Masajin tanimi “masaj” kelimesiNİn kökeni
Yüklə 0,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MASAJIN TARİHİ İlk Kullanıldığı Toplumlar
- MASAJIN TARİHİ İlk Kitap
- Masajın etkili olduğunu gösteren güvenilir kanıtlar yoktur LA eliminasyonunda aktif toparlanma masajdan çok daha fazla etkili
- Otonomik fonksiyonlar ve endorfin salgılanması üzerine etkileri
- Değişken Masajdan önce Masajdan sonra
- SPOR MASAJI Amaç
- SPOR MASAJI Performans Üzerine Etkileri
- SPOR MASAJI Sporda Masaj Uygulamaları
- SPOR MASAJI Yenileyici Masaj • Toparlanma Masajı
|
MASAJIN TANIMI “MASAJ” KELİMESİNİN KÖKENİ Mass: Dokunmak (Arapça) Massein: Yoğurmak (Yunanca) Manus: El (Latince)
MASAJIN TANIMI “Sistemik manipulasyonlar yaparak belirli hastalıkları tedavi etmenin bilimsel şekli” (W. Murrel) “Tedavi etmek amacıyla vücut dokularının friksiyon, yoğurma, rolling, percussion gibi genellikle elle yapılan bir grup uygulamayı anlatmak için kullanılan bir terimdir” (D. Graham) “Hastalıkları iyileştirebilen mekanik işlemler” (A. Hoffa) “Hünerli el hareketlerinin sistematik olarak ustaca vücuda uygulanmasıdır” (Zabludowski) MASAJIN TANIMI “Terapatik amaçlar için yumuşak dokuların manipule edilmesidir” (H. Bucholz) “Terapatik amaçlar için vücudun doku ve organlarına yapılan çok sayıdaki manipulasyonlardır” (J.B. Coulter) “Masaj, vücudun yumuşak dokularının manipulasyonları için kullanılan bir terimdir. Bu manipulasyonlar sinir ve kas sistemi ile lokal ve genel kan ve lenf dolaşımı üzerinde etki oluşturmak amacıyla elle yapılan çok etkin hareketlerdir” (G. Beard) “Masaj, sinir ve kas dokusunu ve genel dolaşımı etkilemek amacıyla, vücut dokularına elle yapılan bir grup sistematik ve bilimsel uygulamaları belirtmek için kullanılan bir terimdir” (M. Knapp)
MASAJIN TANIMI
Vücudun yumuşak dokularına sistemik manipulasyon tekniklerinin uygulanmasıdır MASAJIN TARİHİ İlk Kullanıldığı Toplumlar: • Asur, Babil, Çin, Hindistan, Mısır, Pers, Eski Yunan ve Roma • Antik Yunan Toplumlarında – Tedavi, halkın sosyal ve politik gelişimi • Orta Çağ ve Roma İmparatorluğu – Yaygın tedavi yöntemi • Roma İmparatorluğunun son dönemleri – Masajın itibarında çöküş (1000 yıl) • Rönesans
MASAJIN TARİHİ İlk Kitap • M.Ö. 2598, Çin • Hint ve Yunan Kitapları:
– Spor aktivitelerinde yaralanan sporcular – Savaş sırasında yaralanan askerler • Hipocrat
– Burkulma ve çıkıklarda friksiyon – Kabızlıkta kneading MASAJIN TERMİNOLOJİSİ M.Ö. 100-M.S. 50 Anointing, Rubbing, Friction, Anatripsis,
Unction
130-403
Tripsis, Apotherapeia 1492-1590
Friction 1553-1776
Maxalation, Manipulations, Pressure,
Kneading 1776-1839
Effleurage, Petrissage, Friction, Rolling,
Slapping, Pinching, Shaking, Vibration,
Tapotement, Joint movement, Percussion, 1847-1913
Effleuragge-Stroking, Friction-Rubbing,
Petrissage (pinching, rolling, kneading),
Tapotement (slapping, punching, beating,
clapping, vibration, shaking)
MASAJ TEKNĠKLERĠ SIVAZLAMA (Öfloraj, Stroking) TĠTREġĠM (Vibrasyon)
YOĞURMA (Petrisaj, Kneading )
DARBELEME (Perküsyon, tapotement) FRĠKSĠYON Ġsveç Masajı Per Hernik Ling
