Mavzu: yog’chga ishlov berish ustaxonasining jixozlanishi va ish o’rinlarining tashkil etilishi. Reja



Yüklə 24,78 Kb.
tarix07.01.2024
ölçüsü24,78 Kb.
#208477
Mavzu yog’chga ishlov berish ustaxonasining jixozlanishi qoshimcha malumot uchun



Mavzu: YOG’CHGA ISHLOV BERISH USTAXONASINING JIXOZLANISHI VA ISH O’RINLARINING TASHKIL ETILISHI.

REJA:



  1. YOG’OCHGA ISHLOV BERISH.

  2. TORNA TABIIY YOG’OCHI.

  3. YOG’OCHGA ISHLOV BERISH JIHOZLARI.


Yogʻochga ishlov berish jihozlari — yogʻochga zarur shakl va oʻlcham berishda qoʻllaniladigan asbob hamda stanoklar. Ularning yordamida yogʻochdan turli xil materiallar va yarim fabrikatlar (taxta,brus , faner, qipik, plitalar, yogʻoch plitalar va b.), buyum hamda qurilmalarning detallari (mebel, vagon, kema va b. yasash uchun); tayyor buyumlar (deraza, eshik, muzika asboblari,eshik ,mebel va b.) tayyorlanadi. Yo.i. b. j. bilan yogʻoch arralanadi, tilinadi, teshiladi, frezalanadi, silliklanadi, yoʻniladi, randalanadi, oʻyiladi, kesiladi va yoriladi. Ular dastaki va mexanik xillarga boʻlinadi. Dastaki asboblarga arralar, randalar, iskana, burgi, drellar (parmalar toʻplami bn), jilvirlar va b. kiradi. Ular ustaxonalarda, qurilish maydonlarida, i. ch. korxonalarida qoʻllaniladi. Mexanik Yo. i. b. j., asosan, stanokka yoki mashinaga oʻrnatib ishlatiladi. Bajaradigan ish turiga kura ular yogʻoch kesish, tilish, egish, yigish, yelimlash va pardozlash asbob hamda jihozlariga boʻlinadi. Yogʻoch detallarni yigʻish uchun dastaki, elektr va pnevmatik asboblardan foydalaniladi. Sanoatda yogʻoch kesish, tilish, randalash, egish, bukish stanoklari keng tarqalgan. Bu stanoklar bilan zarur oʻlcham va shakldagi yogʻoch zagotovka, detal hamda buyumlar tayyorlanadi. Yogʻoch kesish va tilishda arra; frezalashda — freza; randalashda — randa; parmalashda — parma; oʻyishda — oʻygich; silliklashda — jilvir va b.dan foydalaniladi. Yogochdan chiqqan qipiq va payrahadan boshqa materiallar (mas, plitalar) i. ch.da foydalanish mumkin (qarang Yoyuch plitalar). Yogʻochga ishlov berish stanoklari arrali stanoklar; ilgarilanmaqaytma harakatlanadigan yoki qoʻzgʻalmas pichoqli randalash stanogi; detallarga doiraviy keskich bilan ishlov beradigan frezalash stanogi; teshik yoki oʻyiqlar ochish uchun ishlatiladigan parmalash stanogi; fanerlar, gugurt choʻplari, gugurt qutilari va b. tayyorlaydigan yoʻnish stanoklari; yumaloq shaklli detallar tayyorlaydigan tokarlik stanoklari; detallarni silliklash uchun ishlatiladigan jilvirlash stanoklaridan iborat. Egish sta nokl ar i changʻilar, mebellar yasash uchun yogʻochni egib beradi. Yelimlab yigʻish stanoklariga yelim surkash, shchit yigʻish stanoklari, uzel va buyumlarni yigʻish qurilmalari, pardozlash stanoklari ga boʻyash, qoplama (himoya va bezak) qoplash va jilolash mashinalari kiradi. Koʻp qatlamli fanerlar, yogʻoch plitalar, yogʻoch plastinalar yasash uchun yogʻochni zichlashda presslar ishlatiladiYog'och eng amaliy va tabiiy material bo'lib, undan uy-ro'zg'or buyumlari va hatto bolalar o'yinchoqlarini yasash mumkin. Bundan tashqari, ko'plab turar-joy bo'lmagan binolar aniq qurilmoqda. Shuning uchun, ko'plab "uy qurilishi" uy ustaxonasi uchun yog'ochdan foydalanishga qarshi emas. Ularni ixtisoslashtirilgan do'konda sotib olish yoki doğaçlama materiallardan mustaqil ravishda qilish mumkin. Keling, ish uchun o'z burchagini tashkil qilishning ikkinchi usuli haqida batafsilroq gaplashaylik. . Uy ustaxonasi uchun yog'ochni qayta ishlash mashinalarining xilma-xilligi keng. Har birining o'z maqsadi va uy qurilishi versiyasini yig'ish usullari mavjud. Barcha variantlar orasida tor yo'naltirilgan va juda ko'p funktsiyalarga ega, ammo oddiy o'lchamlarga ega:
Universal uy xo'jaligi. Bu yog'och elementlarni qayta ishlash uchun mini qurilmalar. Uyda yoki hovlida ishlatiladi. Bunday kichik birlik bir vaqtning o'zida bir nechta funktsiyalarni bajaradi, shuning uchun u "uy qurilishi" bilan juda mashhur. Yog'ochni qayta ishlashning eng mashhur va oson usullaridan biri bu yoqishdir. Isitilgan metall pinlar yordamida daraxtga naqsh, bezak yoki yozuv qo'llaniladi. Ushbu turdagi badiiy ishlov berishning keng imkoniyatlari haqida juda kam odam bilishi achinarli.
Ba'zi yog'och turlari juda yumshoq yog'och bo'lib, ularni kesish oson. Yog'ochni kesishning asosiy turi - arra bilan kesish. Bu qimmat asboblar va katta tajribani talab qilmaydigan oddiy ishlov berish turi. Aynan shu turdan badiiy ishlov berishga o'rgatish boshlanadi.
O'tgan asrning oxirida lazer texnologiyalaridan foydalanish sohasi sezilarli darajada oshdi. Olimlar turli xil qurilmalarni ixtiro qildilar, ularning printsipi lazer nurlanishining ishlashiga asoslangan. Lazerlar turli xil materiallarni kesish va o'ymakorlik mashinalarida ham qo'llaniladi. Lazerli mashinalar turli xil materiallarni, shu jumladan yog'ochni kesishi mumkin.

