1
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
KIBERXAVFSIZLIK
ASOSLARI
212-DI guruh
Elboyev Baxtiyor
Axborot - bu zamonaviy asrning kislorodi. U tikanli simlar bilan o'ralgan
devorlardan o'tib, elektrlashtirilgan chegaralar bo'ylab harakatlanadi.
- Ronald Reygan
2
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
SAMARQAND FILIALI
Kiberxavfsizlik asoslari
Mustaqil ish
1-VARIANT
MAVZU:
Operatsion tizim muhitida mavjud dasturlar bilan
tanishish va ularning qo‘shimcha imkoniyatlarini o‘rganish
Guruh: 112-19
Bajardi: Elboyev Baxtiyor
Tekshirdi:
Ilhom Rahmatullayev
3
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
Kirish
Ushbu mustaqil ish uchun windows 10 home operatsion tizimida mavjud
dasturlar haqida ma’lumotlar keltirib o’tdim. Biz bilamizki windows oilasi ancha
vaqtdan beri ko’plab yangilanishlar va versiyalar chiqardi. Bu orada nafaqat versiya
balki tizim tarkibida mavjud dasturlar ham o’zgardi(Ma’lum bir yangi dasturlar).
Hozirga kelib Windows 10 operatsion tizimida windows xp, windows 7, 8, 8.1
operatsion tizimlarida mavjud bo’lmagan bir qancha dasturlarni uchratishimiz
mumkun. Demak mustaqil ish davomida anashu tizim tarkibida mavjud dasturlar va
ularning qo’shimcha imkoniyatlarini ko’rib chiqamiz.
Windows 10 operatsion tizimida standart o’rnatilgan dasturlar
4
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
Demak ushbu dasturlani sanab o’tsak:
1. Office
2. Microsoft cortana
3. Sticky notes
4. Microsoft Defender
5. Snip & Sketch
6. Your phone
7. Xbox Game Bar
8. Math input panel
9. Action Recorder
10. Paint 3D
11. Camera
12. One Drive
13. Skype
14. Internet explorer
15. Notebook
16. Voice recorder
17. WordPad
18. Microsoft store
19. Mail
20. Microsoft edge
21. Photos
22. Groove music
23. Maps
Endi ushbu dasturlar haqida va uning
imkoniyatlari to’g’risida birin ketin
to’xtalib o’tamiz.
5
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
1. Office
Shu vaqtgacha windows operatsion tizimida Microsoft office dasturi standart
o’rnatilishi bilan kelmagan. Ammo vanihoyat windows 10 ning so’ngi
yangilanishida bu ish amalga oshirildi. Microsoft office 365 dasturini ixcham web
dastur sifatida tizimga kiritdi. Natijada foydalanuvchi internet tarmog;iga ulangan
holda bemalol ushbu office dasturidan foydalanishi mumkun.
Dastur interfeysi
6
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
2. Microsoft cortana
Cortana - bu Microsoftning shaxsiy samaradorligi
bo'yicha yordamchisi, bu bizga vaqtni tejashga va
e'tiborni eng muhim narsalarga qaratishga yordam
beradi.
Boshlash uchun vazifalar panelidagi Cortana
belgisini tanlaymiz. Agar nima deyishni bilmasak,
"What can you do?"
deb murojat qilganimizda u
nimalar qilaolishini aytadi, va shunga qarab
foydalanishimiz mumkun.
Kortana biz uchun qila oladigan ba'zi narsalar:
▪
Taqvimni boshqarish va jadvalni yangilab turish
▪
Microsoft Teams-dagi uchrashuvga qo'shilish
▪
Ro'yxatlarni yaratish va boshqarish
▪
Eslatmalar va signallarni o'rnatish
▪
Faktlar, ta'riflar va ma'lumotlarni topish
▪
Ilovalarni kompyuteringizda ochish
▪
Ilovalarga murojatni amalga oshirish
Va shu kabilar….
7
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
3. Sticky notes
4. Action Recorder(средство записи действий)
Bu oddiy ekranni videoga oluvchi operatsion tizimda mavjud bo’lgan dastur.
Odatda ko’pchilik ekran harakatini videoga olish uchun qo’shimcha dasturlarni
o’rnatishadi ammo tizim standart dasturi ham ushbu ishni amalga oshiradi.
5. Your phone
Microsoft Qaydlar- Nimanidir keyinroqqa oddiy usulda tezda
saqlashimiz mumkin. Qaydlar ilovasi yordamida qaydlar
yaratish, matn kiritish, qoʻlda yozish yoki rasm yuklash,
matnni formatlash, ularni ishchi stolga mahkamlash, istalgan
joyga surish, ularni qaydlar roʻyxatiga kiritish hamda barcha
qurilmalarga hamda OneNote Mobile, Android va Outlook
for Windows uchun Microsoft Launcher kabi ilovalarga
sinxronlash mumkin.