MASAJ TEKNĠKLERĠ Hafif sıvazlama hareketleridir Masajın başlangıcında ve sonunda kullanılır • Amaçları – Masaj uygulanan kişinin masörün fiziksel temasına alışmasını sağlamak – Gevşemeyi sağlamak – Daha sonra uygulanacak tekniklere bireyi hazırlamak – Masaj yapılan bölgeyi ısıtmak – Kullanılan krem ve yağların dağılmasını sağlamak
(Öfloraj, Stroking) MASAJ TEKNĠKLERĠ
İki tip sıvazlama hareketi • Yüzeyel sıvazlama • Derin sıvazlama
(Öfloraj, Stroking) MASAJ TEKNĠKLERĠ Kas dokusunun yoğun olduğu bölgelere uygulanır Deri, derialtı doku ve kas dairesel veya “S” harfi oluşturacak şekilde katlanarak sıkıştırılır • Amaçları – Gergin kasları gevşetmek – Yapışık fibröz dokuları açmak – Kas spazmını gidermek – Vücut sıvılarının akışını hızlandırmak – Doku şişkinliklerini azaltmak
YOĞURMA (Petrisaj, Kneading )
MASAJ TEKNĠKLERĠ Kneading • Alttaki kemik dokuya karşı yumuşak dokuların yavaş dairesel hareketlerle kompresyonudur • Amaçları – Doku sıvılarının akışını hızlandırır – Refleks vazodilatasyon yolu ile hiperemi oluşturur – Dokudaki şişlikleri azaltır – Kas spazmını azaltır – Esnekliği azalmış dokuların gevşemesini sağlar – Kasların elastik özelliklerini ve esnekliğini artırır
YOĞURMA (Petrisaj, Kneading )
MASAJ TEKNĠKLERĠ • Yumuşatma ve gevşetme tekniği değildir – Genellikle problemli alanlara uygulanır • El doku üzerine yerleştirildikten sonra hızla ileri- geri hareket ettirilir • Amaçları – Deride kan akımını artırmak – Doku sıcaklığını artırmak – Kas dokusundaki adhezyonların azaltılması
FRĠKSĠYON MASAJ TEKNĠKLERĠ • Uygulandığı bölgeler – Eklem çevresinde dokunun inceldiği bölgeler – Adhezyonlu dokular – Fasya
FRĠKSĠYON
MASAJ TEKNĠKLERĠ
• Parmak uçları desteklenerek yapılan, derin dokulara etki eden, derin bir basınç uygulama tekniğidir • Parmak ve deri bir bütün olarak hareket etmelidir
DERĠN FRĠKSĠYON
MASAJ TEKNĠKLERĠ • Her iki elle birlikte, hızlı ve ritmik olarak yapılır • Darbeleme teknikleri 1. Clapping : El ayasını çukurlaştırarak vurma 2. Hacking : Ellerin kenarı ile vurma 3. Beating : Hafif yumruk şeklinde vurma 4. Tapping : Parmak uçları ile vurma 5. Pincement : Çimdikleme Uygulanmaması gereken vücut bölümleri 1. Kemikli vücut bölgeleri 2. Böbreklerin üzeri 3. Karın bölgesi
DARBELEME (Perküsyon, tapotement) MASAJ TEKNĠKLERĠ • Gevşeme sağlamak amacı ile kullanılmaz • Uyarma teknikleridir Etkileri – Dokuları hareketlendirir – Refleks vazodilatasyon sağlar – Hücreler arasında biriken fazla sıvıyı uzaklaştırır Sporcularda – Sporcunun müsabakaya hazırlanmasında kullanılır – Fizyolojik ve psikolojik uyarı sağlar – Kas tonusunun artırılmasını sağlar
DARBELEME (Perküsyon, tapotement) MASAJ TEKNĠKLERĠ • Titreşim yaratan hareketleri kapsar • Etkileri – Kasların gevşemesini sağlar – Ağrının azaltılmasına yardım eder – Sakinleştirici etki sağlar
VĠBRASYON (TitreĢim) MASAJDA GENEL PRENSİPLER • POZİSYONLAR – Sırtüstü – Yüzükoyun – Yan yatış – Oturma • MASAJIN YÖNÜ • MASAJDA KULLANILAN KAYDIRICI MADDELER
