Mavzu: Shvetsariya banki Credit Swiss qulashi

MUSTAQIL ISH
SST. 05-21.guruh talabasi
Hamroqulov Behruz

MAVZU: Shvetsariya banki – Credit Swiss – qulashi

Shveytsariyaning UBS banki 19 mart, yakshanba kuni Shveytsariyaning yana bir banki - Credit Suisse'ni 3 milliard frankka sotib oldi, deb xabar berdi mamlakat Milliy banki. Shveytsariyadagi ikkita eng yirik va eng qadimgi kredit institutlarining birlashishi mamlakat rasmiylari ko‘magida amalga oshirildi. Shveytsariya regulyatorlari Credit Suisse inqirozining butun moliya tizimiga tarqalishi oldini olish uchun vaziyatga aralashib, kelishuv tuzishga majbur bo‘ldi. Birlashish 2023 yil oxirigacha yakunlanishi kutilmoqda. Bitim Credit Suisse'ning har bir aksiyasi uchun 0,76 shveysariya franki sharti asosida amalga oshirildi, deyiladi UBS xabarida. Shveytsariya prezidenti Alen Berse Berndagi matbuot anjumanida rasmiylar ikkala bankka 50 milliard frank kreditdan tashqari 100 milliard frank likvidlik kafolati taqdim etganini xabar qildi. «Bu Shveytsariyaning moliyaviy tizimiga ishonchni ta’minlash uchun eng yaxshi yechim», deya qo‘shimcha qildi u. Matbuot anjumanida xabar qilinganidek, birlashish Shveytsariya moliyaviy regulyatori - FINMA tomonidan tasdiqlangan. Credit Suisse'ning bir yildan ortiq davom etayotgan muammolari bank inqirozi davrida yanada kuchaydi. 15 mart kuni bank o‘z tarixidagi eng yirik aksiyalar qulashiga duchor bo‘ldi – ular 30 foizga arzonlashdi. Financial Times gazetasi manbalarga tayanib yozganidek, bankning moliyaviy ahvolidan xavotirlar fonida undan omonatlarning olib chiqib ketilishi kuniga 10 milliard frankdan oshdi. Shundan so‘ng bankni qutqarish bo‘yicha muzokaralar boshlandi, dedi Shveytsariya moliya vaziri Karin Keller-Zutter kecha bo‘lib o‘tgan matbuot anjumanida. «Tizimli ahamiyatga ega bankning defolti Shveytsariyada ham, chet elda ham oldindan aytib bo‘lmaydigan oqibatlarga olib keladi», dedi u. Robert Kiyosaki Credit Suisse banki bankrot bo‘lishini taxmin qilgandi 2008-yilda Lehman Brothers’ning qulashini bashorat qilgan “Muammo obligatsiyalar bozorida... va menimcha, keyingi bank Credit Suisse bo‘ladi”, — deydi Kiyosaki.