Torna tabiiy yog'ochi- bilan ishlashni yaxshi ko'radiganlar ustaxonasida ajralmas narsadir. Undan foydalanib, siz gofrirovka qilingan sirt yoki teshiklarni yasashingiz, shuningdek, eng noodatiy shakllardagi haqiqiy san'at asarlarini kesib olishingiz mumkin. Yog`ochga ishlov berish texnologiyasi: yog`ochning turmushda va xalq xo`jaligidagi ahamiyati, tuzilishi, turlari, ishlatilish sohalari; yog`ochlarning tashqi ko`rinishi va o`ziga xos belgilari; yog`ochning yaroqlilik va yaroqsizlik belgilari; duradgorlikda ishlatiladigan yog`ochlar; duradgorlik dastgohi, qo`l asboblarining tuzilishi va turlari, ulardan foydalanish qoidalari; o`lchash va rejalash asboblari; arralar va randalar turlari; iskanalar, bolta va teshalar; bolg`alar va ularning turlari; egov va jilvir qog`ozlar tuzilishi hamda turlari; yog`ochga ishlov berish stanoklari; mashinalarning asosiy qismlari; stanokda parmalash; duradgorlik buyumlaridan detallarini tayyorlash; duradgorlik birikmalari to`g`risida ma`lumotlar; yelimlash, mixlar, burama mixlar va boshqa vositalar bilan biriktirish; buyumlar yuzasiga qoplamalar yopishtirish; duradgorlik buyumlarining sirtini pardozlash va detallarni konstruktsiyalash; yog`ochdan uy-ro`zg`or buyumlari tayyorlashda foydalanish; yog`ochga ishlov berishda qo`llaniladigan xalq hunarmandchiligi elementlari; yog`ochga ishlov berishga oid kasb-hunarlar haqidagi bilimlarni bilish.