MASAJDA GENEL PRENSİPLER • MASAJ YAPAN KİŞİNİN ÖZELLİKLERİ – Eğitim – Davranış tarzı – Dış görünüş – Vücut postürü ve solunum kontrolü – Eller • MASAJ YAPILAN ORTAM VE EKİPMANLAR – Masaj yapılan ortam – Masaj masası
MASAJIN ENDİKASYONLARI • Artrit • Miyozit • Fibrozit • Bursit • İncinme (strain) • Burkulma (sprain) • Kas krampları • Kontraktür • Yanıklar • Amputasyon
• Skar dokusu ve adhezyon • Dekübit ülserleri ve çevre dokular • Ortopedik ve nörolojik durumlar • Fasiyal paralizi • Insomnia & neurosthenia • Uzun süreli yatak istirahati • Baş ağrısı • Poliomyelit • Tortikollis – boynun bir tarafa doğru eğilmesi • Astım • Konstipasyon
MASAJIN KONTRAENDİKASYONLARI • Doku inflamasyonu • Akut yaralanmaların erken safhası (açık yara, yanık, soğuk yanığı, deride su toplanması) • Kemiklerde, eklemlerde ve kaslarda ağrı varsa • Periostitis • Rheumatoid artrit ve gut hastağı olanlarda akut fazda • Bursitisin akut fazında • Myositis ossifikans • İleri derecede diyabetik (şeker hastası) olanlarda • Yakın zamanda kalp krizi geçirmiş veya yüksek tansiyonlu kalp problemli kişilerde • Fiziksel olarak kendisini iyi hissetmeyen kişilere
MASAJIN KONTRAENDİKASYONLARI • Hemofili, Venöz trombozis, Flebit, • Yumuşak doku nakli • Kanserli doku ve tümörler • Gebelik, büyük fıtıklar veya karın zarı iltihabı, apandisit olasılığında karın masajı
• Yemekten hemen sonra ve alkol almış kişilere • Masaj kişiyi rahatsız ediyorsa • Bazı ödem tiplerinde (kalp ve böbrek hastalığı nedeniyle oluşan ödemler) • Bakteriyal, viral ve mantar enfeksiyonları • Hipertermi ve hipotermi • Kas krampları (hipotermi ve hipotermi koşullarında)
• İleri derecede şeker hastası (diyabet) olan kişilerde tedbirli olunmalı, • Yakın zamanda kalp krizi geçirmiş veya yüksek tansiyonu olan kişilerde tedbirli olunmalı, • Hemofili gibi kanama hastalığı olanlara yalnızca hafif gevşeme masajı uygulanır, • Gebelik, büyük fıtıklar söz konusu ise veya karın zarı iltihabı ve apandisit olasılığında karın masajı yapılmaz, • Eğer masaj kişiyi rahatsız ediyorsa ve istemiyorsa yapılmamalıdır. MASAJIN DİKKATLE UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR MASAJIN ETKİ MEKANİZMALARI MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ • Kan akımı ve kimyası üzerine etkileri • Performans ve toparlanma üzerine etkileri • Kas ve kandan LA’in uzaklaştırılması üzerine etkileri • Gecikmiş kas ağrıları ve kas hassasiyeti üzerine etkileri • Otonomik fonksiyonlar ve endorfin salgılanması üzerine etkileri • Nörofizyolojik etkileri
MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ Kan akımı üzerine etkileri • Olası mekanizmalar – Lokal olarak damar genişletici maddelerin salgılanması – Sempatik sinir sistemi aktivitesinde artış – Doku sıcaklığında artış • Deneysel olarak masajın kan akımını artırdığı kanıtlanmamıştır • Derideki kan akımı artışı mekanik etkilere bağlıdır ve kas kan akımını etkilemez • Hafif dinamik ve izometrik egzersizin kas kan akımını üzerine etkileri masajın etkilerinden çok daha fazladır
MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ Kan kimyası üzerine etkileri Çalışmalar, sporcularda sportif performansa veya toparlanmaya katkıda bulunacak fizyolojik fonksiyonları etkileyen maddeler üzerinde yoğunlaşmıştır • En fazla araştırılan parametreler 1. Eritrosit sayısı 2. Hemoglobin 3. Hematokrit 4. Sodyum (Na) 5. Potasyum (K) 6. Endorfin 7. Laktik asit
Masajın etkili olduğunu gösteren güvenilir kanıtlar yoktur LA eliminasyonunda aktif toparlanma masajdan çok daha fazla etkili Pasif toparlanma etkisi = Masaj etkisi MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ Performans ve toparlanma üzerine etkileri • Yeterli güvenilir araştırma bulguları yok • Masajın kardiyovasküler sistem üzerine etkileri – Masaj öncesi ve sonrası dolaşımsal ve periferal yanıtlarda farklılık yok • Plazma LA seviyesinde değişiklik yok • Esneklikte germe egzersizleri çok daha etkili • Kas dayanıklılığına olan etkisi sınırlı, çelişkili bulgular
MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ Gecikmiş kas ağrıları ve kas hassasiyeti üzerine etkileri • Nedenleri 1. Tonik kas spazmı 2. Mikrotravma ve yırtıklar 3. Konnektif dokuda hasar 4. Ödem
5. Metabolik artık ürünlerin birikimi • Olası etki mekanizmaları – Kan ve lenf akımında hızlanma • Dokuya besin ve oksijen maddelerinin gelmesini artırır – Ödemi azaltma -Dokuda mikro dolaşımı geliştirerek – Artık ürünleri uzaklaştırma-Dokuda mikro dolaşımı geliştirerek
MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ Gecikmiş kas ağrıları ve kas hassasiyeti üzerine etkileri • Kabul edilen etki mekanizmaları (devamı) – Kas duyu reseptörleri üzerinde analjezik etki yaratır • Nötrofil seviyesinde düşüş – Psikolojik olarak gevşeme sağlar • Kortizol seviyesinde düşüş – Psikolojik etkilerine olan inanç – Ödemi azaltır
MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ Gecikmiş kas ağrıları ve kas hassasiyeti üzerine etkileri • Genel değerlendirme – Masaj eksentrik egzersizler sonrasında ortaya çıkan gecikmiş kas ağrılarını ve kas hassasiyetini azaltmada etkili bir uygulamadır – Ancak, • Uzun süreli toparlanma döneminde maksimal istemli kas kuvvetinin geri dönme hızı üzerinde etkili değil
MASAJIN ETKİLERİ • Sistolik ve diyastolik kan basıncı • Kalp atım hızı • Periferal deri sıcaklığı • Vücut sıcaklığı • Solunum hızı Otonomik fonksiyonlar ve endorfin salgılanması üzerine etkileri • Gözbebeği çapı • Ürperme • Susama • Uyku • Miksiyon ve defekasyon
• Masaj sempatik sinir fonksiyonlarını artırma eğilimindedir • Masajın mekanik uyarılarının etkisi nedeniyle • Psikolojik olarak sempatik aktivitede artıĢ
MASAJIN ETKİLERİ Otonomik fonksiyonlar ve endorfin salgılanması üzerine etkileri • Masaj plazma endorfin düzeylerini artırma eğilimindedir • %16-20 oranında artıĢ • Endorfin düzeyinin artması ağrı algısını azaltmaktadır MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN PSİKOLOJİK ETKİLERİ • Masajın psikolojik etkileri fizyolojik etkilerinden daha belirgindir • Masajın iyileştirici etkisinin temelinin psikolojik nedenlere dayandığı görüşü yaygındır • Spor masajının fizyolojik performans üzerindeki engelleri ortadan kaldırdığına inanılmaktadır • Zihin sağlık üzerinde olumlu etkileri kabul edilmektedir • Ancak, araştırmaların güvenirliği düşüktür
MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN PSİKOLOJİK ETKİLERİ
Yukarıdaki etkileri nedeni ile spor masajı fizyolojik performansı artırabilir
Değişken Masajdan önce Masajdan sonra Gerginlik 6.8 1.6
Depresyon 5.2
1.5 Öfke
3.0 0.7
Canlılık 17.3
18.2 Yorgunluk 6.4 2.7
Konfüzyon 4.7
2.7 MASAJIN ETKİLERİ MASAJIN PSİKOLOJİK ETKİLERİ Stress, anksiyete ve depresyonun azaltılmasında masajın rolü • Masaj kaygı ve depresyonu azaltmaktadır – Kortizol seviyesinde düşüş – Norepinefrin düzeylerinde düşüş – Epinefrin düzeylerinde düşüş • Çevreleri ile daha yakın iletişim, ilgi artışı • Yardımsever davranışlar sergileme • Düzenli gece uykuları
MASAJIN ETKİLERİ
MASAJIN TIBBİ ETKİLERİ • Büyüme üzerine etkileri • İmmün sistem üzerine etkileri • İştah üzerine etkileri • Geçici ve sürekli ağrılar üzerine etkileri • Dikkat eksikliği ve dikkati toplama üzerine etkileri • Hamile bayanlarda etkileri • Solunum sistemi ile ilgili hastalıklar üzerine etkileri • Nöromüsküler hastalıklar üzerine etkileri
SPOR MASAJI Amaç: • Performansı Artırmak • Yaralanmaları Önlemek • Sporcuyu aktiviteye hazırlamak • Aktivite sonrası toparlanmaya yardımcı olmak
SPOR MASAJI Performans Üzerine Etkileri • Performans üzerindeki negatif faktörleri azaltır ve pozitif faktörleri artırır • Yaralanma riskini azaltır • Yumuşak dokuların sağlıklı olmasını destekler • Ağrısız, ödemsiz hareketi destekler • Atiklik, uyanıklık ve zihinsel olarak kendini iyi hissetme duygusunu artırır • Konsantrasyonu artırır • Kas ve konnektif dokularda yetersizlik, hareketlilikte kısıtlılık, ağrı, yorgunluk ve kaygı gibi negatif faktörleri azaltır
SPOR MASAJI Sporda Masaj Uygulamaları • Yenileyici masaj – Toparlanma masajı – Tedavi edici masaj – Rehabilitasyon masajı • Yarışma Masajı – Koruyucu masaj – Yarışma masajı • Yarışma öncesi • Yarışma arası • Yarışma sonrası SPOR MASAJI Yenileyici Masaj • Toparlanma Masajı – Fizyolojik, psikolojik toparlanma – Dolaşımın artırılması – Metabolit artıkların atılımının hızlandırılması – Kasların ve genel zihinsel gevşemenin sağlanması Süre • Müsabakadan hemen sonra yapılıyorsa : 30dk • Birkaç saat yada 24 saat sonra yapılıyorsa : 1 saat Masaj teknikleri • Stroking, kneading, kompresyon, pozisyonel gevşetme, deri yürütme, eklem mobilizasyonu ve germe teknikleri SPOR MASAJI Tedavi Edici Masaj Uygulamaları – Hafif ve orta düzeydeki sakatlıklarda uygulanır Amaç
– Şikayeti ortadan kaldırmak – Sakatlıkların tekrarlama riskini azaltmak Süre – Sakatlanan bölgeye bağlı olarak 5-15 dk – Derin dokulara da uygulanacaksa 30 dk Sıklık
– Haftada 2-3 seans SPOR MASAJI • Kas gerginliği ve esneklikte azalma (ödem, hareketsizlik, skar dokusu, akut ya da kronik stres, ağrı, kronik kas gerilimi, endişe ve duygusal stres) • Gecikmiş kas ağrısı – Lenfatik kan akımının düzenlenmesi – Metabolik atıklarının uzaklaştırılmasının hızlandırılması – Ödemin azaltılması • Hassas Noktalar – Akut aşırı yüklenme – Yorgunluk – Soğuk
