Mehnat bozori va korxonalarda mehnat resurslaridan foydalanish

MEHNAT BOZORI VA KORXONALARDA MEHNAT RESURSLARIDAN FOYDALANISH.

Reja:
1.Mehnat resurslari tahlilining mazmuni va vazifasi.

2.Korxonani mehnat resurslari bilan ta`minlanishi, uning dinamikasning tahlili va kadrlar kunimsizligi.
3.Ish vaqtidan foydalanish tahlili.
4.Mehnat unumdorlik ko`rsatkichlari va ularni hisoblash tartibi.
5.Mehnat omillarining mahsulot hajmiga ta`sirini hisoblash tartibi.

Mehnat resurslari tahlilining mazmuni va vazifasi

Iqtisodiyot ishlab chikarishning 2 omilini, ya`ni moddiy va shaxsiy omilini tan oladi. Mahsulot yaratish jonli va moddiy mehnat sarflanmay turib, vujudga kelmaydi. Korxonalarga rejalashtirish buyicha mustakillik berilishi xar bir korxona ishlab chikarish va mehnat numdorligi darajasiga karab kancha ishchi kuchi kerakligini mustakil rejalashtiradi.
Mehnat resurslarini tahlil etishda korxonani ishchi kuchi bilan ta`minlanishi ish vaqtidan foydalanishi, mehnat umumdorligi va ularni mahsulot hajmiga ta`siri aniklanadi.


Tahlil vazifasi.
Korxonani mehnat resurslari bilan ta`minlanishiga obyektiv baxo berish.
Mehnat umumdorligi ko`rsatkichlarini uzgarishiga ta`sir etuvchi ijobiy va salbiy omillarni mikdor jixatidan hisoblash.
Mehnat resurslaridan tulik foydalanmaslik natijasida yukolgan imkoniyatlarini aniklash.
Bunday tahlil uchun kerakli ma`lumotlar mehnat resurslari buyicha hisobot F№1t dan olinadi.

Korxonani mehnat resurslari bilan ta`minlanishi, uning dinamikasning tahlili va kadrlar kunimsizligi.

Mahsulot ishlab chikarish rejasining bajarilishi va uning utgan yilga nisbatan uzgarishi kup jixatdan korxonani mehnat resurslari bilan ta`minlanishiga boglikdir.
Mehnat resurslari xarakteriga kura 2 guruxga bulinadi.

3. 
   Sanoatda ishlab chikarish xodimlari.
   
4. 
   Noishlab chikarish xodimlari.
   
5. 
   Sanoatda ishlab chikarish xodimlari tarkibiga kuyidagi kategoriyadagi xodimlar kiradi.
   
6. 
   Ishchi
   
7. 
   Raxbar xodim va mutaxassislar
   
8. 
   Xizmatchilar.
   

Tahlil etishda sanoat ishlab chikarish xodimlarini reja bilan takkoslab korxonani ishchi kuchi bilan ta`minlanishi aniklanadi. Utgan davr bilan takkoslash esa uning dinamikasi, ya`ni utgan yilga nisbatan ortishi yoki kamayishi aniklanadi. Mahsulot ishlab chikarish rejasining bajarilishi mehnat resurslarini tarkibi strukturasiga xam boglikdir. Mahsulot ishlab chikarishni avtomatlashtirish, mexanizatsiyalash, ilgor texnologiyani joriy etilishi va tarmok xususiyatiga kura korxonalar mehnat resurslari buyicha xar xil strukturaga egadir.
Struktura bu jami sanoat ishlab chikarish xodimlari tarkibidagi ishchilar, xizmatchilar, raxbar xodimlarning tutgan ulushi (salmogi) tushuniladi.