Kurs ishi taqrizga topshirilgan sana

---

1 
O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTA MAXSUS 

TA'LIM VAZIRLIGI 
TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI 
“
KORPORATIV BOSHQARUV” KAFEDRASI
“Biznes muhit: nazariya va amaliyoti” fanidan 
KURS ISHI 
MAVZU: BIZNESDA BIZNESDA MULKCHILIK SHAKLLARI 
Bajardi: KB-51 guruh talabasi Nizomidinov Sherzodbek 
Tekshirdi:Umarxodjayeva M
Toshkent-2023 
Kurs ishi taqrizga 
topshirilgan sana 
“____” _______2022 y. 
 
 
Kurs ishi taqrizdan
qaytarilgan sana 
“____” _______2022 y. 
Kurs ishi himoya qilingan
sana 
“____” _______2022 y. 
Baho: “_____” _______ 
 
___________ 
(imzo) 
 ___________ 
 (imzo)
 
Komissiya aʼzolari: 
__________________ 
__________________ 

---

2 
Reja 

Kirish
…………………………………………………………...……………….......3 
1.
Mulkchilik shakllari va ularning turlari…………………………...…..............4 
2.
Biznesda mulkchilik munosabatlarining mohiyati va iqtisodiy 
mazmuni……………………………………………………………………..10 
3.
Biznesda mulkchilik tizimini rivojlanishining fundamental asoslari............21 
4.
O’zbekiston biznes muhiti sharoitida mulkchilik tizimini rivojlanishning 
ustuvor vazifalari.............................................................................................31 
Xulosa
..……………….…………………………………...…………………….....37 
Ilova va foydalanilgan adabiyotlar
…………………....………….……................40 

---

3 
Kirish 

Biznesda mulkchilik munosabatlari har qanday jamiyat iqtisodiy tizimining 
asosiy munosabatlaridan birini tashkil qilib, insoniyat taraqqiyotining mahsuli 
hisoblanadi. Biznesda mulkchilik munosabatlari moddiy va mahnaviy nehmatlarni 
ishlab chiqarish hamda jamiyat boyliklarini o’zlashtirish jarayonlarida vujudga 
keladi. shunday ekan, Biznesda mulkchilik munosabatlari – bu mulkka egalik qilish, 
foydalanish, tasarruf etish va o’zlashtirish jarayonlarida vujudga keladigan iqtisodiy 
munosabatlardir. 
Barqaror iqtisodiy taraqqiyotni tashkil etish va bozor muvozanatiga 
erishishda, jamiyat ahzolarining ehtiyojlarini oqilona qondirish darajasini oshirish 
vazifalarini hal etishda mulkiy islohotlar siyosatini takomillashtirish zaruriyati 
ortmoqda. Iqtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish, xususiy mulk huquqini 
himoya qilish, mulkka egalik qilish va uning hajmini oshirish orqali yuqori 
samaradorlikka erishish, Biznes va kichik biznes hamda xususiy tadbirkorlikni 
yanada rivojlantirish, uni rag’batlantirish mo’ljallanmoqda. 
Bu borada esa prezidentimiz SH.Mirziyoyevning 28.01.2022 dagi “2022-2026 
yillarga moljallangan yangi O’zbekistonning taraqqiyoyt strategiyasi togrisida”
1
ozining muhum ahamiyatiga ega. Shuningdek mamlakatimiz rahbari tomonidan 2021 
yilda ilgari surilgan yana bir islohotlarga tola “Yangi O’zbekiston strategiyasi”
2

nomli kitobida ham oz tasdigini topgan va bunda yangi O’zbekistonning kegingi 

iqtisodiy-moliyaviy hamda ijtimoiy qadami belgilab berilgan. 
Milliy iqtisodiyotimiz uchun 2017-2019 yillar kuchli burulish yillari bo’ldi desak 
mubog’ala bo’lmaydi. Chunonchi ushbu sohada yangi qaror, loyihalar va islohatlar 
amalga oshirildi. Biznes muhiti yahshilandi,biznesda muklchilik shakllariga oid 
koplab qonun va qarorlar ishlab chiqildi shuningdek davlat mulklari ham jadal 
sur’atlar bilan xususiylashtirildi. Natijada foydalanilmay yotgan davlat obyektlariga 
yangi investitsiyalar jalb qilinib, yangi bizneslar shakllandi shunigdek 
1
https://lex.uz/uz/docs/-5841063 
2
https://xs.uz/uz/post/shavkat-mirziyoevning-yangi-ozbekiston-strategiyasi-nomli-yangi-kitobi-chop-etildi 

---

4 
iqtisodiyotimizning muhim sohalari farmasevtika, charm-poyabzal sanoati, kimyo 

sanoati kabi sohalarida yangidan yangi biznes goyalar va korxonalar yanada keng 
rivojlanmoqda. Ushbu chora tadbirlar natijasini biz YAIM tarkibida sanoat 
mahsulotlari keskin ijobiy ta’rafga o’zgarishida ko’rishimiz mumkin.
Ushbu islohatlar natijasini biz statistik ko’rsatkichlar orqali ham ko’rishimiz 
mumkin: hattoki 2018 yilning o’zida 213 ta davlat obyektlari davlat tasarrufidan 
chiqarilib turli mulk shakllariga aylantirildi. Biznesda mulkchilik shakllarini 
o’zgartirish xususiylashtirish dasturida ko‘zda tutilgan, foydalanilmayotgan va 
qurilishi tugallanmagan 353 ta davlat mulki obekti buzilib, buning natijasida 120 
gektar hajmidagi yer maydoni bo‘shadi. Bu yerlarning qariyb 80 gektari ishlab 
chiqarish korxonalari tashkil etish va xizmat ko‘rsatish obektlari qurish uchun 
tadbirkorlar tasarrufiga berildi. Davlat mulki shaklidagi yana 319 ta ana shunday 
obekt inventarizatsiya qilinib, xususiy mulk shakliga o‘tkazish uchun auksion 
savdolariga qo‘yildi va ularning 102 tasi yangi mulkdorlarga sotildi. Bundan tashqari, 
378 ta aksiyadorlik jamiyatining davlat ulushi baholandi va chet ellik strategik 
investorlarga sotish uchun ochiq savdoga qo‘yildi 
Hozirgi kunda glabal bozor iqtisodiyoti shartoitida xususiy sektorning yani turli 
mukchilik shakllaridagi bizneslarning o’rni naqadar muhim ekanligi ko’pchilikka 
ayon.Bugungi kunda davlatimiz iqtisodiyot sohasida turli Biznesda mulkchilik
shakllari shuningdek xususiy mulk huquqi va kafolatlarini ishonchli himoya qilishni 
ta’minlash, Biznes, xususiy tadbirkorlik va ayniqsa kichik biznes rivoji yo’lidagi 
barcha to’siq cheklovlarni bartaraf etish, unga to’liq erkinlik berish shuningdek davlat 
mulkini xususiylashtirishni yanada kengaytirish va uning tartib-taomillarini 
soddalashtirish iqtisodiyotimizni bardavom qilishga xizmat qilishi shubhasizdir.