– Doğrudan travma SPOR MASAJI • Ödem
– Yaralanmalar – Gecikmiş kas ağrısı – İncinme – Burkulma – Tendinit • İncinme (kas, fasya ve tendonlar) – Ödem – Ağrı
• Burkulma (bağlar) – Ödem
– Ağrı SPOR MASAJI Koruyucu Masaj – Sporcunun antrenmanlarda en yüksek verimi elde etmesini sağlamak • Uygulandığı durumlar – Gergin veya hamlamış kaslar – Sert eklemler – Eski sakatlanma bölgeleri • Genel Öneriler – Düzenli progranmalı (1-2/hafta) – Süre: 30-90 dk • Genel toparlanma + tedavi masajı – Spor branşına özgü kaslara ağırlık verilmeli – Amaca uygun masaj tekniklerinin tümü kullanılır – Tempo orta hızda olmalı SPOR MASAJI II. Yarışma Masajı – Sporcunun fiziksel ve zihinsel olarak performansa hazırlanması – Sakatlanma riskini azaltmak – Performans sonrası ve performans arasında toparlanmayı hızlandırmak • Uygulamada dikkate alınacak konular – Sporcunun gereksinimleri – Sporun tipi – Takım veya biresysel hazırlanma rutinleri SPOR MASAJI 1. Yarışma veya antrenman öncesi – Isınmaya yardımcı olmak veya tamamlamak – Psikolojik ve fizyolojik hazırlık – Dolaşımın artırılması – Dokulara besin ve oksijen akımı – Kasların esnetilmesi, gevşetilmesi – Sporcunun kendisini iyi hissetmesini sağlar – Gerginliği azaltır – Konsantrasyonu artırır SPOR MASAJI 1. Yarışma veya antrenman öncesi • Ne zaman yapılmalı? – Egzersiz öncesi 4 saat içinde yapılır, tercihen 30-45 dk önce • Süre – Süre 15-20 dk • Uygulanan teknikler – Hafif teknikler kullanılmalı ve kısa süreli olmalı – Kas pompalama – Kaldırma ve ayırma – Darbeleme – Eklem mobilizasyonu – Germe
• Canlı ve ritmik olmalı SPOR MASAJI 2. Yarışma veya antrenman arası masaj – Toparlanmayı hızlandırır – Aktiviteye hazırlar – Dolaşımı hızlandırmak – Metabolitlerin atılımını artırmak – Gergin alanlarda gevşeme ve hareketliliği artırmak • Bir sonraki gün yarış varsa: – Süre : 1-1.5 saat – Genel gevşeme teknikleri SPOR MASAJI 2. Yarışma veya antrenman arası masaj • Müsabakalar arası çok kısa ise: – Yağsız uygulanan çok basit toparlanma teknikleri (yogurma gibi) – Süre: 10-15 dk – Yoğun ve ağrılı olmamalı – Gerilim alanlarına yoğunlaşılmalı – Psikolojik toparlanma ve bir sonraki aktiviteye hazırlık dikkate alınmalı SPOR MASAJI 3. Yarışma ve antrenman sonrası masaj – Fiziksel ve psikolojik toparlanma – Kas sertliğini azaltmak – Gecikmiş kas ağrıları ve kas hassasiyetini azaltmak – Metabolik artıkların atılımını hızlandırmak • Uygulanan teknikler – Dolaşımı hızlandırıcı, enerjik teknikleri içermeli – Kas pompalama, sıvazlama, pozisyonel gevşetme teknikleri kullanılmalı SPOR MASAJI 3. Yarışma ve antrenman sonrası masaj • Ne zaman yapılmalı? – Egzersiz sonrası 4 saat içinde uygulanmalı • Süre – Kısa süreli egzersizlerde 20 dk yı geçmemeli – Uzun süreli egzersizlerde masaj süresi uzun olmalı • Dikkat edilecek konular – Yarışmadan hemen sonra yapılıyorsa hafif basınç uygulanmalı – Yarışma sırasında kullanılan kaslara yoğunlaşılmalı – Hipotermi ve hipertermi şüphesi varsa asla uygulanmamalı Yüklə 0,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|