Kompyuterimizda o'zimiz yoqtirgan barcha narsalarga darhol kirish
huquqini qo'lga kiritishimiz mumkun. SMS-xabarlarni osongina
ko'rish va ularga javob berish, sevimli mobil ilovalarimizga kirish *
va kompyuterimizda telefonimizning bildirishnomalarini qabul
qilish va boshqarish uchun Android telefonimizni va
kompyuterimizni ulash. Kompyuterimizda ** qo'ng'iroqlarni
amalga oshirish va qabul qilish va ularni qurilmalarimizga
o'tkazish. O'zimizning sevimli rasmlarimizni telefonimiz va
kompyuterimiz o'rtasida baham ko'rishimiz mumkun.
8
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
6. Snip & Sketch
7. Microsoft edge
Ekran rasmlariga, fotosurat va boshqa tasvirlarga pero, tegish
yoki sichqoncha yordamida tezkor sharh qo‘shish va saqlash
kabi amallarni bajarish uchun kerakli dastur.
Biz internet explorer haqida ancha yaxshi bilamiz. Odatda
biz internet explorerni firefox , chrome , yandex yoki shu
kabi boshqa brauzerlarni yuklab olish uchun ishlatamiz :)
Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, Internet Explorer -
Microsoft-ning eski flagmani.
Ammo microsoft edge bilan ancha yaxshi natijalarga
erishdi. Umumiy qilib aytganda edge firefox yoki
chromening alternativi.
9
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
8. Microsoft Defender
Ilgari Windows Defender nomi bilan tanilgan
Microsoft Defender Antivirus dasturi elektron pochta,
ilovalar, bulut va Internetdagi viruslar, zararli dasturlar
va shpion dasturlari kabi tahdidlardan kutayotgan har
tomonlama, doimiy va real vaqtda himoya qiladi.
10
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
10. One Drive
11. Xbox Game Bar
Microsoft OneDrive - bu Microsoft tomonidan Office-ning
veb-versiyasining bir qismi sifatida ishlaydigan fayllarni
joylashtirish xizmati va sinxronizatsiya xizmati. Bu ham ancha
foydali dastur hisoblanadi. Kompyuterdagi fayllar to’satdan
yo’qolishi yoki o’chib ketishi mumkun bo’lganhollarda
fayllarni yana qayta zaxiraviy bulutdan yuklash mumkun.
Win+G tugmalarini bosish orqali Windows 10
tizimining ichiga oʻrnatilgan oʻyinlar overleyi Xbox
Game Bar bilan ochish mumkun. Xbox Game Bar
asosiy kompyuter oʻyinlari bilan ishlaydi hamda
bizga ekrandan yozib olish va ulashish vidjetlariga
darhol kirish, oʻyinchilarni izlash funksiyasi (LFG)
yordamida yangi jamoadoshlarni topish hamda
Xbox konsoli, mobil qurilma va kompyuterlarda
oʻyindan chiqmagan holda Xbox tanishlarimiz bilan
suhbatlashish imkonini beradi.
11
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
Xaritalar bizga hamma joyda yordam beradi. Ovozli
navigatsiyalash va transport, jamoat transporti va piyoda
borish yo‘nalishlari yordamida o‘z yo‘limizni topib
olishimiz mumkun. Joyga yetib borish yo‘nalishlari, joy
haqidagi ma’lumotlarni va unga berilgan baholarni olish
uchun joyni qidiramiz. Hatto 3d ko’rinishni ham qo’llab
quvvatlaydi.
12. Maps
Dastur ko’rinishi
12
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
Microsoft store bu huddi google play marketi kabi ilovalar
ombori. Unda ko’plab windows dasturlari mavjud. Ammo
undagi ko’plab kerakli dasturlarni sotib olish kerakligi uchun
foydalanish nisbatan kam. Odatda windows foydalanuvchilari
crack dasturlardan foydalanishni afzal deb biladilar.
13. Microsoft store
Dastur interfeysi
13
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
14. Media dasturlari
15. Mail
16. Skype
Groove music
– Ajoyib musiqa playeri, Xbox , your
phone va shu kabi dasturiy qismlarni ha qo’llab quvvatlaydi.
Movies & TV
–Sodda, tezkor va nafis dasturda eng
so'nggi o'yin-kulgilarni, filmlarni taqdim etadi. Ilova
shuningdek shaxsiy kollektsiyadagi videolarni ijro etish va
boshqarish imkonini beradi.
Voice recorder
– Ajoyib va sodda tuzilishga ega ovoz
yozish dasturi.
Photos
– Ajoyib suratlarni namoyish etish uchun media
dastur.
Office 365, Exchange, Outlook.com, Gmail, Yahoo! va
boshqa ommaviy hisob qaydnomalarini qo'llab-
quvvatlaydigan pochta ilovasi.
Bizga internet tarmogʻi uzra telefon qilishi imkonini beruvchi dastur.
Xizmatning boshqa foydalanuvchilariga qoʻngʻiroq qilish tekin, biroq
oddiy telefon va uyali telefonlarga qoʻngʻiroq qilish uchun haq toʻlanadi.
14
KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
Elboyev Baxtiyor | 212-DI GURUH
E’tiboringiz uchun
rahmat!
Document Outline - KIBERXAVFSIZLIK ASOSLARI
- E’tiboringiz uchun rahmat!
Dostları ilə paylaş: |