Hayvonlarning zamonaviy tasnifi va filogenizi

MUSTAQIL ISHI

Samarqand Davlat Universiteti Biologiya fakulteti magistranti Asqarova vazira Asqar qizining “Hayvonlarning zamonaviy tasnifi va filogenizi” fanidan

Tekshirdi: M.Rahimov
Samarqand 2023
Bajardi: V.Asqarova

Sistematika – organizmlarning xilma-xilligi, uni ta’riflash metodlari va uning yuzaga kelish qonuniyatlari haqidagi fandir. Biologik sistematikada bilim klassifikatsiya ko’rinishida bo’ladi. . Klassifikatsiyalash (klassifikatsiya yaratish) jarayoni bu taksonomik reallik haqidagi fikrlarni umumlashtirishdan iborat jarayon. Zoologik nomenklatura esa zoologik klassifikatsiyalarda ajratib ko’rsatilgan organizm guruhlariga nom qo’yish jarayonidir. Obyektlarning o’zini avvaldan ma’lum bo’lgan taksonlarga kiritish identifikatsiya-aniqlash deyiladi Klassifikatsiyaning predmeti tirik organizmlar bo’lsa, taksonomiyaning predmeti klassifikatsiyalardir.

• Sistematika – organizmlarning xilma-xilligi, uni ta’riflash metodlari va uning yuzaga kelish qonuniyatlari haqidagi fandir. Biologik sistematikada bilim klassifikatsiya ko’rinishida bo’ladi. . Klassifikatsiyalash (klassifikatsiya yaratish) jarayoni bu taksonomik reallik haqidagi fikrlarni umumlashtirishdan iborat jarayon. Zoologik nomenklatura esa zoologik klassifikatsiyalarda ajratib ko’rsatilgan organizm guruhlariga nom qo’yish jarayonidir. Obyektlarning o’zini avvaldan ma’lum bo’lgan taksonlarga kiritish identifikatsiya-aniqlash deyiladi Klassifikatsiyaning predmeti tirik organizmlar bo’lsa, taksonomiyaning predmeti klassifikatsiyalardir.

Sistematikaning g’oyaviy-nazariy yo’nalishlari
ESSENSIALIZM-Asoschisi Aflotun. Vazifasi: Narsalarning asl tabiati, ya’ni ularning yashirin mohiyatini ochish va ta’riflash
NOMINALIZM Asoschisi U.Okkam.
Sistematik birliklar noreal. Ularga taksonlar emas fratriyalar sifatida qarashgan
NOMOTETIK SISTEMATIKA
Asoschisi A.Lyubishev
Sistematika iyerarxik emas to’rsimon va boshqa shakllarda bo’ladi
EMPIRIZM
Asoschisi F. Bekon
Sistematika muhim yo’nalish lekin qo’llanilish sohasi faqat organizmlarni aniqlash uchun deb hisoblaydilar
EVOLYUTSIONIZM
Asoschisi E. Gekkel
Individlar evolutsion yaqinlik darajasiga ko’ra guruhlanishi lozim
Organizmning istalgan xususiyati sistematik belgi sifatida qo’llanilishi mumkin. Taksonomiyada ko’pincha quyidagi belgilardan foydalaniladi:
Morfo-anatomik – tashqi va ichki tuzilishning o’ziga xos xususiyatlari: individlarning o’lchamlari, shakli, rangi, organlar, to’qimalar, hujayralar organellalarning tuzilishi;