Robert Kiyosakining izohi Amerikaning Silicon Valley Bank (SVB) va Signature Bank banklari bankrot bo‘lishi ortidan yangradi. Bu esa butun dunyo bo‘ylab moliyaviy kompaniyalarning kotirovkalari qulashiga olib keldi. Bir necha kun ichida ular bozor kapitallashuvidan jami 465 milliard dollar yo‘qotdi. Credit Suisse uzoq vaqtdan beri jiddiy moliyaviy muammolarni boshdan kechirmoqda. Archegos Capital va Greenseel Capital bankrotligi kabi bir qator shov-shuvli janjallar shular jumlasidandir. O‘tgan yilning iyun oyida Credit Suisse bolgariyalik giyohvand moddalar savdogarlarining pullarini yuvishda aybdor deb topilgan birinchi yirik Shveysariya bankiga aylangandi. Shveysariya banki 2022-yilni 7,3 milliard frank sof zarar bilan yakunladi, bu global moliyaviy inqiroz boshlangan 2008-yildan beri eng yomon natija. Yillar davomida Credit Suisse kapitallashuvi 95 foizga tushib ketdi. Bugun bank so‘nggi yillar uchun moliyaviy hisobotlarni tayyorlashda “katta kamchiliklar” aniqlanganini ma’lum qildi. Bankning moliyaviy hisobotiga oid savollar avvalroq AQSH Qimmatli qog‘ozlar va birjalar komissiyasida paydo bo‘lgandi. Shu sababli Credit Suisse yillik hisobotni chop etishni kechiktirishga majbur bo‘lgan. Bank so‘nggi yillarda moliyaviy hisobotlar ustidan ichki nazorat samarali bo‘lmaganini tan olgan.
OAV: Credit Suisse banki qo‘llab-quvvatlash uchun Shveytsariya regulyatorlariga murojaat qildi
Shveysariyaning Credit Suisse banki chorshanba kuni o‘z aksiyalarining qulashi fonida «qo‘llab-quvvatlash namoyishi» uchun milliy markaziy bank va bozor regulyatoriga murojaat qildi. Bu haqda Financial Times nashri xabar berdi.

Shu bilan birga, Yevropa Markaziy banki o‘z nazorati ostidagilardan Shveysariya moliya instituti bilan bog‘liq risklar hajmini o‘rganishni boshladi.
Avvalroq moliyaviy sharhlovchi va bestseller «Boy ota kambag‘al ota» kitobi muallifi Robert Kiyosaki Amerika Silicon Valley Bank (SVB) bankrot bo‘lganidan keyin barbod bo‘ladigan navbatdagi bank Shveysariyaning Credit Suisse yirik banklaridan biri bo‘lishini aytgan edi.
Muammoli kreditor Credit Suisse bankrotligiga ruxsat berish
Shveytsariya regulyatori FINMA chorshanba kuni Shveytsariyaning iqtisod va moliya markazini vayron qilgan va boshqa banklarda depozitlar o'tkazilishiga olib kelishi mumkin edi.

FINMA (Shveytsariya moliya bozorini nazorat qiluvchi organi) va Shveytsariya markaziy banki 19-mart kuni e'lon qilingan bitimda Tsyurixdagi raqobatdosh Credit Suisse uchun UBSni sotib olishga vositachilik qildi. Credit Suisse-ga 16 milliard Shveytsariya franki qiymatidagi AT1 obligatsiyalarini (ko'pchilik tomonidan yuqori xavfli investitsiyalar sifatida qabul qilingan) nolga tushirishni buyurdi, shu bilan birga aktsiyadorlarga aktsiyalarni sotib olish qiymati bo'yicha to'lovlarni amalga oshirish huquqini berdi. FINMA bosh direktori Urban Angern o'z bayonotida bankrotlik rejasini aytdi, "yuqori moddiy va nomoddiy xarajatlar tufayli erta ustuvorlikdan mahrum bo'lgan". U "tizimli ahamiyati" tufayli Credit Suisse (Schewiz) AG tashkilotini saqlab qolgan holda, Credit Suisse Group xolding kompaniyasini, asosiy bank Credit Suisse AG va uning filiallarini o'chirib tashlagan bo'lardi.

"Credit Suisse AG bosh banki - jami aktivlari 350 milliard CHF dan ortiq bo'lgan va davom etayotgan biznesi ham ko'p milliardlarni tashkil etuvchi Shveytsariya banki halokatga uchragan bo'lardi", deb ogohlantirdi Angern. “Credit Suisse AG kabi yirik bank va boylik menejerining bankrotligi Shveytsariya moliya markazi va xususiy bank sanoatiga qanday halokatli ta’sir ko‘rsatishini tasavvur qilish qiyin emas. 2022 yilning to‘rtinchi choragida Credit Suisse o‘zi qilganidek, boshqa ko‘plab Shveytsariya banklari depozitlarga duch kelgan bo‘lardi.

