Fikrlash-bu atrofdagi voqilikni umumlashtirgan va belvosita aks ettirish bilan tavsiflanganini bilish jarayoni.Fikrlash bizga xulosalar tizimini yaratishga,yangi bilimlarni olishga yordam beradi.Misol uchun biz kuchli chayqalyotgan daraxt shoxlarini koʻrganimizda,biz tashqarida shamol bor degan xulosaga kelamiz . Tafakkur harakat va nutq bilan chambarchas bogʻliq.Inson voqelikni tasir qilish orqali oʻrganadi.Demak harakat tafakkur mavjudligining birlamchi shaklidir.
Turli aqliy operatsiyalar dastlab amaliy operatsiyalar sifatida yaratilgan.Keyin ular nazariy fikrlash operatsiyalariga aylangan.Inson tafakkurini tilsiz amalga oshirish mumkin emas.Muammoni hal qilish sifati va masalani ovoz chiqarib yoke oʻziga qoʻyish oʻrtasidagi bogʻliqlik isbotlangan. Demak muammo baland ovozda shakllantirilganda,u ancha yaxshi hal qilinadi, va aksincha, til mahkamlanganda muammoni hal qilish sifati yomonlashadi.
Fikrlash quyidagi turdagi operatsiyalarni oʻz ichiga oladi:
•Taqqoslash- narsalar , hodisalar va ularning xususiyatlarini taqqoslash , oʻxshashlik va farqlarini ajratib koʻrsatish;
•Tahlil - tarkibiy elemintlarini ajratib koʻrsatish uchun narsa yoki hodisani aqliy qismlarga ajratish;