Meʼda osti bezi — odam va hayvonlardagi yirik bez. Anatomik-fiziologik xususiyatlariga koʻra, tashqi (ekzokrin) va ichki (endokrin) sekretsiya bezi; pankreatik shira hamda insulin va glyukagon gormonlarini ajratadi; ular bevosita qonga oʻtib, uglevod hamda yogʻlar almashinishini boshqaradi
ovqat hazm qilishda ishtirok etadi. Meʼda osti bezi murakkab tuzilgan aralash bezlar turkumiga kiradi. U kattaligi jihatdan jigardan keyin ikkinchi oʻrinda turadi. Qorin boʻshligʻida, meʼda orqasida, oʻn ikki barmoq ichakka yaqin (qarang Ichak), bel umurtqalarining qarshisida koʻndalang joylashgan.
Uzunligi 12—18 sm, vazni 70—80 g atrofida, bezning biriktiruvchi toʻqimadan iborat kapsulasi juda nozik. Bez hujayralari meʼda shirasiyai ajratadi. Meʼda osti bezining chiqaruv yoʻllari yiriklashib va bir-biriga qoʻshilib borib, bosh chiqaruv yoʻliga quyiladi, bu yoʻl bez boʻylab borib, umumiy oʻt yoʻli bilan birga oʻn ikki barmoq ichakka ochiladi. Meʼda osti bezi b. kasalliklaridan pankreatit, oʻsma hosil boʻlishi, insulin ishlab chiqarilishi buzilganda qandli diabet kuzatiladi
Oziq-ovqat hazm bo'lishidagi har qanday o'zgarishlar ovqatlanishni keltirib chiqaradi, bu esa etishmovchilik yoki ortiqcha vazn ortishiga olib keladi. Dispepsiya deb ataladigan ovqat hazm qilish buzilishlari oshqozon-ichak trakti va boshqa organlarning ko'plab kasalliklariga hamroh bo'ladi va shuning uchun ko'pincha kundalik klinik amaliyotda uchraydi
