dementia.

1

This help sheet is funded by the Australian Government



Certain health and lifestyle factors also appear to play 

a role in a person’s risk of dementia. People with 

untreated vascular risk factors including high blood 

pressure have an increased risk, as do those who are 

less physically and mentally active. Detailed 

information about dementia risk factors is available at 



yourbrainmatters.org.au.

What causes dementia?

There are many different diseases that cause 

dementia. In most cases, why people develop these 

diseases is unknown. Some of the most common 

forms of dementia are:

Alzheimer’s disease

Alzheimer’s disease is the most common form of 

dementia, accounting for around two-thirds of cases. 

It causes a gradual decline in cognitive abilities, often 

beginning with memory loss.

Alzheimer’s disease is characterised by two 

abnormalities in the brain – amyloid plaques and 

neurofibrillary tangles. The plaques are abnormal 

clumps of a protein called beta amyloid. The tangles 

are bundles of twisted filaments made up of a protein 

called tau. Plaques and tangles stop communication 

between nerve cells and cause them to die. For more 

information see the Help Sheet on About Dementia: 

Alzheimer’s disease.

Vascular dementia

Vascular dementia is cognitive impairment caused by 

damage to the blood vessels in the brain. It can be 

caused by a single stroke, or by several strokes 

occurring over time.

Vascular dementia is diagnosed when there is 

evidence of blood vessel disease in the brain and 

impaired cognitive function that interferes with daily 

living. The symptoms of vascular dementia can begin 

suddenly after a stroke, or may begin gradually as 

blood vessel disease worsens. The symptoms vary 

depending on the location and size of brain damage. 

It may affect just one or a few specific cognitive 

functions. Vascular dementia may appear similar to 



This publication provides a general summary only of the subject matter 

covered. People should seek professional advice about their specific case. 

Alzheimer’s Australia is not liable for any error or omission in this publication.

© Alzheimer’s Australia 1999 

Reviewed 2005, 2012, 2013, 2016

Alzheimer’s disease, and a mixture of Alzheimer’s 

disease and vascular dementia is fairly common. For 

more information see the Help Sheet on About 



Dementia: Vascular dementia.

Lewy body disease

Lewy body disease is characterised by the presence 

of Lewy bodies in the brain. Lewy bodies are 

abnormal clumps of the protein alpha-synuclein that 

develop inside nerve cells. These abnormalities  

occur in specific areas of the brain, causing changes 

in movement, thinking and behaviour. People with 

Lewy body disease may experience large fluctuations 

in attention and thinking. They can go from  

almost normal performance to severe confusion 

within short periods. Visual hallucinations are also a 

common symptom.

Three overlapping disorders can be included with 

Lewy body disease:

 Dementia with Lewy bodies



 Parkinson’s disease

 Parkinson’s disease dementia



When movement symptoms appear first, Parkinson’s 

disease is often diagnosed. As Parkinson’s disease 

progresses most people develop dementia. When 

cognitive symptoms appear first, this is diagnosed as 

dementia with Lewy bodies.

Lewy body disease sometimes co-occurs with 

Alzheimer’s disease and/or vascular dementia.  

For more information, see the Help Sheets on  



Lewy body disease.

Frontotemporal dementia

Frontotemporal dementia involves progressive 

damage to the frontal and/or temporal lobes of the 

brain. Symptoms often begin when people are in 

their 50s or 60s and sometimes earlier. There are 

two main presentations of frontotemporal dementia 

– frontal (involving behavioural symptoms and 

personality changes) and temporal (involving 

language impairments). However, the two often 

overlap.


Because the frontal lobes of the brain control 

judgement and social behaviour, people with 

frontotemporal dementia often have problems 

maintaining socially appropriate behaviour. They may 

be rude, neglect normal responsibilities, be 

compulsive or repetitive, be aggressive, show a lack 

of inhibition or act impulsively.

There are two main forms of the temporal or 

language variant of frontotemporal dementia. 

Semantic dementia involves a gradual loss of the 

meaning of words, problems finding words and 

remembering people’s names, and difficulties 

understanding language. Progressive non-fluent 

aphasia is less common and affects the ability to 

speak fluently.

Frontotemporal dementia is sometimes called 

frontotemporal lobar degeneration (FTLD) or Pick’s 

disease. For more information, see the Help Sheet 

on About Dementia: Frontotemporal dementia, or 

visit the Frontier research group website  



neura.edu.au

Is it dementia?

There are a number of conditions that produce 

symptoms similar to dementia. These can often be 

treated. They include some vitamin and hormone 

deficiencies, depression, medication effects, 

infections and brain tumours.

It is essential that a medical diagnosis is obtained at 

an early stage when symptoms first appear to ensure 

that a person who has a treatable condition is 

diagnosed and treated correctly. If the symptoms are 

caused by dementia, an early diagnosis will mean 

early access to support, information and medication 

should it be available.

What are the early signs of dementia?

The early signs of dementia can be very subtle, 

vague and may not be immediately obvious. Some 

common symptoms may include:

 Progressive and frequent memory loss



 Confusion

 Personality change



 Apathy and withdrawal

 Loss of ability to perform everyday tasks



What can be done to help?

At present there is no cure for most forms of 

dementia. However, some medications have been 

found to reduce some symptoms. Support is vital for 

people with dementia and the help of families, 

friends and carers can make a positive difference to 

managing the condition.

FURTHER INFORMATION

Alzheimer’s Australia offers support, information, 

education and counselling. Contact the National 

Dementia Helpline on 1800 100 500, or visit our 

website at fightdementia.org.au 

For language assistance phone the 

Translating and Interpreting Service  

on 131 450

ABOUT 


DEMENTIA

1

Yüklə 56,5 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin