Kimyo-metallurgiya

Modul / FAN SILLABUSI
“Kimyo-metallurgiya” fakulteti

		60710400– Kimyoviy texnologiya
	Fanning nomi:		Fizik kimyo
	Fan turi:		Majburiy
	Fan kodi:		PHCH215
	Bosqich:		2
	Semestr:		3 – 4
	Ta’lim shakli:		sirtqi
	Mashg’ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:		240
	Ma’ruza		10
	Amaliy mashg’ulotlar		6
	Tajriba mashg’ulotlari		4
	Seminar		160
	Mustaqil ta’lim		8
	Kredit miqdori:		Imtihon
	Baholash shakli:		O’zbek
	Fan tili:		Fizik kimyo

Fan maqsadi (FM)
FM1			Fanning maqsadi – Fanni o’rganishdan maqsad talabalarning umumiy, noorganik, analitik, organik kimyo va fizika bo’yicha bilimlarini yanada mustahkamlash hamda maxsus fanlarni to’liq va chuqur o’zlashtirishning nazariy asoslarini yaratishdan iborat. Fanning vazifasi - talabalarni tanlangan ta’lim yo’nalishlari amaliyotida uchraydigan jarayon va hodisalarning fizik-kimyoviy qonuniyatlar hamda mexanizmlar yordamida tushuntirish va tahlil qilishga o’rgatish, fanning nazariy masalalari orqali olgan bilimlarini o’quv laboratoriya amaliyotlarini o’tkazish bilan ko`nikma berish, tajribalarni kuzatish va o`lchash, ma’lumotlarni mustaqil ravishda izohlab bera olish, umumlashtirish va tegishli xulosalar chiqarishga orgatish.
Fanni o’zlashtirish uchun zarur boshlang’ich bilimlar
1.		Fizukaviy kimyo
	Ta’lim natijalari (TN)
		Bilimlar jihatidan:
	TN1	kimyoviy termodinamika qonunlari;
	TN2	kimyoviy va fazaviy muvozanat qonunlari;
	TN3	elektrolitlar va noelektrolitlar eritmalarining kolligativ xossalari;
	TN4	elektrokimyoviy jarayonlarning termodinamiği;
		Ko‘nikmalar jihatidan:
	TN4	Olingan bilimlarni texnologik jarayonlarda qo‘llay bilish;
	TN5	Samaradorligi usullarini takomillashtirish;
	TN6	Ma'lumotnomalar, asosiy va qo'shimcha o'quv adabiyotlaridan foydalanish;

Mashg’ulotlar shakli: ma’ruza 3-semestr (4 soat) (М)		soat
	Kirish. “Fizikaviy kimyo” fanining vazifasi, maqsadi va tekshirish ob’ektlari. “Fizikaviy kimyo” fanining vazifasi, maqsadi va tekshirish ob’ektlari, rivojlanish tarixi. О’rta Osiyoda fizikaviy kimyo sohasidagi eng muhim izlanishlar va yaratilgan qonuniyatlar. Fanning kimyoviy texnologiyadagi ahamiyati. Asosiy tushunchalar: sistema, termodinamik parametrlar.	2
	Kimyoviy termodinamika. Termodinamikaning qonunlari. Ish, issiqlik, ichki energiya va entalpiya. Issiqlik va ishning molekulyar izohi. Kengayish ishi. Issiqlik sig’imi va uning turlari, issiqlik sig’imini haroratga bog’liqligi. Termodinamikaning birinchi va ikkinchi qonunlari, uning vazifasi va turli jarayonlarga tadbiqi. Termokimyo. Gess qonuni. Issiqlik effekti turlari. Termokimyo. Gess qonuni. Issiqlik effekti turlari	2
Jami		4
Mashg’ulotlar shakli: ma’ruza 4-semestr (30 soat) (М)		soat
	Elektrolit eritmalar xossalari. Debay-Xyukel nazariyasi. Ionlararo muvozanat. Konduktometriya. Elektrolit eritmalarning xossalarini noelektrolit eritmalar xossalaridan chetlanishi. Izotonik koeffitsiyent. Elektrolitlarning elektrostatik nazariyasi haqida tushuncha. Elektrolit eritmalarning dissosiasiyalanish darajasi va konstantasi. Aktivlanish koeffitsienti. Kuchli, kuchsiz elektrolitlar, eritmalarning ion kuchi Aktivlanish koeffitsienti. Kuchli, kuchsiz elektrolitlar, eritmalarning ion kuchi. Elektrodlarda qo’sh elektr qavatining hosil bo’lish mexanizmi. Diffuzion potensial.	2
	Elektrokimyo. Elektr o‘tkazuvchanlik. Elektrolit eritmalarining elektr о’tkazuvchanligi va о’tkazgich turlari. Nanoо’tkazgichlar haqida ma’lumot. Ion kuchi. Ion tashish soni va ionlarning harakatchanligi. Kolraush va Ostvaldni suyultirish qonuni. Elektr о’tkazuvchanlikning amaliy ahamiyati.	2
	Kimyoviy reaksiyalar tezligi. Reaksiyalar tezligiga haroratning ta’siri. Aktivlanish energiyasi. Kataliz. Gomogen va getrogen kataliz. Kimyoviy kinetika. Kimyoviy reaksiyalar tezligi. Reaksiyalarning kinetik jihatdan sinflanishi va kinetik tenglamalar. Reaksiya tartibi va uni aniqlash usullari. Kataliz. Gomogen va geterogen kataliz. Katalitik reaksiyalarning ahamiyati Reaksiya tezligining harorat koeffisiyenti, Vant-Goff va Arrenius tenglama-lari. Aktiv to„qnashishlar nazariyasi. Aktivlanish energiyasi va uni reaksiya tezlik konstantasi bilan bog`liqligi.	2
Jami		6
Mashg’ulotlar shakli: amaliyot 4-semestr (6 soat) (A)		soat
А1	Kimyoviy termodinamika. Termodinamikaning birinchi qonuni. qonuniga oid Gess masalalar yechish.	2
А2	Bir va ikki komponentli sistemalarning holat diagrammasini tuzish.	2
A3	Kimyoviy reaksiyalar tezligiga haroratning ta’siri va aktivlanish energiyasini hisoblashga doir masalalar yechish.	2
Jami		24
Mashg’ulotlar shakli: Tajriba 3-semestr (8 soat) (T)		soat
T1	Tuzlarning integral erish issiqligini aniqlash.	2
T2	Gomogen reaksiyalarning muvozanat konstantasini aniqlash.	2
Jami		4
Mustaqil ishlar bo’yicha ko’rsatma va tavsiyalar 3-semestr (54) (MT)		soat
MT1	Kimyoviy termodinamika. Termodinamikaning birinchi qonuni.	2
MT2	Termodinamikaning birinchi qonuni, muammolari va turli jarayonlarda qo'llanilishi.	2
MT3	Termokimyo. Hess qonuni.	2
MT4	Termodinamikaning ikkinchi qonuni. Termodinamikaning ikkinchi qonunining asosiy vazifasi, matematik ifodasi.	2
MT5	Karno sikllari. Entropiya.	2
MT6	Gibbs va Helmgolts energiyasi. kimyoviy potentsial. Klauzius Klayperon tenglamasi.	2
MT7	Termodinamikaning uchinchi qonuni.	2
MT8	kimyoviy muvozanat. Fazalar muvozanatining termodinamiği.	2
MT9	Gibbs bosqichi qoidalari.	2
MT10	Yagona komponentli tizimlar. Suv va oltingugurtning bir komponentli tizimining davlat diagrammasi.	2
MT11	Ikki komponentli suyuqlik sistemalarining holat diagrammasi.	2
MT12	Ikkilik tizimlarning fazali diagrammalari. Konovalov va Vrevskiy qonunlari.	2
MT13	Tutqich qoidalari. Azeotrop aralashmalar. Cheksiz suyultirilgan eritmalarni ajratish va distillash usullari.	2
MT14	Ikki komponentli qattiq sistemalarning holat diagrammasi.	2
MT15	Kimyoviy va fizik jarayonlarning issiqlik effektlari va ularning turlari.	2
MT16	Muammoli vaziyatlarni tahlil qilish bo'yicha ish: Noldan katta, noldan kichik va nolga teng shakllanish entalpiyasi (D0ar) bo'ladimi?	2
MT17	Issiqlik energiyasini ishga aylantirish. Karno sikli. samaradorlik.	2
MT18	Turli jarayonlarda entropiya sonini o'zgartirish.	2
MT19	Muammoli vaziyatlarni tahlil qilish bo'yicha amaliy ish: Kimyoviy kinetikaning kimyoviy muhandislikdagi ahamiyati.	2
MT20	Kimyoviy termodinamika. Termodinamikaning birinchi qonuni.	2
MT5