Mavzu: Yevrobozor va ularga xos xususiyatlar

Mavzu: Yevrobozor va ularga xos xususiyatlar

Tayyorladi: Shonazarov Sh

Reja:

1. Yevrobozor nima ?

2. Yevrovalyuta haqida tushuncha

3. Yevrobozorlarning xususiyatlari

Yevrobozor – xalqaro va milliy moliya bozorining bir qismi bo’lib, unda kreditlar va qarzlar bo’yicha operatsiyalar yevrovalyutalarda amalga oshiriladi. Yevrovalyutalar bozori o’z ichiga banklararo bitimlarni va bankning mijozi bo’lmagan shaxslar bilan amalga oshiriladigan operatsiyalarni oz ichiga qamrab oladi.

Yevrobozorlarning rivojlanishi jahon bo’yicha moliyaviy resurslarga bo’lgan talab va taklif nisbatini erkin taminlanishiga sharoit yaratib beradi. Ushbu bozor korxona va tashkilotlarning moliyaviy resurslarga bo’lgan ehtiyojini bir mamlakat ichidagi , yani juda kam imkoniyatlar mavjud bo’lgan va nisbatan qattiq tartibga solinadigan capital bozoridan emas, balki turli qiyinchiliklardan ancha holi bo’lgan, erkin bozor erkin bozor iqtisodiyoti tamoyillari amal qiladigan bozor –yevrobozor qondirishi mumkin.

Yevrovalyutalar bozorining asosiy xususiyati undagi foiz stavkalar jahonda yetakchi moliyaviy markazlarning banklararo foiz stavkalari asosida shakllangan bo’ladi. Odatda, London banklararo foiz stavkasi hisoblanadi.
Yevrovalyuta bu mamlakat tashqaridagi kredit muassasalariga qo’yilgan va ushbu mamlakatni huquqni va iqtisodiyotni tartibga soluvchi organlari nazoratidan chetda bo’lgan ixtioriy shakldagi pul birliklari hisoblanadi. Yevrovalyutadagi “Yevro” so’zi jahondagi erkin ayirboshlanadigan valyutalarga nisbatan qo’llaniladi.
Dastlab, yevrodollar deganda AQSh dan tashqarida yevropa banklariga chet ellik fuqorolar tomonidan qo’yilgan dollarlar tushunilgan. Hozirgi kundagi yevrodollar bozorini avvalgi yevrodollar bozoridan farqli jihatlari quyidagilarda namoyon bo’ladi:

• Xalqaro foiz stavkalarini mavjudligi
• Bozor ishtirokchilari soni va operatsiyalari ko’pligi
• AQSHdan tashqarida dollardagi depozitlarning kamayishi.

Yevrovalyuta bozori quyidagi omillar asosida rivojlangan:
-tashqi iqtisodiy faoliyatda xalqaro valyuta – kredit xizmatlarini ko’rsatish turlarini oshirishga bo’lgan ehtiyoj;
-1950-1960-yillarda jahondagi yetakchi valyutalar erkin konvertatsiyasining amaliyotga joriy etilishi;
-mamlaktlar milliy qonunchiligining erkinlashtirilishi hisobiga mahalliy banklar va firmalar foyda olish maqsadida o’z mablag’larine xorijiy banklarga joylashtirishlarini rag’batlantirish.
Yevrobozorlardagi operatsiyalarning bir qator turlarini ajratib ko’rsatish mumkin:
-kreditlarni taqdim etish;
-qisqa muddatli bitimlar;
-yevroobligatsiyalarni chiqarish
Yevrobozor davlatlarning tashqi defitsitlarini moliyalashtirish va ulardagi ortiqcha capital chiqib ketish jarayoniga ko’mak beradi. Jahon iqtisodiyoti uchun ushbu bozorning afzalligi moliyaviy resurslarni samarali qayta taqsimlashda siyosiy jihatdan betaraf ekanidir.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!