YOG’OCHGA ISHLOV BERISH JIHOZLARI — yog’ochga zarur shakl va o’lcham berishda qo’llaniladigan asbob hamda stanoklar. Ularning yordamida yog’ochdan turli xil materiallar va yarim fabrikatlar (taxta, brus, faner, qipik, plitalar, yog’och plitalar va boshqalar), buyum hamda qurilmalarning detallari (mebel, vagon, kema va boshqalar yasash uchun); tayyor buyumlar (deraza, eshik, muzika asboblari, mebel va boshqalar) tayyorlanadi. Yog’och ishlov berish jihozlari bilan yog’och arralanadi, tilinadi, teshiladi, frezalanadi, silliklanadi, yo’niladi, randalanadi, o’yiladi, kesiladi va yoriladi. Ular dastaki va mexanik xillarga bo’linadi. Dastaki asboblarga arralar, randalar, iskana, Burgi, drellar (parmalar to’plami bilan), jilvirlar va boshqalar kiradi. Ular ustaxonalarda, qurilish maydonlarida, ishlab chiqarish korxonalarida qo’llaniladi. Mexanik Yog’och ishlov berish jihozlari, asosan, stanokka yoki mashinaga o’rnatib ishlatiladi. Bajaradigan ish turiga kura ular yog’och kesish, tilish, egish, yig’ish, yelimlash va pardozlash asbob hamda jihozlariga bo’linadi. Yog’och detallarni yig’ish uchun dastaki, elektr va pnevmatik asboblardan foydalaniladi. Sanoatda yog’och kesish, tilish, randalash, egish, bukish stanoklari keng tarqalgan. Bu stanoklar bilan zarur o’lcham va shakldagi yog’och zagotovka, detal hamda buyumlar tayyorlanadi. Yog’och kesish va tilishda arra; frezalashda — freza; randalashda — randa; parmalashda — Parma; o’yishda — o’ygich; silliqlashda — jilvir va boshqalardan foydalaniladi. Yog’ochdan chiqqan qipiq va payrahadan boshqa materiallar (masalan, plitalar) ishlab chiqarishda foydalanish mumkin. Yog’ochga ishlov berish stanoklari arrali stanoklar; ilgarilanma qaytma harakatlanadigan yoki qo’zg’almas pichoqli randalash stanogi; detallarga doiraviy keskich bilan ishlov beradigan frezalash stanogi; teshik yoki o’yiqlar ochish uchun ishlatiladigan parmalash stanogi; fanerlar, gugurt cho’plari, gugurt qutilari va boshqalar tayyorlaydigan yo’nish stanoklari; yumaloq shaklli detallar tayyorlaydigan tokarlik stanoklari; detallarni silliklash uchun ishlatiladigan jilvirlash stanoklaridan iborat. Egish stanoklari chang’ilar, mebellar yasash uchun yog’ochni egib beradi. Yelimlab yig’ish stanoklariga yelim surkash, shchit yig’ish stanoklari, uzel va buyumlarni yig’ish qurilmalari, pardozlash stanoklariga bo’yash, qoplama (himoya va bezak) qoplash va jilolash mashinalari kiradi. Ko’p qatlamli fanerlar, yog’och plitalar, yog’och plastinalar yasash uchun yog’ochni zichlashda presslar ishlatiladi.