Angernning ta'kidlashicha, favqulodda choralar Credit Suisse-ning to'lovlari va Shveytsariya iqtisodiyotiga kredit berish funktsiyalarini saqlab qolar edi, ammo "mutanosiblik printsipi" ga mos kelmaydigan umumiy xarajatlar yuqori bo'ladi.

"Shveytsariya iqtisodiyoti, moliya markazi va Shveytsariya obro'siga etkazilgan zarar juda katta bo'lib, soliq tushumlari va ish o'rinlariga sonini aytib bo'lmaydigan ta'sir ko'rsatadi."

FINMA-ning boshqa variantlari qatorida, qaror qabul qilish Credit Suisse-ni qisqartirishi mumkin edi, Shveytsariya Milliy banki federal defolt kafolati bilan qo'llab-quvvatlangan likvidlik yordami kreditlarini taqdim etadi. Bankning o'z kapitali va AT1 obligatsiyalari hali ham nolga tushirilgan bo'lar edi, boshqa obligatsiya egalari garovga qo'yilgan edi. FINMA hisob-kitoblariga ko'ra, bu chora-tadbirlar 73 milliard Shveytsariya franki kapitalni bo'shatgan bo'lardi, ammo bu likvidlik buferi investorlarning kayfiyatini sezilarli darajada yo'qotgan bo'lardi. FINMAning ta'kidlashicha, qo'shilish rejasi Credit Suisse faoliyatini barqarorlashtirish va inqirozning xalqaro bank sektoriga to'lib ketishining oldini olish uchun afzal qilingan.

"2022 yilda monetar qat'iylashtirishga o'tish tufayli moliyaviy bozorlarning hozirgi zaif holati, noaniq iqtisodiy prognozlar, AQShdagi ayrim banklardagi inqiroz va butun geosiyosiy fon ham bizning qarorimizga taalluqli edi", dedi Anjern. "Global tizimli ahamiyatga ega bankning qarori Shveytsariyada va butun dunyoda yuqumli oqibatlarga olib kelishi va moliyaviy barqarorlikni xavf ostiga qo'yishi ehtimoli yuqori edi."

Credit Suisse'ning AQSh banklari qulashi ortidan so'nggi paytlarda muvaffaqiyatsizlikka uchragani, inflyatsiyaga qarshi kurashish uchun markaziy bankning foiz stavkalarining agressiv o'sishi natijasida bank sektorini sinovdan o'tkazayotgani haqida xavotirlarni kuchaytirdi. Yevropa Markaziy banki va AQSh Federal zaxira tizimi shunga qaramay, mart oyida yanada o'sishda davom etdi.

Angernning so'zlariga ko'ra, regulyator AQSh bilan yaqinda muloqotda bo'lgan, ammo Credit Suisse ustidan nazorat qilishda xalqaro bosimga duch kelmagan.

"Muvaffaqiyatsizlik uchun juda katta" nozik chop

FINMA boshqaruvi Credit Suisse-ning ajralishi va UBS bilan birlashishi qattiq jamoatchilik nazoratini tortdi va regulyatorni misli ko'rilmagan darajada ommaga oshkor qilishga majbur qildi, dedi FINMA direktorlar kengashi raisi Marlen Amstad.

"Ammo bu holatda, eng muhim faktlarni aniqlash va mish-mishlar va taxminlarni to'g'rilash uchun alohida nazorat zarurati mavjud."

Mamlakat ichida Shveytsariya federal prokurori ikki bankdagi hukumat amaldorlari, tartibga soluvchi organlar va rahbarlar tomonidan mamlakat jinoiy qonunchiligining mumkin bo'lgan buzilishlarini ko'rib chiqish bo'yicha tergov boshladi, deya xabar beradi Reuters. Bir nechta obligatsiyalar egalari AT1 hisobini bekor qilish bo'yicha qonuniy harakatlarni o'rganmoqda.

FINMAning ta'kidlashicha, Credit Suisse inqirozini boshqarish moliyaviy inqirozdan keyin ishlab chiqilgan "muvaffaqiyatsiz bo'lish uchun juda katta" standartga asoslanadi, Shveytsariya "TBTF qonunchiligining ikkinchi qismini amaliy qo'llash bilan shug'ullanishi kerak bo'lgan birinchi mamlakat" sifatida paydo bo'ldi. ” Aniqrog'i, FINMA TBTF talablari jiddiy moliyaviy qiyinchiliklarga javoban qayta tuzilishi yoki tugatilishi uchun tizimli ahamiyatga ega bo'lgan banklarning etarli kapitalga ega bo'lishini talab qiladigan "kelgan tashvish" bilan shug'ullangan. "Birinchi marta AT1 buferlari global tizimli ahamiyatga ega bankda qo'llanildi - ular TBTF qonunchiligining muhim elementi", dedi Amstad va qarorlar yoki bankrotliklarga nisbatan qo'llaniladigan TBTF instrumenti jiddiy so'nggi chora chorasi ekanligini qo'shimcha qildi. moliyaviy infektsiyani cheklash.

“19 mart kuni biz boshqacha vaziyatda edik. Rasmiylar hal qilish vositasidan foydalanib, yaqinlashib kelayotgan moliyaviy inqirozni to'xtatib qo'yishni emas, balki bunday moliyaviy inqirozni keltirib chiqarishni xavf ostiga qo'ygan bo'lardi.

Bern universitetining iqtisodiy huquq va qiyosiy huquq kafedrasi Piter V. Kunz chorshanba kuni CNBC telekanaliga bergan intervyusida Shveytsariya parlamenti tegishli organlarning qutqaruv bitimiga qanday munosabatda bo‘lishini tekshirish uchun qo‘mita yig‘ishi mumkinligini aytdi.

Olib borilishi Credit Suisse-ning mustaqil muammolarini bartaraf etdi, ammo qo'shilish natijasida paydo bo'lgan yangi UBS boshchiligidagi tashkilotning kengaytirilgan ko'lami bilan bog'liq xavflarni kuchaytirdi. Regulyator UBS ning tarixiy o'g'irligi kontekstida bu xavflarni kamaytirdi.

"Shveytsariya yalpi ichki mahsulotining ulushi sifatida UBS 2008 yilga qadar, hatto CS bilan birlashgandan keyin ham yarmiga teng bo'ladi", dedi Angern, UBSni strategik rejalari "mustahkam kapitallashgan va yaxshi tashkil etilgan bank" sifatida ta'riflab. asosli” va sotib olish tugagandan so'ng ortib borayotgan tartibga soluvchi talablarga duch keladi.

UBS-Credit Suisse birlashishi juda katta bank bo'lsa ham muvaffaqiyat hikoyasi bo'lishi mumkin: UBS-Credit Suisse birlashishi muvaffaqiyat tarixi bo'lishi mumkin «Shveytsariyadagi «muvaffaqiyatsizlik uchun juda katta» rejimida banklarning kapitalga bo‘lgan talablari bank hajmiga qarab asta-sekin o‘sib boradi. Boshqacha qilib aytganda, hajmi ikki baravar katta bo'lgan bank ikki barobardan ko'proq kapitalga ega bo'lishi kerak. Tegishli o'tish davridan so'ng, yuqori kapital talablari yangi UBS uchun qo'llaniladi. FINMA ushbu kapital talablarini kuzatib boradi va amalga oshiradi. ”FINMA sharhlari UBS yillik umumiy yig'ilishi bilan bir kunda keladi, u erda investorlar bankka murojaat qilishadi - va bosh direktor Serjio Ermotti - qaytarib olishdan keyingi qadamlar bo'yicha ko'rsatmalar.
Seshanba kuni Credit Suisse o'zining umumiy yig'ilishini o'tkazdi, unda sessiyada keyinroq bank raisi etib qayta saylangan Aksel Lemann aksiyadorlarga bankning qulaganidan "haqiqatan ham afsusda" ekanligini aytdi.