Yog'och buyumlar bilan ishlash ustaxonasida turli xil asboblar, dastgohlar va qurilmalar qo'llaniladi. Uy ustaxonasi uchun ba'zi yog'ochga ishlov berish dastgohlari juda tez-tez ishlatiladi, boshqalari faqat ma'lum bir maxsus ixtisoslashtirilgan ishlarni bajarish uchun mo'ljallangan. Shuni ta'kidlash kerakki, uyda yog'och bilan ishlash yog'ochga ishlov berish yoki duradgorlik ustaxonasida ishlashdan juda farq qiladi. Ushbu maqolada yog'ochga ishlov berish ustaxonasi uchun mashhur mashinalarning ayrimlari, shuningdek ularning maqsadi haqida qisqacha ma'lumot beriladi. Tegirmonchilar yog'och mahsulotni, aniqrog'i uning sirtini, mukammal silliqligini berish uchun ishlatiladi. Qaysi mashinalar nafaqat yangi mahsulotlarni ishlata oladi. Yog'ochni silliqlash mashinasi uyda tayyor yoki hatto ishlatilgan yog'och qismlarni qayta ishlashga imkon beradi, ular foydalanish paytida yaroqsiz holga keladi yoki sirtning silliqligini yo'qotadi.
Funktsional maqsad va dizayn xususiyatlariga qarab, bunday qurilmalar quyidagilarga bo'linadi.
lenta turi;
tebranish;
burchakli;
tovoq shaklidagi (orbital);
cho'tka silliqlash;
kombinatsiyalangan.
Ushbu mashinalarning barchasi turli xil tuzilishga ega va materialni turli yo'llar bilan qayta ishlashiga qaramay, ularning barchasi bir xil maqsadga ega - yog'och mahsulot yuzasiga mukammal silliq ko'rinish berish. Shuni ta'kidlash kerakki, sanoat yog'ochni qayta ishlash mashinalari uyda ishlatilganlarga qaraganda ancha ko'p navlarga ega. Bundan tashqari, sanoat qurilmalarining funktsiyalari ancha kengroq va ularning imkoniyatlari uy ustaxonalarida ishlatilishi mumkin bo'lgan asboblarning imkoniyatlaridan ancha yuqori.
Yog'ochga ishlov berish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan turli xil vositalar mavjud. Yog'ochni qayta ishlashning har bir sohasi turli xil asboblarni o'zgartirishni talab qiladi. Yog'ochga ishlov berish uchun elektr asboblari va qo'l asboblari ishlatiladi. Ko'plab zamonaviy yog'och ishlovchilar qo'shimcha qulaylik va vaqtni tejash uchun o'zlarining savdolarida elektr asboblaridan foydalanishni tanlaydilar. Biroq, ko'pchilik tajriba va asarga qo'shilgan belgi kabi bir necha sabablarga ko'ra faqat qo'l asboblaridan foydalanishni tanlaydi. Ba'zilar o'zlarining zavqlari uchun faqat qo'l asboblaridan foydalanishni afzal ko'rishadi.Entsiklopediya site:ewikiuz.top Odamlar tikilgan narsalarni, eng oddiy dizayni, yog'ochni ko'rganda, ular doimo murakkab, vaqt sarflaydigan kashta tikishdan ko'ra ko'proq taassurot qoldiradi. Nima sababdan?
Buning asosiy sababi odamlar kashtachilikning qanday ishlashi haqida asosiy tushunchaga ega bo'lgani sababli bo'ladi: igna va ip mato orqali o'tadi. Ammo qandaydir bir yog'ochdan igna va ipni qanday qilib olasiz?
Bu javob siz kutganingizdan ancha oson. Aslida, bu qog'ozga ishlov berishga o'xshaydi, faqat biroz ko'proq harakat bilan.
Oddiy naqshlar yog'ochga qaraganda osonroq bo'ladi, shuning uchun kichkina ishni boshlash yaxshi, keyinchalik murakkab naqshlar bilan ishlaydi. Mushkul ish uchun eng katta qiyinchilik, siz qilgan teshiklar bir-biriga juda yaqinlasha olmaydi, ya'ni tikuvlar juda kichik yoki bir-biriga juda yaqin bo'lishi mumkin emas. Naqshni yog'ochga ko'chirishingiz mumkin bo'lgan ikkita yo'l bor. Ikkala tomon uchun, tikuv teshiklarining qaerda bo'lishini belgilash uchun qo'lqopli pin mavjud. Teshiklarni kamida 1/8 "bo'sh joyga joylashtirishni rejalashtirish, ammo 1/4" yanada xavfsizroq. 1/16 dyuym bitli simsiz matkap tikuv teshiklarini yaratishning eng oson yo'li. Yog'och ostining pastki qismini ushlab turganda, siz xohlamagan narsalarni teshik qilmaysiz, shuning uchun buyumni mahkam ushlashingiz kerak.
Taxtani yoki yog'och buyumni taymerning chetiga qo'ying (yoki yuqorida tasvirlangan qadam!) Va uni ushlab turing. Belgilangan joylarning har birida tikuv teshiklarini harakatlantiring.
Agar sizda matkap yo'q bo'lsa, bolg'a va kichik mixni ishlatishingiz mumkin. Ushbu usul uchun, belgilangan buyumlar bir parcha yog'och yoki bir necha karton qatlamiga yotqiz. Keyin har bir belgilangan nuqtada bolg'acha. Yog'ochdan o'tishi uchun ehtiyot bo'ling, lekin juda uzoq emas. Tirnoqni olib tashlang va keyingi teshikka joylashtiring.
Yupqa balsa daraxti yumshoq va yong'oq ignasi daraxtdan o'tadi. Ushbu usul uchun balzani eski jurnal yoki gazeta ustiga qo'ying va keyin har bir chuqurlikda siqib chiqaring. Ba'zan pimni burish va chopish yordam beradi.
Bundan tashqari siz qo'llaringizga balsa ushlab, uni barmoqlaringiz orqasida qo'llab-quvvatlab, teshiklarni yasashingiz mumkin. Faqat barmoqlaringizni siqib qo'ymaslik yoki balsani yorib olish uchun ehtiyot bo'ling.
Teshiklarning qanchalik katta ekanligiga qarab ip yoki iplar sonini tanlang yoki teshiklarni kattaroq qilib qo'ymoqchisiz. Tishli jilosiz bilan ipakni konditsiyalash sizga ham yordam beradi, chunki u sizni begona o'tlardan olib chiqib ketayotganda himoya qiladi.
Oldindan tayyorlangan teshiklardan tikib boshlang. Siz bir tugma bilan boshlashingiz mumkin, lekin ko'pincha tugunlar o'ng tomonga tortiladi, shuning uchun boshqa boshlang'ich usullardan foydalanish yaxshidir.
Orqa tomondan tuynukni ko'rish uchun parchani uzing, keyin yog'ochdan orqaga qaytish uchun old tomonga aylantiring. Shu tarzda ishlashni davom eting, uni tikib turib, uni oldinga va orqaga surib qo'ying.
Yüklə 24,78 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin